Bektaşî erkânında Türk Mitolojisinin izleri (Âyin-i cem örneği)
Traces of Turkic Mythology in Bektashî arkân (The sample of Âyin-e Jam)
- Tez No: 782828
- Danışmanlar: PROF. DR. SÖNMEZ KUTLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Mezhepleri Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 108
Özet
Tez; giriş, üç bölüm, sonuç ve ekten oluşmaktadır. Girişte, tezin kuram ve kavram çerçeveleri, hazırlanışında takip edilen yöntem, kapsamı, sınırlılıkları ve tez süreci boyunca başvurulan kaynaklar hakkında bilgi verilmiştir. Birinci bölümde, Türk Mitolojisi hakkında genel bir bakış açısı sunma, onun karakteristik özellikleri hakkında bilgilendirme ve inanç ve ritüellere nüfuz eden yansımalarına ilişkin örneklendirmelerde bulunmaya çalışılmıştır. İkinci bölüm; Bektaşîliğin tarihi serüveni hakkında bilgi verme, âdâb ve erkânı üzerinde durma ve âyin-i cem'i tanıtma olmak üzere bütünüyle Bektaşîlik ve onunla ilgili olguların araştırılması ve incelenmesine tahsis edilmiştir. Üçüncü bölüm, Türk mitolojik öğeleri ve âyin-i cem'deki belirli bazı pratiklere dair analojik analizlere ayrılan, tezin aslını teşkil eden kısımdır. Burada, Türk Mitolojisi ile bağlantıları tespit edilen, âyin-i cem'e ait yedi ayrı olgunun ilgili mitolojik öğelerle karşılaştırmalı bir çözümlemesi ortaya konmuştur. Ekte ise, Bektaşîliğin tarihî referansları, beslendiği mistik kaynaklar, sanat diliyle ifade edilen dinî mitolojisi,“baba”olarak adlandırılan büyüklerinin otantik sûfî giyim ve eşyası, Hacı Bektaş Veli ve onun türbesini de barındıran dergâhı gibi Bektaşîliğe ilişkin farklı hususlara ait tablo, şema ve resimlere -yazı ile ele alınan konuyu çeşitli görsellerle desteklemek amacıyla- yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
The thesis consists of introduction, three chapters, conclusion and appendix. In the introduction, information is given about the theoretical and conceptual framework of the thesis, the method followed in its preparation, its scope, limitations and sources referenced throughout the thesis process. In the first chapter, it has been tried to present a general point of view about Turkic Mythology, to inform about its characteristics and to give examples of its reflections permeating beliefs and rituals. The second chapter was devoted to the research and examination of Bektashism and the facts related to it, including giving information about the historical adventure of Bektashism, emphasizing its manners and rituals, and introducing the āyin-e jam. The third chapter is the main part of the thesis, which was devoted to analogical analyzes of Turkic mythological elements and some certain practices in āyin-e jam. Here, a comparative analysis of seven different phenomena belonging to āyin-e jam with the related mythological elements whose connections with Turkic Mythology have been determined, has been put into forward. In the appendix, there are tables, diagrams and pictures of different aspects of Bektashism -in order to support the subject discussed in the article with various visuals- such as the historical references of Bektashism, its mystical sources, its religious mythology expressed in the language of art, the authentic sufi clothing and belongings of its elders called baba, Haji Bektash Veli and his lodge, which also houses his tomb.
Benzer Tezler
- Antalya Abdal Musa Dergahı ve etki alanı: Menkıbevi kuruluş, tarihçe, deniz aşırı ilişkiler
Antalya Abdal Musa Lodgeand area of influence:Legendary foundation, history, overseas relations
MURAT KÜÇÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Halk Bilimi (Folklor)Ankara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiAlevi Bektaşi Kültürü Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET TAŞGIN
- Bektaşi adab ve erkanı
Bektashi manners and rituals
HÜSEYİN ÖZCAN
Doktora
Türkçe
2001
Halk Bilimi (Folklor)Gazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDURRAHMAN GÜZEL
- Alevi Bektaşi inancında ocak sistemi: Musa-i Hardi Ocağı örneği
The hearth system in Alevi Bektashi Faith: Musa-i Hardi̇'s hearth example
OZAN DEMİRCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinGazi ÜniversitesiAlevi Bektaşi Kültürü Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERDAR SAĞLAM
- Anadolu Türk Aleviliği bağlamında Irak Türklerinde Alevilik
Alevism in Iraqi Turks in the context of Anatolian Turk Alevism
SARMAD ALI MAHDI MAHDI
Doktora
Türkçe
2015
Halk Bilimi (Folklor)Hacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZKUL ÇOBANOĞLU
- Safi Baba ve Divanı (İnceleme-karşılaştırmalı metin-sadeleştirme-sözlük-dizin)
Safi Baba and divan's (Study-comparative text-simplification-glossary-index)
TİMUÇİN AYKANAT
Doktora
Türkçe
2015
Türk Dili ve EdebiyatıAtatürk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELAMİ ECE