Üniversite öğrencilerinde internet ve sosyal medya bağımlılığı ile çocukluk çağı travmaları, siber dissosiyasyon ve travma sonrası büyüme arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship between internet and social media addiction and childhood trauma, cyber dissociation and posttraumatic growth in university students
- Tez No: 783656
- Danışmanlar: PROF. DR. ERDİNÇ ÖZTÜRK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Adli Tıp, Forensic Medicine
- Anahtar Kelimeler: Çocukluk çağı travmaları, dissosiyasyon, siber dissosiyasyon, internet bağımlılığı, sosyal medya bağımlılığı, dijital istismar, travma sonrası büyüme, Childhood traumas, dissociation, cyber dissociation, internet addiction, social media addiction, digital abuse, post-traumatic growth
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa
- Enstitü: Adli Tıp ve Adli Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 228
Özet
İnternet bağımlılığı ve sosyal medya bağımlılığı günümüzde psikiyatri, klinik psikoloji ve adli psikoloji disiplinleri tarafından sıkça çalışılan temel bilimsel odaklardan biri haline gelmiştir. Bu araştırmanın temel amacı, internet ve sosyal medya bağımlılığı ile çocukluk çağı travmaları, siber dissosiyasyon ve travma sonrası büyüme arasındaki ilişkinin değerlendirmesidir. Bu çalışmanın örneklemini İstanbul'da 2020-2021 yılları arasında yükseköğrenimine devam eden 713 üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. Sevinç-Yalçın & Öztürk tarafından oluşturulan siber dissosiyasyonu ve demografik bilgileri içeren Demografik Bilgi Formu ile Çocukluk Çağı Ruhsal Travma Ölçeği, Dissosiyatif Yaşantılar Ölçeği, Young İnternet Bağımlılığı Testi Kısa Formu, Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği-Yetişkin Formu ve Travma Sonrası Büyüme Envanteri olmak üzere altı adet veri toplama aracı yüz yüze ve online olarak uygulanmıştır. Üniversite öğrencilerinin 643 (%90.2)'ünün en az bir çocukluk çağı travması bulunmakta olup en çok görülen travma türü ise %82.7 ile duygusal ihmaldir. 713 katılımcının 227 (%31.8)'sinin DES kesme puanı 30 ve üzeri olarak tespit edilmiş olup bu sonuç klinik düzeyde dissosiyatif yaşantıların varlığına işaret etmektedir. 713 üniversite öğrencisinin siber dissosiyasyon bağlamında 88 (%13.3)'ü sosyal medyada bulunan farklı dijital kimliklerinin kendisini etki altına aldığını ve 60 (%8.4)'ı ise sosyal medyada bulunan farklı dijital kimlikleri arasında unuttukları zaman dilimleri olduğunu bildirmiştir. DES kesme puanı 30 ve üzeri olanların internet ve sosyal medya bağımlılık düzeyleri DES kesme puanı 30'un altında olan katılımcılara göre istatiksel açıdan daha yüksektir ki bu sonuç, dissosiyatif yaşantıların siber bağımlılıklar ile ilişkisini net bir şekilde ortaya koymaktadır. Siber dissosiyasyon ekseninde; siber kimliklerin bireyleri etkiledikleri katılımcıların çocukluk çağı travmaları ve dissosiyatif yaşantıları, siber kimliklerin bireyleri etkilemediği kişilere göre istatiksel açıdan daha yüksek olarak bulunmuştur. İnternet ve sosyal medya bağımlılığına ilişkin yapılan standart çoklu regresyon analizine göre her iki bağımlılığın prediktörleri, duygusal istismar ve dissosiyatif yaşantılardır. İnternet ve sosyal medya bağımlılığının gelişmesinde çocukluk çağı ruhsal travmaları ve dissosiyatif yaşantılar etiyolojik bir rol oynamakta olup, travmatik yaşantıların önlenmesine ilişkin bilimsel çalışmaların artarak devam etmesi önerilmektedir. Çocukluk çağı travmalarıyla en yakın ilişkiyi gösteren dissosiyatif yaşantılar, kendini günümüzde dijital platformlardaki“siber dissosiyasyon”şeklinde göstermeye başlamıştır. Dijital hiper-uyaran seviyesinin artması ve teknolojik cihazların günümüzde iş, eğitim ve sosyal yaşamda da yoğun bir şekilde kullanılmasıyla birlikte siber dissosiyasyonun klinik dissosiyasyona kuvvetle dönüşme ihtimali bulunmaktadır. Sonuç olarak dijital iletişim ağları ya da teknoloji araçlı iletişimler, dissosiyasyonu özellikle klinik dissosiyasyon ile aktüel hayatın dissosiyasyonu arasında bir köprü kuran siber dissosiyasyonu hem normlaştırmakta hem de normalleştirmektedir.
