Kentsel katı atıkların toplanması, ayrıştırılması ve geri dönüşümüne atık toplayıcılarının çevresel ve ekonomik etkisinin araştırılması
Researching the environmental and economic impact of waste collectors on the collection, separation and recycling of urban solid waste
- Tez No: 783200
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MUTLU YALVAÇ, PROF. DR. ERKAN AKTAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Çevre Mühendisliği, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mersin Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 71
Özet
Kentsel katı atıklar üretim ve tüketim koşullarına bağlı olarak değişim göstermekte ve ekonomik olarak önem kazanmaktadır. Kentsel katı atıkların yönetiminde kaynağında ayrıştırılması en iyi çözüm yolu olsa da ülkemizse halen etkili uygulaması sağlanamamaktadır. Bunun sonucu olarak çöp konteynırlarına atılan değerli atıkların toplanması bir iş sektörü olarak karşımıza çıkmaktadır. Atık toplayıcıları çöp konteynırlarına atılan atıklar içerisinden ekonomik değere sahip olanları ayırıp başka bir kişiye veya atık toplama ayırma tesislerine satarak gelir elde etmektedir. Bu çalışmada kentsel katı atıkların toplanması, ayrılması ve geri dönüşümüne atık toplayıcılarının çevresel ve ekonomik etkisi araştırılmıştır. Bu amaç doğrultusunda kentsel katı atıkların çöp konteynırına atılmasından atık toplama ayırma tesislerine getirilmesine kadar olan süreç incelenmiştir. Tez çalışması, atık toplayıcılarına uygulanan anket ve seçilen bir atık toplama ayırma tesisine gelen atıkların cins, miktar ve ekonomik kazancının birlikte değerlendirilmesinden oluşmaktadır. Çalışma alanı olarak Mersin İli Toroslar İlçesi Yalınayak mevkii seçilmiştir. Ankette, katılımcıların cinsiyet, yaş, eğitim, medeni durum, gelir gibi temel demografik durumlarını belirleyen 12 ve atık toplamayla ilgili 18 olmak üzere toplam 30 soru sorulmuştur. Etik izin gereği 18 yaş altına anket yapılmamıştır. Anket sonuçlarının istatistiksel değerlendirilmesinde SPSS programı (ki-kare testi) kullanılmıştır. Anket yapılan atık toplayıcılarından %71,5'u yabancı uyruklu, %90'ı erkek, %74,5'u 19-35 yaş aralığında, %62,5'inin evli olduğu bulunmuştur. %78,0'i 5-10 kişilik ailede yaşamaktadır. %%49,5'u ilkokul mezunu %36,0'ı hiç eğitim almamış, %87,5'i herhangi mesleği olmayan %50,0'si anne-baba mesleği olmayan %74,5'i evde yaşayan, %73,0'ü haftada 6-7 gün çalışan, %56,5'u güne 7-9 saat çalışan kişilerdir. Gün içerisinde 05:01-20:00 saatleri arasında en fazla toplama işlemi yapılmaktadır. Çalışmaya katılan, sokak toplayıcılarından %56,5'u motorlu araç (motor, kamyonet vb.) ile toplama yaparken %43,5'u çekçek gibi beden gibi beden gücü ile çekilen araçlar ile toplama yapmaktadırlar. %95,0'i atığı direkt sokaktan toplayarak atık temin etmektedir. Toplayıcılardan, %50,5'u günlük 101-250 TL arası kazanmakta, %39,0'u günlük 50-100 TL arası kazanç elde etmektedir Sokak toplayıcıları %69,5'u gıda atıklarını, %57,5'u kompozit atıkları, %17,0'si cam atıkları çöp konteynırında bırakmaktadır. %98,5'u mevsimlere göre kazancının değiştiğini belirtirken, %70,0'i en çok kazanç elde ettiği mevsim yazdır. Toplayıcılardan %89,0'u bazen %10,0'u her zaman sorun yaşamaktadır. %61,5'u atık toplayıcıları ile kendi aralarında, 30,5'u çevre sakinleri ile sorun yaşamaktadır. Toplayıcılardan, %16,5'u daha önce hüküm giymiştir. Çalışmanın yapıldığı bölgede bir toplama ayırma tesisi seçilerek, tesise gelen atık miktar ve cinsleri, alım-satım verileri incelenmiştir. İncelenen ortalama büyüklükte bir toplama ayırma tesisi; 2020 yılı ağustos ayında 1 ton kâğıt/karton atığından 47,9 $ kar, 2021 yılı ağustos ayında 1 ton kâğıt/karton atığından 42,5 $ kar ve 2022 yılı eylül ayında 37,8 $ kar etmişlerdir. 2020-2021 yılında aylık ortalama 410 ton kâğıt/karton atığı, 114 ton plastik atığı ve 13 ton metal atığı kabulü sağlamışlardır. Sokak toplayıcılarının ayrıştırma ve toplama işlemini de eğitimsiz, bilinçsiz ve kontrolsüzce yapıyor olmaları bazı geri dönüştürülebilir nitelikteki atıklarında geri dönüşümüne engel olmaktadır. Bu sebeple sokak toplayıcıları kontrol altına alınmalı kayıtlı şekilde kontrol altında geri dönüşüm zincirine dâhil edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
