Sosyal Bilgiler Öğretmenliği lisansüstü programları akreditasyon standart-gösterge ve kanıtlarının belirlenmesi
Determination of standards-indicators and evidence for Social Studies Education graduate programs accreditation
- Tez No: 778142
- Danışmanlar: PROF. DR. KAYA YILMAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Sosyal Bilgiler Eğitimi, Lisansüstü Eğitim, Akreditasyon, Türkiye, Social Studies Teacher, Graduate Education, Accreditation, Turkey
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Bilgiler Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 393
Özet
Akreditasyon yetki, yeterlik ve güvenirliğin onaylandığı sertifikalı bir kalite güvence sistemi ve sürecidir. Akreditasyon süreci; Türkiye ve dünyada yükseköğretim kurumlarında (lisans ve lisansüstü programlarda) nitelik ve niceliğin iyileştirilmesine hizmet ederek kalite güvencesini sağlamaktadır. Ulus devletler farklı ülkelerin ilk, orta ve yükseköğretim kurumlarından mezun olmuş bireylerle daha güçlü bir şekilde rekabet edebilen mezunlar yetiştirmeye odaklanmıştır. Eğitim sistemlerini yönlendiren önemli gelişmelerden biri olan küreselleşme kavramı sonucunda ülkeler arasında yükseköğretim kurumlarında rekabet artmış ve yükseköğretim kurumu ile bu kurumlarda eğitimi gerçekleştirilen programların kalitesinin arttırılmasına yönelik girişimler yaşanmıştır. Yükseköğretim kurumları küreselleşmenin getirmiş olduğu değişim ve yenilikler temelinde hızlı bir şekilde bilgi ve bilişimin sürekli olarak üretildiği ve dönüştürüldüğü ulusal/uluslararası boyutta çok yönlü bir çevresel etkileşimin yaşandığı kurumlar hâline dönüşmüştür. Bu doğrultuda yükseköğretim kurumlarının, araştırmalar aracılığıyla bilgi üretme, eğitim ve öğretim faaliyetleri kapsamında gelecek nesillere bilgi aktarımında bulunma, toplumsal ihtiyaç ve beklentilere uygun hizmetler üretme gibi fonksiyonları ortaya çıkmıştır. Yükseköğretim kurumlarına bağlı enstitülerde gerçekleştirilen lisansüstü eğitim ise uluslararasılaşma faaliyetlerinde önemli bir misyona sahiptir. Lisansüstü çalışmalara yön veren enstitüler (Sosyal Bilimler, Fen Bilimleri, Sağlık Bilimleri, Eğitim Bilimleri Enstitüleri) tarafından koordine edilen lisansüstü eğitim, yüksek lisans ve doktora programları ile birlikte tıpta uzmanlık, sanatta yeterlik alanlarını kapsamaktadır. Lisansüstü eğitim, bir lisans programından mezun olmuş adaylara, bir bilim dalında uzmanlaşma olanağı sağlayan yüksek lisans (bilim uzmanlığı) ve doktora öğrenimi olmak üzere iki aşamalı bir öğrenim sürecidir. Yüksek lisans eğitimi kendi içerisinde programın özelliğine göre tezli ve tezsiz yüksek lisans olarak ikiye ayrılmaktadır. Doktora programında ise adaylar eğitim sürecini tamamladıktan sonra doktora tezlerini savunmalarının ardından doktor unvanına sahip olmaktadır. Türkiye'de herhangi bir alanda lisansüstü akreditasyon faaliyetleri yürütülmemektedir. Ülkemizde genel olarak eğitim bilimleri enstitülerine bağlı lisansüstü programlarda (öğretmenlik mesleğine ilişkin programlar) özelde Sosyal Bilgiler Eğitimi Lisansüstü Programlarının akreditasyon faaliyetlerinin bulunmaması nedeniyle bu çalışma“Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Lisansüstü Programları akreditasyon standart, gösterge ve kanıtlarının belirlenmesi”amacıyla yapılmıştır. Bu çalışma nitel ve nicel araştırma yöntemlerinin veri toplama araçları ve veri analiz tekniklerinin ikili kombinasyonu kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu Türkiye'de eğitim fakültesi programlarının akreditasyon faaliyetlerini yürüten tek kurum olan Öğretmenlik Eğitim Programları Değerlendirme ve Akreditasyon Derneğinin (EPDAD) özellikle Sosyal Bilgiler eğitimi alanında olmak üzere eğitim programları, ölçme-değerlendirme ve çeşitli branşlarda kadrosu bulunan ve EPDAD'ın akreditasyon faaliyetlerinde değerlendirici olarak görev alan öğretim elemanları ve lisansüstü öğrenciler ile akreditasyon süreçlerine dâhil olmamış akademisyenler ve akreditasyon sürecinin bir parçası olan MEB uygulama okullarında görev yapan lisansüstü öğrenim gören öğretmenler oluşturmaktadır. Bu şekilde akreditasyon süreçlerine dâhil olan ve olmayan iki grubun görüş, öneri ve beklentileri karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır. Ayrıca MEB uygulama okullarındaki öğretmenlerin ve lisansüstü öğrencilerin de çalışmaya dâhil edilmesi ile olabildiğince tüm paydaşlar sürece dâhil edilmiş ve bunların değerlendirmeleri analiz edilmiştir. 