Bizans Dönemi maden eserlerinde Hıristiyanlık dışı tasvirler
Non-Christian depictions in metallic artifacts of the Byzantine period
- Tez No: 782888
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MERYEM ACARA ESER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Bizans Maden Sanatı, Mitoloji, Tevrat, Günlük Yaşam, Av ve Avcılık, Pastoral, Evlilik, Byzantine, Metal, Mythology, Old Testament, Daily Life, Hunting, Pastoral, Marriage
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 302
Özet
Bu çalışmada, Bizans Dönemi maden eserlerinde Hıristiyanlık dışı tasvirlerin görüldüğü örneklerin, yayınlardan tespit edilip incelenmesi ve eserlerin maden sanatı içerisindeki önemi, kullanım alanlarının saptanması hedeflenmiştir. Hıristiyanlık dışı tasvirleri içeren eserler pagan temalarının geç varlığını belgelediği ve Hıristiyan dininin yavaş yavaş güç kazandığını, ancak Roma aristokrasisinin pagan inançlarına bağlı kalmış olduğunu göstermesi açısından önem taşımaktadır. Pagan inançları ile Bizans dönemindeki konular Hıristiyanlık sembolleri ile bütünleşerek eserlerin üzerine tasvir edilmiştir. Tezde, Hıristiyanlık dışı tasvirlerin görüldüğü 87 eser tanıtılmıştır. Erken Bizans dönemi kuyumculuğu, Geç Antik dönem kuyumculuğunun devamı niteliğindedir. Kuyumculukta kullanılan teknikler ve motifler benzerdir. Erken dönemde çeşitli madenlerden yapılan dini işlevli ve günlük kullanıma yönelik eserlerde antik dönemin üslup özellikleri ve motifleri kullanılmaya devam ederken, bu unsurlar resmi din olarak kabul edilen Hıristiyanlığın konu ve sembolleri ile bütünleştirilmiştir. Bu tez kapsamında Geç Antik Çağ ve Bizans maden sanatında kullanılan malzeme, yapım ve süsleme teknikleri hakkında bilgi verilerek ayrı başlıklar altında incelenmiştir. Katalogda yer alan 87 örnekten 23 gümüş eser üzerinde damga bulunmaktadır. Damgalı eserlerin tarihlendirilmesi damgalarına göre, damgasız eserlerin tarihlendirilmesi üslup değerlendirmesi ve benzer örnekleri ile karşılaştırılarak yapılmıştır.“Kontrol Damgaları”başlığı altında, damgalar hakkında bilgi verilmiştir. Katalogda tanıtılan Hıristiyanlık dışı figür ve sahneler ile bezemeli eserlerde görülen türler ticaret, süs eşyaları ve kullanım eşyaları gibi ara başlıklara ayrılarak, sahnelerin tasvir edildiği eser türleri hakkında genel olarak bilgi verilmiştir. Bizans Dönemine ait maden eserler üzerindeki Hıristiyanlık konuları dışındaki tasvirler mitoloji, imparator ve imparatoriçe, günlük yaşam ve Tevrat'tan figürler ve olayları konu edinmiştir. Mitolojik konular Hıristiyanlık sembolleri ile bütünleştirilerek kullanılmaya devam etmiştir. Bizans Dönemi maden eserlerinde mitolojik sahneler başlığı altında; mitolojiden genel olarak bahsedilerek, eserler üzerinde görülen mitolojik kahramanları ve onların yer aldığı mitolojik hikâyeler anlatılmıştır. Maden eserler üzerinde görülen Tevrat konuları arasında Kıbrıs'ta bulunan, Davud peygamberin hayatından sahnelerin tasvir edildiği tabaklar önemli bir yer tutar. Kontrol damgaları ile 7. yüzyıla tarihlenen eserler olasılıkla set halinde armağan olarak üretilmiştir. Bizans maden eserlerinde Tevrat sahneleri, Davud peygamberin hikâyesinin tasvir edildiği 10 tabak ve İbrahim peygamberin İshak'ı kurban edişinin tasvir edildiği bir tabaktan oluşmaktadır. Bizans maden sanatında günlük yaşam ana başlığı altında; eserler üzerinde yer alan günlük yaşam sahneleri gruplara ayrılarak, av ve avcı sahneleri, hayvan mücadele sahneleri, pastoral sahneler, evlilik törenleri ile ilgili sahneler ve imparator ve imparatoriçe tasvirleri adlı ara başlıklar altında konular hakkında genel bilgi verilmiştir. Tez kapsamında 4. yüzyıldan itibaren üretilen mitoloji, Tevrat, günlük yaşam ve evlilik konularını içeren eserler ele alınmıştır. Katalog bölümünde, eserler konulara göre sınıflandırılmış ve kendi içerisinde, kronolojik olarak sıralanmıştır. Değerlendirme bölümünde eserler yine konu dağılımına göre bölümlere ayrılarak, eserler üzerinde görülen konu, tür, malzeme, tarih başlıklar altında incelenmiştir.