Urban solid wastes are open to change and gain economic importance depending on the production and usage requirements. Although the use of sections at the source of urban solid waste management is the best solution, effective implementation still cannot be achieved if it is carried out. Protective sovereignty as a business sector as there is valuable waste dumped in garbage containers as a result. Waste collectors earn income by separating the products with economic value from the wastes thrown into the garbage containers and selling them to another person or waste collection facilities. Considering this consumption of solid waste, the use of waste collectors on consumption and reconsumption, and its economic impact have been investigated. For this purpose, stopping the process from the disposal of solid waste to the garbage container until it is brought to the collection waste facilities. The thesis consists of a survey applied to the waste collectors and the evaluation of the type, amount and economic amount of the wastes coming to a selected waste collection separation method. Yalınayak location in Toroslar District of Mersin Province was chosen as the study area. In the survey, a total of 30 questions were asked, 12 of which hide their basic demographic status such as general gender, age, education, marital status, income, and 18 related to waste collection. Ethical permission requirement No survey was conducted under the age of 18. SPSS program (chi-square test) was used to evaluate the survey outputs. Of the waste collectors surveyed, 71.5% are foreign nationals, 90% are men, 74.5% are between the ages of 19-35, and 62.5% are married. 78.0% of them live in families of 5-10 people. 49.5% are primary school graduates, 36.0% have never had any education, 87.5% have no occupation, 50.0% have no parents' profession, 74.5% live at home, 73% .0 of them work 6-7 days a week, 56.5% of them work 7-9 hours a day. During the day, the highest number of collections is made between 05:01-20:00. While 56.5% of the street collectors participating in the study collect with a motor vehicle (motor, pick-up truck, etc.), 43.5% collect with physical vehicles such as a rickshaw. 95.0% of them collect waste directly from the street and provide waste. Of the collectors, 50.5% earn between 101-250 TL per day, 39.0% earn between 50-100 TL per day Street collectors 69.5% use food waste, 57.5% composite waste , 17.0% leave glass waste in garbage containers. While 98.5% of them state that their earnings change according to the seasons, 70.0% of them say that the season they earn the most is summer. 89.0% of the collectors sometimes have problems, 10.0% always. 61.5% of them have problems with the waste collectors among themselves, and 30.5% with the residents. Of the collectors, 16.5% had previously been convicted. A collection and separation facility was selected in the region where the study was conducted, and the amount and types of waste coming to the facility, and the purchase-sale data were examined. An average sized collection and separation plant studied; In August 2020, they made 47.9 $ profit from 1 ton paper/cardboard waste, 42.5 $ profit from 1 ton paper/cardboard waste in August 2021 and 37.8 $ profit in September 2022. In 2020-2021, they accepted an average of 410 tons of paper/cardboard waste, 114 tons of plastic waste and 13 tons of metal waste per month. The untrained, unconscious and uncontrolled separation and collection of street collectors prevents the recycling of some recyclable wastes. For this reason, it was concluded that street collectors should be taken under control and included in the recycling chain under control.
Benzer Tezler
- Farklı atık yönetim senaryolarının sera gazı salımına etkilerinin araştırılması
Investigation of different waste management scenarios on effects of greenhouse gas emissions
HÜSEYİN GÜVEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İZZET ÖZTÜRK
- Akıllı kentlerde katı atık yönetiminin yaşam döngüsü analizi destekli analitik hiyerarşi prosesi ile seçimi: Ümraniye örneği
Selection of solid waste management in smart cities using analytical hierarchy process supported by life-cycle analysis: The case of Ümraniye
SERPİL ÖZTAŞ
Doktora
Türkçe
2023
Çevre MühendisliğiGebze Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİHAL BEKTAŞ
- Sinop ili kentsel katı atık toplama ve taşıma optimizasyonu
Optimization of municipal solid waste collection and transportation route in Si̇nop
CEM ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Çevre MühendisliğiOndokuz Mayıs ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURDAN GAMZE TURAN
- Ordu İl merkezi katı atıklarının incelenmesi
The Investigation of the solid wastes in Ordu city venter
İLKNUR CAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Çevre MühendisliğiOndokuz Mayıs ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN NURİ ERGUN
- Kentsel organik katı atıkların biyogaz tesislerinde geri kazanımının tersine lojistik sistemiyle tasarımı
Design of organic municipal solid waste reclamation in biogas plants by reverse logistics system
ASLI TOPTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MAHMUT ALTINBAŞ