Italo Calvıno'nun yapıtlarında kentler ve doğa
Cities and nature in the works of Italo Calvino
- Tez No: 776960
- Danışmanlar: PROF. DR. NEVİN ÖZKAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Batı Dilleri ve Edebiyatı, Western Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Batı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İtalyan Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 171
Özet
Günümüzde dünya nüfusunun yarıdan fazlası kentsel alanlarda yaşamaktadır. İnsanoğlu yüzyıllar boyunca yaşadığı, yerleştiği mekânları ihtiyaçları doğrultusunda düzenleyerek ve doğaya müdahale ederek değişime uğratmıştır. Temel olarak öncelikle barınma ihtiyacı, güvenlik ve ulaşım etmenleriyle başlayan doğaya müdahale, buharlı makinanın icadı ile hızlanan teknolojik gelişmelerle ivme kazanmıştır. Ulaşım yollarının gelişmesi, yerleşim birimlerinin birbirlerine ulaşılabilir olması insan nüfusunun da hareketliğini kolaylaştıran bir etken olmuştur. Yüzyıllar boyunca insanların özellikle ekonomik ihtiyaçlar çerçevesinde kentsel alanlara göç etmesi megapolleri ve nüfusu yoğun kalabalık kentleri doğurmuştur. Gerek barınma gereksinimi gerek ekonomik nedenlerle artan inşaatlar kentlerde doğal alanların daralmasına ve yeşil alanların azalarak beton alanların artışına yol açmıştır. Betonlaşmanın, nefes almayan kentlerin iklim üzerindeki olumsuz etkileri yadsınamaz. Yakın zamanda yaşanan pandemi dönemi de insanların doğal alanlara duyduğu ihtiyacın ne denli önemli olduğunu, kentlerde araçların seslerinin duyulmadığı bir dönemde kuş cıvıltılarının duyulabileceğini göstermiştir. Dolayısıyla kentlerin sadece insanların değil, bitkiler ve hayvanlar da dahil olmak üzere tüm canlıların yaşam alanı olduğu ve kent doğasının önemi bir kez daha gözler önüne serilmiştir. Çöpler, aşırı tüketimin getirdiği çevresel zararlar, hava kirliliği, iklim krizi, betonlaşma kentlerde görülen, insanın neden olduğu ve aynı zamanda olumsuz etkilerine maruz kaldığı sorunlardan sadece birkaç tanesidir. 1980'lerde ortaya çıkan ekoeleştiri-çevreci eleştiri edebî yapıtlarda insanın çevresi ile ilişkisini dünya merkezli bir yaklaşımla inceler. İnsanoğlunun doğada neden olduğu değişimlerin ve verdiği zararların edebî yapıtlarda nasıl yansıtıldığını incelerken edebiyat üzerinden çevresel sorunlara dikkati çeker, bu konuda bir farkındalık yaratma işlevi görür. Edebî yapıtlarda, doğal çevrenin nasıl yansıtıldığını, anlatımda kullanılan metaforların ekolojik bakışımızı nasıl etkilediğini, insan kültürünün doğayı nasıl değiştirdiğini inceleyen çevreci eleştiri kuramının bir alt kolu olan kentsel çevreci eleştiri, kentler temelinde tüketim kültürü, azalan yeşil alanlar, kalabalıklaşma, çöp sorunları gibi insanmerkezci faaliyetlerin etkilerini insan ve kentsel çevre odağında ele alır. Doğal alanların kentleşme nedeniyle bozularak kent manzarasının bir parçasına dönüşmesini, insanın kentlerde doğa ile ilişkisini ve kent doğasının edebî yapıtlarda mercek altına alır. İtalyan yazar Calvino'nun pek çok yapıtında mekân olarak kentler anlatılarının ana karakteridir. Yazar, insanların kent ile ilişkisini anlatırken aynı zamanda insanların insan olmayan canlılarla ilişkisini de yansıtır. Hayvanların ve bitkilerin de kent ekosisteminin ayrılmaz birer parçası olduğunu gösterir. İnsanların çevreleri ile ilişkilerinde insanmerkezci tutumlarının diğer canlılar üzerinde neden olduğu olumsuz etkilerini gösterir. İtalya'nın Ligurya bölgesi ve San Remo, Calvino'nun bazı yapıtlarında hayalî yerler olarak fantastik bir üslupla anlatılarına yansırken bazı yapıtlarında da yazarın gerçekçi bir anlatım benimsediği görülür. İtalya'nın İkinci Dünya Savaşı sonrası dönemde yaşadığı ekolojik ve çevresel değişimleri vurgulayan ve çevreci bir hassasiyetle kaleme alınmış yapıtları günümüzde halen geçerliliğini koruyan çevre sorunlarını anlatır. Ağaçların kesilmediği yıllardan günümüzde betonlara dönüşen kentleri, büyük kentlere çalışmaya gelen insanların kentlerde yitirilen doğayı arayışını, megapollerdeki hava ve gürültü kirliliğinin insanları nasıl etkilediği, hayvanların kent doğası içindeki durumu ve insanoğlunun doğayı tahrip etmeden önceki çağda biyoçeşitliliğin ne denli zengin olduğu yazarın ele aldığı konulardır. Calvino'nun zamansal düzlemden bağımsız ve adları belirtilmeyen kentleri, okuru anlatıya yaklaştırmakta, insan – mekân ilişkisinin önemini sosyal ve çevresel sonuçlarıyla birlikte ön plâna çıkararak ekolojik farkındalığı artırma işlevi görmektedir. Yazarın kentsel çevreci eleştiri odağında incelen yapıtları yerel ekosistemlere, kentsel alanlara yapılan tahribatı, çevresel sorunları göstererek, küresel ekosistemdeki sorunlara dikkat çekmektedir. Calvino çağının çok ilerisinde bir yazar olarak 1950'li yıllardan günümüze seslenmektedir.
