Maitrisimit bağlamında Eski Uygur Türkçesinde kör- fiili
The verb kör- in Old Uighur Turkish in the context of maitrisimit
- Tez No: 779550
- Danışmanlar: PROF. DR. BÜLENT GÜL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 80
Özet
Eski Uygurcaya ait olan Maitrisimit hem dini nitelikte hem de bir tiyatro özelliğini taşıması sebebiyle oldukça önemli bir eserdir. Bu eser üzerinde hem dil özellikleri hem de semantik bağlamda çok fazla çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışmada özellikle kör- fiili incelenmiştir. Fiil öncelikle temel bir sözcük olarak, kelime listeleri dikkate alınarak incelenmiştir. Bu incelemenin sonucunda da Maitrisimit'ten alınmış kör- fiilinden türeyen körk, körünç gibi sözcüklerin aslında farklı kategorilerde de değerlendirilebileceği tespit edilmiştir. Birinci bölümde yer alan bu incelemeler ile birlikte Türk dilinin fiil varlığı ve yapısı da ayrıca sunulmuştur. Ardından ikinci bölümde, kör- fiili sözdizimsel olarak ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir. Bölümün devamında fiilin anlambilimsel incelemesi ile birlikte metinde temel anlamının dışında işaret ettiği diğer anlamlar tespit edilmiştir. Tüm bu incelemeler sonucunda kör- fiilinin, temel anlamının dışında,“çirkin, güzel, vücut, kıyafet, piyes, heykel, resim”olmak üzere toplamda 7 farklı anlamı işaret ettiği görülmüştür. Ayrıca kavramsal metafor bağlamında incelenen bu fiilin üç farklı kavramsal metaforu da işaret ettiği tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Maitrisimit, which belongs to the Old Uyghur language, is a very important work because it is both a religious text and a theatrical text. A lot of work has been done on this work, both in terms of language features and semantics. In this study, especially the verb kör- has been examined. This verb has been examined primarily as a basic word, taking into account the basic word lists. As a result of this examination, it has been determined that words such as“körk”and“körünç”, which are derived from the verb kör- taken from Maitrisimit, can actually be evaluated in different categories. With these studies in the first part, the verb existence and verb structure of the Turkish language are also presented. Then, in the second part, the verb kör- is syntactically examined in detail. In the continuation of this section, along with the semantic analysis of the verb, other meanings it refers to in the text, apart from its basic meaning, have also been determined. As a result of all these examinations, it has been understood that the verb kör- has seven different meanings in total, including“ugly, beautiful, body, clothing, play, sculpture, painting”, apart from its basic meaning. In addition, it has been determined that this verb, which is examined in the context of conceptual metaphor, indicates three different conceptual metaphors.
Benzer Tezler
- Budist çevre eski Uygur Türkçesi metinlerinde 'yazuk/günah' kavramı
Başlık çevirisi yok
TUNÇ YALÇIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TANJU SEYHAN
- Buddhist çevre Eski Uygur Türkçesi metinlerinde tabâbet
Medical terminology in the Old Uighur Turkish Buddhist texts
NESLİHAN ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Türk Dili ve EdebiyatıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. C. ERALP ALIŞIK
- Buddhist çevre eski Uygur Türkçesi metinlerinde asli söz varlığı incelemesi
The Buddhist environment of the old Uighur Turkish texts of the original promise of the presence of the review
DİDEM YÜNCÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
DilbilimMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. CEVDET ERALP ALIŞIK
- Eski Uygurca Maitrisimit'te iyiliği ve kötülüğü temsil eden kavramlar
Concepts representing goodness and evil in the Old Uyghur Maitrisimit
GÜLŞAH YUVACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıİSTANBUL BEYKENT ÜNİVERSİTESİTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MAĞFİRET YUNUSOĞLU
- Maytrısimit'te duygu fiilleri
Emotion verbs in Maytrisimit
ALEYNA BOZKURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BÜLENT GÜL