4 aşamalı olarak gerçekleştirilen bu çalışmanın ilk aşamasında, Türkiye ve dünyada faaliyet gösteren akreditasyon kurumlarının sürece yönelik belgelerine (tüzükleri, standartları, uygulama örnekleri vb.) doküman incelemesi tekniği doğrultusunda ulaşılarak incelenmiş, dokümanların gerekli dillerden Türkçeye transkripsiyon çevirisi yapılmış ve elde edilen veriler sentezlenip amaca hizmet eden araca dönüştürülerek Sosyal Bilgiler öğretmenliği lisansüstü programları için akreditasyon standartları hazırlanmıştır Çalışmanın ikinci aşamasında hazırlanan Sosyal Bilgiler öğretmenliği lisansüstü programları akreditasyon standartları (8 standart alanı ve alt standartları) Delphi tekniği aracılığıyla katılımcılara sunulmuş ve uzman görüşleri elde edilmiştir. I. Delphi turunda katılımcılardan elde edilen yanıtlara ilişkin güvenirlik analiz sonucu 0.933 iken II. Delphi turu Cronbach's Alpha değeri 0.991'dir. Bu değerin 0.90'nın üzerinde olması mükemmel güvenirliğin göstergesidir. Üçüncü aşamada üzerinde uzlaşılan Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Lisansüstü Programları standartlarının lisansüstü eğitimden sorumlu olan enstitülerin programında nasıl yer edineceği belirlenmiş, son aşamada ise incelenen akreditasyon kurumlarının dokümanları örnek alınarak Sosyal Bilgiler öğretmenliği lisansüstü programları akreditasyon standartlarının göstergeleri ve kanıtları hazırlanmıştır. Hazırlanan gösterge ve kanıtların güvenilirliğini sağlamak için uzman görüşüne başvurulmuştur. Delphi tekniği, aynı anketin bir uzman grubuna birden fazla uygulanması ile gerçekleştirilen bir tekniktir. Bu doğrultuda araştırmacı tarafından hazırlanan anket gözden geçirilerek üç kez katılımcılara uygulanmıştır. Doküman incelemesi tekniği kapsamında ENQA, EQAA, EQAR, ESU, INQAAHE, CEENQA vb. kuruluşlara üye olan/olmayan Türkiye ve dünyadaki mevcut akreditasyon kurumlarının yapısı, amaçları, akreditasyon dereceleri [lisans, lisansüstü (yüksek lisans/doktora)], standartları ve kanıtları karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Delphi ve doküman incelemesi teknikleri sonucunda elde edilen verilerdeki kavram ve temalar, içeriğin belirlenmesi aşamasında yorumlamanın yapıldığı betimsel analiz tekniği ile çözümlenmiş ve son aşamada Türkiye'de lisansüstü akreditasyon faaliyetlerinin başlayarak eğitimde nitelik artışının yaşanması için kullanılabilecek örnek lisansüstü standart, gösterge ve kanıtlar oluşturulmuş, uygulamaya yönelik öneriler yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
Accreditation is a certified quality assurance system and process that confirms authority. Accreditation process provides quality assurance by serving to improve quality and quantity in higher education institutions (undergraduate and graduate programs) in Turkey and in the world. Nation states have focused on producing graduates who can compete more strongly with individuals who have graduated from primary, secondary and higher education institutions of different countries. As a result of the concept of globalization, which is one of the important developments that directs education systems, competition in higher education institutions has increased among countries and attempts have been made to increase the quality of higher education institutions and programs taught in these institutions. Higher education institutions have quickly turned into institutions where information and informatics are constantly produced and transformed on the basis of the changes and innovations brought by globalization, where a multi-faceted environmental interaction is experienced on a national/international scale. In this direction, functions of higher education institutions such as producing knowledge through research, transferring knowledge to future generations within the scope of education and training activities, and producing services in accordance with social needs and expectations have emerged. Graduate education carried out in institutes affiliated to higher education institutions has an important mission in internationalization activities. Graduate education coordinated by institutes (Social Sciences, Sciences, Health Sciences, Educational Sciences Institutes) that direct graduate studies includes master's and doctorate programs as well as specialization in medicine and proficiency in art. Graduate education is a two-stage learning process, namely master's (science specialization) and doctorate education, which provides opportunity to specialize in a field of science for candidates who have graduated from an undergraduate program. Master's education is divided into two as master's with thesis and without thesis, according to characteristics of the program. In doctoral program, after completing the education process, candidates have the title of doctor after defending their doctoral thesis. Graduate accreditation activities are not carried out in any field in Turkey. This study was carried out with the aim of“determination of the standards, indicators and evidence for the accreditation of the Social Studies teaching graduate program”, since there are no accreditation activities for Social Studies education graduate program in private sector in graduate programs (programs related to the teaching profession) affiliated to educational sciences institutes in general in our country. This study was carried out using a dual combination of data collection tools and data analysis techniques of qualitative (literature review, document review) and quantitative (survey) research methods. The study group of the research consisted of evaluators in EPDAD's accreditation activities, which has staff in education programs, measurement-evaluation and various branches, especially in the field of Social Studies Education, in Association