Geri Dön

İlk dönem Eş'arî kelâm sisteminde cevher-i ferd ve adet teorisi ilişkisi

The relationship between el-jawhar el-fard and theory of custom in the first period of Ash'arites kalâm system

  1. Tez No: 781510
  2. Yazar: SÜMEYRA ŞERMET
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ LÜTFÜ CENGİZ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Balıkesir Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 140

Özet

Bu çalışmada ilk dönem Eş'arî kelâm geleneğinin âlemin yapısına yönelik cevher-i ferd görüşü ve âlemin işleyişine yönelik âdet teorisi ele alınmış, bu iki görüş arasındaki ilişki irdelenmiştir. Cevher-i ferd görüşü, âlemin daha küçüğe bölünmesinin/parçalanmasının mümkün olmadığı en küçük parçasını ifade eden kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Âlemin temelini teşkil eden cevher-i ferd, ikincil niteliklerden yoksun bir özellik arz etmekte, her an yeniden yaratılan arazlarla anlam kazanmaktadır. Cevher-i ferd, araz ve bunlardan müteşekkil olan cisim âlemi oluşturmaktadır. Âlem bu haliyle her anlamda Allah'a bağımlı bir şekilde kurgulanmaktadır. Âlemdeki düzen ve işleyiş de bu kurgu etrafında, yalnızca Allah'ın yaratmasının söz konusu olduğu, alışılagelen bir tarzda yaratma anlamına gelen âdet teorisiyle açıklanmaktadır. İşte bu çalışmanın ilk kısmında ilk dönem Eş'arî kelâmcıların âlemin yapısını açıklamaya yönelik başvurdukları cevher-i ferd, araz, cisim ve halâ kavramları açıklanmış, ilişkisel olarak ele alınmıştır. İkinci kısımda ise, âlemin işleyişine yönelik âdet teorisine, Eş'arî kelâmcıları bu teoriye götüren temel ilkelere yer verilmiştir. Ayrıca bu iki kısım arasındaki ilişki irdelenmeye çalışılmıştır. Çalışmamız, çıkarımlarımızdan hareketle temel iddiamızın doğruluğunun açıklanmasıyla sonuçlanmıştır.

Özet (Çeviri)

In this study, the early Ashʿarite theological tradition's view of jawhar al-farḍ regarding the structure of the universe and the theory of ādat regarding the functioning of the universe are discussed and the relationship between these two views is analysed. The view of jawhar al-fard is a concept that refers to the smallest part of the universe that cannot be divided into smaller parts. Jawhar al-farḍ, which constitutes the basis of the universe, is devoid of secondary aspects and gains meaning through accidents that are recreated every moment. The jawhar el-fard, accidents and the matter As such, the universe is constructed in a way that is dependent on God in every sense. The order and functioning of the universe is also explained around this construct by the theory of custom, which means creation in a customary way in which only Allah's creation is in question. In the first part of this study, the concepts of jawhar al-fard, accident, matter, and halā' used by early Ashʿarite theologians to explain the structure of the universe are explained and discussed in relation to each other. In the second part, the theory of 'ādat regarding the functioning of the universe and the basic principles that lead Ashʿarite theologians to this theory are given. In addition, the relationship between these two sections is analysed. Our study concludes with an explanation of the correctness of our basic claim based on our conclusions.

Benzer Tezler

  1. İbn Arabî'nin düşünce sisteminde irade hürriyeti ve insanın sorumluluğu

    Freedom of will and human responsibility in Ibn Arabi's thougt system

    CUMALİ KÖSEN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    DinÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ÖZCAN TAŞCI

  2. Felsefi kelam çerçevesinde İbn Sina'nın kelama etkisi

    Avicenna's influence on İslamic theology in the context of the philosophical kalam

    VEYSEL KAYA

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    DinUludağ Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AHMET SAİM KILAVUZ

  3. Esîrüddin el-Ebherî'nin Beyânü'l-Esrâr adlı eseri (Tahkik ve inceleme)

    Bayān al-Asrār by Athīr al-Dīn al-Abharī's (Critical edition and evaluation)

    NUR BELEK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Dinİstanbul Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MUSTAKİM ARICI

  4. İlk dönem Eş'ârî kelâmında istidlâl bi'ş-şahid âle'l-ğâib yöntemi

    The istidlal bi'shadid alal-ghaib method in early Ash'ari theology

    AHMET KICIK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    DinNecmettin Erbakan Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. KAMİL GÜNEŞ

  5. Mu'tezile'de kabir hayatı inancı

    Belief in the issue of torment in the grave according to the Mu'tazila

    HABİBE BAKKI ZADA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    DinGaziantep Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA ÜNVERDİ