Özet (Çeviri)
More than half of the world's population now lives in urban areas. Humans have changed the places where they have lived and settled for centuries, shaping them according to their needs and interfering with nature. Interventions in nature, which essentially began with the need for shelter, security, and transportation, gained momentum with technological development, accelerated by the invention of the steam engine. The development of transport routes and the accessibility of settlements to each other was a factor that facilitated the mobility of people. For centuries, the migration of people to urban areas, especially in the context of economic needs, has led to the creation of megapolises and densely populated, crowded cities. Increasing construction activity, both for housing and economic reasons, caused natural areas in cities to shrink and human settlements to increase. The negative effects of rapid urbanization and non-breathing cities on the climate are undeniable. The recent pandemic has also shown the importance of people's need for natural spaces, and that birdsong can be heard when there is no car noise in cities. This has once again shown that cities are not only the habitat of people, but also of all living things, including plants and animals, and how important urban nature is. Garbage, environmental damage caused by excessive consumption, air pollution, climate crisis, excessive urbanization are just some of the problems in cities caused by people who are at the same time exposed to their negative effects. Ecocriticism/environmental criticism, which emerged in the 1980s, examines the relationship between humans and the environment in literary works with an Earthcentered approach. It examines how human-induced changes in and damage to nature are reflected in literary works and uses literature to draw attention to environmental problems and create awareness of the issue. Urban environmental criticism, a sub-branch of environmental criticism theory that examines how the natural environment is reflected in literary works, how the metaphors used in narrative affect our ecological perspective, and how human culture alters nature, addresses the effects of anthropocentric activities such as consumer culture, diminishing green spaces, overcrowding, waste problems by means of cities in the focus of the human - urban environment. The destruction of natural spaces by urbanization and their transformation into a part of the urban landscape, the relationship between humans and nature in the city, and urban nature are examined in literary works. In many works of the Italian writer Calvino, cities as places are the main characters of his narratives. While the author describes the relationship between humans and the city, he also reflects on the relationship between humans and non-humans. He demonstrates that animals and plants are also an integral part of the urban ecosystem. He shows the negative effects of the anthropocentric attitude of people in their relations with their surroundings on other living beings. In some of his works, the Ligurian region of Italy and San Remo are reflected as imaginary places in a fantastic style in Calvino's narratives, while in others the author uses a realistic narrative style. In his works, which emphasize the ecological and environmental changes in Italy in the post-World War II period and are written with environmental sensitivity, he describes environmental problems that are still valid today. The author focuses on times when no trees were cut down through to cities that have become jungles of concrete, the search for lost nature in cities by people who come to work in big cities, the effects of air pollution and noise in megapolises on people, the situation of animals in urban nature, and the richness of biodiversity in the time before man destroyed nature.
Benzer Tezler
- Orhan pamuk'un 'Kara kitap', güray süngü'nün 'İbrahim'in Kaybettiğini Bulmasıdır' adlı yapıtlarının postmodernizm bağlamında incelenmesi (Üstkurmaca, metinlerarasılık)
An analysis of Orhan Pamuk's 'The Black Book', Güray Süngü's 'Abraham's Finding What he Lost' in the context of postmodernism (Metafiction, intertextuality)
EMİNE GÜLSÜM SOYSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CENGİZ KARATAŞ
- Italo Calvino'nun Oulipocu mekânları
Italo Calvino's Oulipian spaces
GÜNAY TURAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
MimarlıkEskişehir Osmangazi ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LEVENT ŞENTÜRK
- Italo Calvino'nun görme kuramları üzerine sorgulamaları: Palomar
Italo Calvino's questionings on the theories of seeing: Palomar
BİRTAN TUTKUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Batı Dilleri ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ESİN GÖREN
- Italo Calvino'nun I Nostri Antenati üçlemesinde fantastik özellikler
Fantastic elements in the I Nostri Antenati trilogy by Italo Calvino
GÖKÇE AKTUĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Batı Dilleri ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ESİN GÖREN
- Italo Calvino'nun 'Örümceklerin Yuvalandığı Patika' adlı eserinde İtalyan yeni gerçekçiliği ve otobiyografik ögeler
Italian neorealism and autobiographic elements in 'The Path to the Spiders' Nests' by Italo Calvino
GÜZİN MOLO
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Batı Dilleri ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. EBRU BALAMİR