for the Evaluation and Accreditation of Teacher Education Programs (EPDAD), which is the only institution in Turkey that carries out the accreditation activities of the programs of education faculties, and academic staff and graduate students who work as faculty members, academicians who are not involved in accreditation processes, and graduate teachers working in MEB practice schools that are part of the accreditation process. In this way, opinions, suggestions, and expectations of two groups that are involved in the accreditation processes and those that are not involved were discussed comparatively. In addition, all stakeholders were included in the process by including teachers and graduate students in MEB practice schools in the study their evaluations were analyzed. In the first stage of this study, which was carried out in 4 stages, the documents of the accreditation institutions operating in Turkey and in the world regarding the process (statutes, standards, application examples, etc.) were accessed and examined in accordance with the document analysis technique, the documents were transcribed from the required languages into Turkish and obtained data were synthesized and transformed into tool serving into purpose, and Social Studies teacher graduate accreditation program standards were prepared. In the second phase of the study, the standards of the Social Studies teaching graduate accreditation program (8 standard areas and sub-standards) were presented to the participants through the Delphi technique and expert opinions were obtained. While the reliability analysis result of answers obtained from the participants in I. Delphi round was 0.933, II. Delphi round Cronbach's Alpha value was 0.991. A value above 0.90 indicates excellent reliability. In the third stage, it was determined how agreed Social Studies teaching graduate program standards would take place in the programs of the institutes responsible for graduate education, and in the last stage, indicators and proofs of Social Studies teaching graduate accreditation program standards were prepared by taking documents of accreditation institutions examined as an example. Delphi technique is a technique performed by applying same questionnaire to a group of experts more than once. Expert opinion was sought to ensure the reliability of the prepared indicators and evidence. In this direction, the questionnaire prepared by the researcher was reviewed and applied to the participants three times. Within the scope of document review technique, structure, objectives, accreditation degrees (undergraduate, graduate (master's/doctorate)), standards and evidence of existing accreditation institutions in Turkey and in the world, which are members to institutions such as ENQA, EQAA, EQAR, ESU, INQAAHE, CEENQA or not were examined comparatively. The concepts and themes in the data obtained as a result of Delphi and document analysis techniques were analyzed with the descriptive analysis technique, in which interpretation was made at the stage of determining the content, and at the last stage, sample graduate standards, indicators and evidence that can be used to increase the quality of education by starting graduate accreditation activities in Turkey were created, and practical suggestions were made.
Benzer Tezler
- Akredite edilen sosyal bilgiler öğretmenliği programlarındaki öğretmenlik uygulaması dersinin değerlendirilmesi
Evaluation of teaching practice course in accredited social studies teaching programs
ŞEMSETTİN AKDENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimBartın ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA ÜNAL
- 2005 ve 2018 sosyal bilgiler dersi öğretim programlarının 21. yüzyıl becerileri açısından incelenmesi
Examining the social studies curriculum in terms of 21st century skills
AHMED FURKAN DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE SEYHAN
- Türkiye'de öğrenim gören yabancı uyruklu ve Türk öğrencilerin zihin haritalarında Güney Amerika kıtası: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi örneği
On the mind maps of foreign and Turkish students studying in Turkey the continent of South America: The example of Çanakkale Onsekiz Mart University
CAHİDE BAYINDIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
CoğrafyaÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OKAN YAŞAR
- İlkokul hayat bilgisi, sosyal bilgiler ve fen bilimleri öğretim programı ve ders kitaplarında doğa kaynaklı afet kavramının incelenmesi
Investigation of natural disasters in primary school life sciences, social studies and science curriculum and textbooks
FİLİZ SÜRMELİ AKGÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve Öğretimİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaTemel Bilimler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NUR ÜTKÜR GÜLLÜHAN
- Sosyal bilimlerde dijitalleşme ve sosyal bilgiler eğitimi programlarına yansıtılması
Digitalization in social sciences and its reflection to social studies education programs
EBRU ESKİCİ
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADNAN ALTUN