Özet (Çeviri)
This study aims to determine and examine the examples in which non-Christian depictions in the Byzantine metal works are seen from the publications and to determine the importance of the works in metal art and their usage areas. Works containing non-Christian depictions are important in that they document the late existence of pagan themes and show that the Christian religion gradually gained strength, but the Roman aristocracy remained attached to pagan beliefs. Pagan beliefs and the subjects of the Byzantine period were depicted in the works by integrating with the symbols of Christianity. In this thesis, 87 objects with non-Christian depictions were introduced. Early Byzantine jewelry is a continuation of Late Antique jewelry. The techniques and motifs used in jewelry are similar. While the stylistic features and motifs of the ancient period continued to be used in religious and daily use works made from various metals in the early period, these elements were integrated with the subjects and symbols of Christianity, which is accepted as the official religion. Within the scope of this thesis, the materials used in Late Antiquity and Byzantine metal art were examined under separate headings by giving information about the construction and decoration techniques. 23 of the 87 silver works in the catalog have stamps. Dating of the stamped works according to the stamp, and the dating of the unmarked works has been done by stylistic evaluation and comparison with similar examples. Information about stamps is given under the heading“Control Stamps”. The non-Christian figures and scenes introduced in the catalog and the types seen in the decorated works are divided into subheadings such as trade, ornaments, and usage items, and general information is given about the types of works in which the scenes are depicted. The depictions on the metal works belonging to the Byzantine Period, other than the Christian subjects, are the subjects of mythology, emperor and empress, daily life, and figures and events from the Old Testament. Mythological themes continued to be used by integrating with Christian symbols. Under the title of mythological scenes in metal works of the Byzantine Period; By mentioning the mythology in general, the definitions of the mythological heroes seen in the works and the mythological stories in which they take place are explained. Plates in Cyprus, on which scenes from the life of the prophet David, are depicted, have an important place among the Old Testament subjects seen in metal works. Among the Old Testament subjects seen on metal artifacts, the plates in Cyprus, which include scenes from the life of the prophet David, have an important place. Artifacts dating to the 7th century with control stamps were probably produced as a gift set. It consists of Old Testament scenes in Byzantine metal works, 10 plates on which the scenes of the prophet David are depicted, and a plate on which the prophet Abraham's sacrifice of Isaac is depicted. Under the main heading of daily life in Byzantine metal art; The daily life scenes on the works are divided into groups, and general information about the subjects is given under the subheadings of hunting and hunter scenes, animal fight scenes, pastoral scenes, scenes related to marriage ceremonies and depictions of emperors and empresses. Within the scope of the thesis, works containing mythology, Old Testament, daily life, and marriage, produced since the 4th century, are discussed. In the catalog section, the works are classified according to the subjects and are listed chronologically within themselves. In the evaluation section, the works were divided into sections according to the distribution of the subject and examined under the titles of the subject, genre, material, history, and subject selection seen in the works.
Benzer Tezler
- Kars Müzesi'nde bulunan Bizans ve Bizans sonrası Hristiyanlara ait maden eserler
Byzantine and post-Byzantine Christian metal artifacts in Kars Museum
GÜLHAN ALKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
El SanatlarıSivas Cumhuriyet ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MERYEM ACARA ESER
- Philomelion'daki (Akşehir) Bizans dönemi taş eserleri
Architectural plastic in Byzantine at Philomelion (Akşehir)
ŞENER YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Sanat TarihiHacettepe ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. SEMA DOĞAN
- Zeytinliada Geç Roma ve Bizans seramikleri
Zeytinliada Late Roman and Byzantine ceramics
BERNA KAVAZ KINDIĞILI
- Kırklareli Vize'den Geç Antik–Bizans Dönemi mimari plastik taş eserler
Late Antique and Byzantine Architectural plastic from Kırklareli Vize
MELTEM ÇAVDAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Arkeolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEYNEP KUBAN
- The historical topography of a provincial Byzantine city in Thrace with special attention to the fortifications: Vize (Bizye)
Trakya'da bir Bizans kentinin surlar odaklı tarihsel topoğrafyası: Vize (Bizye)
AYÇA BEYGO
Doktora
İngilizce
2015
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP KUBAN TOKGÖZ