Silahlı çatışmalar hukuku kapsamında yapay zekâ, otonom silah sistemleri ve komuta sorumluluğu
Artificial intelligence, autonomous weapon systems, and command responsibility under the law of armed conflicts
- Tez No: 782855
- Danışmanlar: PROF. DR. FUNDA KESKİN ATA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hukuk, Uluslararası İlişkiler, Law, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 322
Özet
Yapay zekâ teknolojisinde son dönemde meydana gelen gelişmeler, yapay zekânın silah sistemlerinde de kullanımı olasılığını ortaya çıkarmış, bu durum bazı kaygıları beraberinde getirmiştir. Bu kaygının temelinde insanın tekelinde olması gerektiği öne sürülen hedef seçimi ve saldırı kararının otonom silah sistemlerinin (OSS) ortaya çıkmasıyla makinelere devredilecek olması ve öğrenen yapay zekâ sistemlerinin açıklanabilirlik ve öngörülemezlik konularındaki süregelen sorunları yatmaktadır. Halen kullanımda olan bir OSS bulunmamakla birlikte yapay zekâ silahlı kuvvetlerde birçok alanda kullanılmakta, ancak söz konusu sorun alanları daha ileri kullanımın önüne geçmektedir. OSS, silahlı çatışmalar hukuku bağlamında bir savaşan değil silah sistemidir. Bu nedenle, OSS'ye yönelik özel bir düzenlemenin yokluğunda silahı çatışmalar hukukunun silahlara ilişkin kuralları ile genel ilkeler uygulanmalıdır. Silahlı çatışmalar hukukunun temel ilkeleri olan insaniyet, askerî gereklilik, ayrım yapma ve orantılılık ilkeleri çerçevesinde bir değerlendirme, OSS'nin hukuka uygun kullanımının mümkün olduğunu göstermektedir. Ayrıca, OSS kullanımı sonucunda ortaya çıkacak ihlallerden, diğer silahlarda olduğu gibi, kullanıcı ve karar alıcıların sorumluluğu doğacaktır. Bu nedenle bir sorumluluk boşluğundan söz etmek mümkün görülmemektedir. Bireysel sorumluluğun yanında komuta sorumluluğunun da uygulanması mümkündür. Komuta sorumluluğu II. Dünya Savaşı sonrası yargılamalarla gündeme gelmiş, daha sonra Cenevre Sözleşmelerine ek 1. No.lu Protokolde yer bulmuş, kavram Uluslararası Ceza Mahkemelerinin yargılamalarıyla daha da netleşmiştir. Bugün gelinen aşamada komuta sorumluluğunun örf ve âdet hukuku kuralı olduğu kabul edilmektedir. Bir komutanın astlarının eylemlerinden sorumlu tutulabilmesi için bir komuta kontrol ilişkisinin ve etkin kontrolün varlığı, komutanın astları tarafından işlenmiş/işlenmek üzere olan suçlar hakkında bilgisinin olması ve bunları engellemek, bastırmak ve cezalandırmak için yetki ve olanağı dahilindeki önlemleri almamış olması gerekmektedir. Bu şartlar sağlandığında komuta sorumluluğu OSS kullanılması sonucu ortaya çıkan savaş suçlarına da uygulanabilecektir.
Özet (Çeviri)
Recent developments in artificial intelligence technology have revealed the possibility of using artificial intelligence in weapon systems, and this has brought some concerns. The basis of this concern lies in the fact that target selection and attack decision, which is claimed to be in the monopoly of humans, will be transferred to machines with the emergence of autonomous weapon systems (AWS), and the ongoing problems of explainability and unpredictability of learning artificial intelligence systems. Although there is no AWS in use yet, artificial intelligence is used in many areas in the armed forces, but the problem areas prevent further use. AWS is a weapon system, not a combatant, in the context of the law of armed conflict (LOAC). Therefore, in the absence of specific regulations for the AWS, the weapons law and the general principles of LOAC should be applied. An analysis within the framework of the principles of humanity, military necessity, discrimination, and proportionality, which are the core principles of the LOAC, shows the possibility of legitimate use of AWS. In addition, as with other weapons, the responsibility of the operators and decision makers will arise from the violations that will occur as a result of the use of AWS. Therefore, there will be no responsibility gap. It is also possible to apply command responsibility besides individual responsibility. Command responsibility arose in the proceedings after World War the Second, later, it was included in Protocol No. 1 to the Geneva Conventions, and the concept became clearer with the proceedings of the international criminal courts. Today, it is accepted that command responsibility is a customary law rule. In order for a commander to be held responsible for the actions of his subordinates, there should be a command and control relationship and effective control, the commander should have knowledge of the crimes committed/about to be committed by his subordinates, and he should not have taken the measures within his power and ability to prevent, suppress and punish them. When these conditions are met, command responsibility can also be applied to war crimes resulting from the use of AWS.
Benzer Tezler
- Les organisations régionales de règlement des conflits en Afrique: Le cas de la CEDEAO
Afrika'da bölgesel örgütlerin çatışma çözümü yaklaşımı: CEDEAO örneği
AWALİ ISSAKA
Yüksek Lisans
Fransızca
2014
Uluslararası İlişkilerGalatasaray ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FARİDE SELCAN SERDAROĞLU
- Gazze Deniz Ablukası: Silahlı Çatışma Hukuku ve Deniz Hukuku bağlamında bir değerlendirme
Gaza Naval Blockade: An assessment within the Scope of Law of Armed Conflict and Law of the Sea
ÖZDEN KORAL
- Stratejik yönetim, stratejik planlama ve Orduda uygulanabilirliği
Stratejik management, stratejik planning and usage in the army
ÖMER ERDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Kamu YönetimiAbant İzzet Baysal ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİL İ. ÜLKER
- Silahlı çatışmalar hukuku kapsamında askeri gereklilik ilkesinin incelenmesi
Review of military necessity principle in terms of law of armed conflicts
BAŞAR EMRE SOYDAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
HukukAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ İBRAHİM AKKUTAY
- Uluslararası hukukta başkaldırı kavramı
The concept of rebellion in international law
BERSU BAHAR AKTAŞ ÖZSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
HukukAtatürk ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FETHULLAH BAYRAKTAR