Kantemiroğlu Edvârı'ndaki Segâh makamı eserlerinin Türk makam müziği nazariyatı tarihi açısından incelenmesi
An examination of Segâh works in the ancient eras of Kantemiroğlu with the history of Turkish music theory
- Tez No: 782058
- Danışmanlar: PROF. DR. SÜHAN İRDEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kocaeli Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Müziği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Müziği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 114
Özet
“Kantemiroğlu Edvarı'ndaki Segâh Makamı Eserlerinin Türk Makam Müziği Nazarîyatı Tarihi Açısından İncelenmesi”ni amaçlayan bu çalışma nitel verilere dayalı karma tarama modelinde ve ilişkisel tarama modelinde bir araştırmadır. Araştırmada Kantemiroğlu'nun hayatı, eserleri ve makam kavramı anlayışı hakkında bilgilere yer verilmiş, Kitab-ı İlmi'l-Mûsikî âlâ Vechi'l-Hurûfât (1705?) adlı eserinde yer alan yirmi bir Segâh makamındaki eserin makam analizleri yapılmıştır. Kantemir'in eserinde yer alan Segâh makamındaki eserler ve Segâh makam kavramı anlayışının sağlıklı bir şekilde tespit edilebilmesi için hem kendi döneminden önce, hem kendi döneminde, hem de kendi döneminden sonraki tarifler ve uygulamalar birbirleriyle karşılaştırılarak geçerli ve güvenilir tespitler elde edilmesi amaçlanmıştır. Kantemir'in eserinde yer alan Segâh eserler, Türk makam müziği nazarîyatı tarihinde yer alan edvâr ve mûsikî risâlelerindeki Segâh makamı tarifleriyle kıyaslanarak sonuçlar elde edildiğinde, Segâh makamının; Rauf Yekta ve Arel-Ezgi-Uzdilek sistemlerinde anlatıldığı gibi Segâh beşlisi ve Segâh makamı dizi kullanımlarıyla (segâh perdesinde segâh beşlisine eviç perdesi üzerinde bir hicâz dörtlüsü birleşiminin) bugün Segâh makamında yazılmış olan eserlerin portelerinin yanında yazan donanımlarında dik hisar (arazbar) ve kürdî perdeleri olarak kullanılan perdelerin Rauf Yekta Bey döneminden önceki hiçbir nazarî kaynakta kullanılmadığı gibi önemli sonuçlara ulaşılmıştır. Bu araştırma, Türk makam müziği nazarî ve amelî (uygulama) tarihi açısından Segâh makamı tarifinin krolonojik bir perspektiften değerlendirilmesi gereğini ortaya koyması sebebiyle alana kaynak olacak niteliktedir.
Özet (Çeviri)
This study, which aims to examine the Segah works in the ancient era of Kantemiroğlu in terms of the history of Turkish theme music theory, is a research in the mixed screening model and relational screening model based on qualitative data. In the research, information about Kantemiroğlu's life, his works, and his understanding of the concept of theme were given, and the theme analyzes of twenty-one Segah works in his era named Kitab-ı İlmi'l-Mûsikî âlâ Vechi'l-Hurûfât (1705?) were made. In order to determine the understanding of Segah works and the concept of Segah theme in the Kantemir era in a healthy way, it is aimed to obtain valid and reliable determinations by comparing the recipes and practices both before and after his period and in his period. When the results are obtained by comparing the Segâh works in Kantemir's work with the Segâh maqam descriptions in the edvâr and musical treatises in the history of Turkish maqam music theory, important results have been achieved as Segâh maqam has not been used in any theoretical source before the period of Rauf Yekta Bey, as described in the Rauf Yekta and Arel Ezgi Uzdilek systems, with the use of the Segâh quintet and the Segâh maqam scales (the combination of a hicâz quartet on the segâh quintet and summit fret in the segâh pitch), besides the portraits of the works written in Segah mode today, the pitches used as upright hisar (arazbar) and kurdî pitches in their writing equipment. This research is a source for the field since it reveals the necessity of evaluating the Segâh maqam description from a chronological perspective in terms of the theoretical history of Turkish maqam music.
Benzer Tezler
- Kantemiroğlu Edvârı'ndaki usûllerin incelenmesi
Turkish music usules analysis in Kantemiroğlu's Edvâr
MERVE ARGIN
- Dimitri Cantemir Edvarı'nın makam kavramı açısından incelenmesi
A study of Dimitrius Cantemir's work 'Kitâbu 'İlmi'l-Mûsikí alâ Vechi'l-Hurûfât' as a maqamic concept.
GÖNÜL YEPREM
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
BiyografiMarmara Üniversitesiİlahiyat Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET NURİ UYGUN
- 15. yüzyıl'dan günümüze nihâvend ve içinde nihâvend bulunduran terkîblerin karşılaştırmalı analizi
Nihâvend and compositions containing nihâvend from the 15th century to the present
ESRA ÇIĞILTEPE
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
MüzikAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTürk Müziği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMRAH HATİPOĞLU
- Türk Mûsikisinde Rehâvî makâmı Ve tarihsel gelişimi
The historical process of the maqam of Rehâvî in Turkish music
GÜRKAN YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MüzikEge ÜniversitesiTemel Bilimler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZGEN KÜÇÜKGÖKÇE
- Nâyî Mustafa Kevserî Efendi özelinde: Bir 18. yüzyıl nota koleksiyonu bağlamında 'İletişimsel istinsah faaliyeti' ve 'Müstensih performansı'
'Communicative copying activity' and 'Scribal performance' in the context of an 18th century musical note collection: In the person of Nâyî Mustafa Kevserî Efendi
ZEYNEP USTA
Doktora
Türkçe
2024
Halk Bilimi (Folklor)Hacettepe ÜniversitesiTürk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZKUL ÇOBANOĞLU