Özet (Çeviri)
Internet addiction and social media addiction have become one of the main scientific focuses frequently studied by the disciplines of psychiatry, clinical psychology and forensic psychology. The main purpose of this research is to evaluate the relationship between internet and social media addiction and childhood traumas, cyber dissociation and post-traumatic growth. The sample of this study consists of 713 university students who continue their higher education in Istanbul between the years 2020-2021. The Demographic Information Form contains the cyber dissociation and demographic information created by Sevinç-Yalçın & Öztürk, and The Childhood Trauma Questionnaire, The Dissociative Experiences Scale, The Young Internet Addiction Test-Short Form, The Social Media Addiction Scale-Adult Form and The Posttraumatic Growth Inventory. Data collection tools were applied face-to-face and online. 643 (90.2%) of university students have at least one childhood trauma and the most common type of trauma is emotional neglect with 82.7%. DES cut-off score of 227 (31.8%) of 713 participants was determined as 30 and above, which indicates the presence of clinical dissociative experiences. In the context of cyber dissociation, 88 (13.3%) of 713 university students stated that their different digital identities on social media influenced them, and 60 (8.4%) reported that they forgot time periods between their different digital identities on social media. Internet and social media addiction levels of those with a DES cut-off score of 30 and above are statistically higher than those with a DES cut-off score of less than 30, which clearly demonstrate the relationship between dissociative experiences and cyber addictions. According to the situation that cyber identities affect individuals; the childhood traumas and dissociative experiences of the participants whose cyber identities affect individuals were found to be statistically higher than those whose cyber identities did not affect individuals. According to the standard multiple regression analysis of internet and social media addiction, the predictors of both addictions emerged as emotional abuse and dissociative experiences. Childhood traumas and dissociative experiences play an etiological role in the development of internet and social media addiction, and it is recommended that scientific studies on the prevention of traumatic experiences continue increasingly. Dissociative experiences, which show the closest relationship with childhood traumas, have started to show themselves as“cyber dissociation”on digital platforms today. With the increase in the level of digital hyperstimulation and the intense use of technological devices in business, education and social life, there is a strong possibility that cyber dissociation will turn into clinical dissociation. As a result, digital communication networks or technology-mediated communications normalize dissociation, especially cyber dissociation that bridges the gap between clinical dissociation and actual life dissociation.
Benzer Tezler
- Üniversite öğrencilerinden oluşan bir örneklemde sosyal medya bağımlılığı yeme tutumları ve yaşam doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between social media addiction, eating attitudes and life satisfaction in a sample of university students
YASEMİN TÜRKMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiBeykent ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET KEREM DOKSAT
- Üniversite öğrencilerinde internet ve sosyal medya bağımlılığı ile depresyon düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of relationship between internet and social media addiction and depression levels in university students
FEYZANUR KARAÇOR
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KAAN YILANCIOĞLU
- Üniversite öğrencilerinde akıllı telefon bağımlılığı ile sosyal medya kullanım amaçları ve sanal ortam yalnızlık düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between smartphone addiction and social media usage purposes and virtual environment loneliness level in university students
ZELAL ÖZBEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiİSTANBUL TOPKAPI ÜNİVERSİTESİPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖZDE GÜNDOĞDU MEYDANERİ
- Üniversite öğrencilerinde fomo ve sosyal medya faktörleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigating the relationship between fomo and social media factors in university students
HALİME SUVAY EKER
Doktora
Türkçe
2023
İstatistikİstanbul ÜniversitesiSayısal Yöntemler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. UMMAN TUĞBA GÜRSOY
- Üniversite öğrencilerinin sosyal medya bağımlılığı ile benlik saygısı arasındaki ilişkinin incelenmesi
Between social media addiction and self-respect of university students examination of the relationship
SÜREYYA BAYKAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YASİN GENÇ