Transfer fiyatlandırmasında emsallere uygunluk ilkesinin Türkiye ve ABD yargı kararları bağlamında değerlendirilmesi
The evaluation of the principle of compliance with the exclusively in transfer pricing within the context of the Turkish and USA jurisdictions
- Tez No: 784277
- Danışmanlar: PROF. DR. HİLMİ ÜNSAL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Maliye, Finance
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maliye Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Maliye Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 327
Özet
Dünya ekonomisinde meydana gelen hızlı değişim ulus devletlerin büyük sermaye gerektiren yatırımlarının çok uluslu şirketlerce yapılması sonucunu doğurmuştur. Küreselleşmenin avantajlarını kullanarak daha az vergi ödemek isteyen çok uluslu şirketler ile varlık kaynağı vergilerin aşınmasını önlemeye çalışan ulus devletler karşı karşıya gelmiştir. Fabrika otomasyonunun artması, bilgisayar destekli tasarım, esnek üretim sistemleri, internet sistemlerindeki gelişim sonucunda bilgiye ulaşmanın ve iletişimin kolaylaşması çok uluslu şirket sayılarının ve bu şirketlerin dünya ticaretindeki payının hızla artmasına neden olmuştur. Küreselleşmenin hız kazandığı yeni dönem transfer fiyatlandırması kavramını 20. yüzyılın başlarında ön plana çıkarmış, ancak anılan kavram bir işletmenin farklı bölümleri arasındaki mal ve hizmet teslimlerindeki fiyatlamayla sınırlı kalmıştır. 1970'li yıllarda Thomas Horst tarafından yapılan ilk teorik çalışmalarda, çok uluslu şirketlerin vergi oranlarına karşı hassasiyetlerinden dolayı düşük vergi oranlarına sahip ülkelerde gelirlerini yüksek gösterdikleri, yüksek vergi uygulayan ülkelerde gelirlerini düşük gösterdiklerine yönelik teorik çalışma temelinde ilerleyen bu durumun, ülkelerin transfer fiyatlandırması yoluyla çok ciddi vergi kayıplarına uğrayabileceği gerçeğini ortaya çıkarmıştır. Bu durum mal ve hizmet alım satımında emsallere uygunluk ilkesi uyarınca yapılan ticari işlemlerin kabul görmesine, aksi yöndeki uygulamaların ciddi vergi incelemeleri ve cezaları ile sonuçlanmasına yol açmıştır. Teorik ve pratik uygulamalarla ortaya çıkan sorunun sadece birkaç ülkenin bu sorunla mücadele edemeyeceği sonucuna varılarak anılan durumla mücadeleye ilişkin OECD, ABD ve birçok ülkenin bu konuda ciddi efor harcamasına neden olunmuştur. Emsallere uygun fiyat belirlemenin zorluğu, şirketleri ülkelerle anlaşmalar yapmaya itmiştir. Karşılıklı Anlaşma Prosedürleri, Peşin Fiyatlandırma Anlaşmaları emsallere uygun fiyatı ve yöntemi belirlemenin yeni yolu haline gelmiştir. Ancak bu uygulamalar emsallere uygun fiyatlama ve en uygun yöntemin belirlenmesini sağlamaya yetmemiştir. Bu aşamada yargı kararları önem kazanmıştır. Tez çalışmamızda, Transfer fiyatlandırması konusunda öncü ülke konumunda bulunan ABD yargı kararları ayrıntılı incelenerek, içtihadi yöntem belirlenmesine yönelik emsal fiyata ulaşılmasına ilişkin yaklaşımlar ele alınmıştır. Çalışmada Türkiye'nin transfer fiyatlandırmasına yönelik idari bakış açısı ile çok sayıdaki vergi yargısına ilişkin kararlarla yargının transfer fiyatlandırması ve emsallere uygunluk ilkesi bağlamında bakış açısı kararlarla ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bunun dışında farklı yargı kararları arasında kesin sonuca ulaşamayan şirketler açısından içtihat makamı olarak yeni bir Yüksek Mahkemenin kurularak transfer fiyatlandırmasına yönelik içtihadi karar mercileri oluşturulması, bu konuda sonuç üreten, hızla karar alan bir vergi yargısına yönelik önerilere yer verilmiştir. Ancak mevzuat yetersizliği, uluslararası veri bankası eksikliği gibi sorunlar bulunsa da asıl çözümün Uluslararası işbirliği ve ortak çalışma ile ülkeler arasındaki vergi kanunlarının uyumlaştırılması ve ortak mevzuat çalışmalarıyla sorunun daha kolay çözülebileceği ortaya konulmuştur.
Özet (Çeviri)
The rapid change in the world economy has resulted in the large capital investments of nation states being made by multinational companies. Multinational companies that want to pay less taxes by using the advantages of globalization and nation states that try to prevent the erosion of their wealth source taxes have come face to face. The increase in factory automation, computer aided design, flexible production systems, and the development of internet systems, resulting in easier access to information and communication, have led to a rapid increase in the number of multinational companies and the share of these companies in world trade. The new era, in which globalization gained momentum, brought the concept of transfer pricing to the fore at the beginning of the 20th century, but the aforementioned concept was limited to the pricing of goods and services deliveries between different parts of a business. In the first theoretical studies carried out by Thomas Horst in the 1970s, this situation, which proceeded on the basis of the theoretical study that multinational companies show their incomes high in countries with low tax rates due to their sensitivity to tax rates, and that they show their incomes low in countries with high taxation, shows that this situation is very serious through transfer pricing of countries. revealed the fact that it may incur tax losses. This situation has led to the acceptance of commercial transactions made in accordance with the arm's length principle in the purchase and sale of goods and services, resulting in serious tax investigations and penalties for practices to the contrary. By concluding that only a few countries could not cope with the problem that emerged with theoretical and practical applications, OECD, USA and many countries in dealing with the aforementioned situation caused serious efforts on this issue. The difficulty of determining arm's length prices has pushed companies to make agreements with countries.Mutual Agreement Procedures, Advance Pricing Agreements have become the new way of determining arm's length price and method. However, these practices were not sufficient to provide comparable pricing and the determination of the most appropriate method. At this stage, judicial decisions gained importance.The judicial decisions of the USA, which is the leading country in transfer pricing, are examined in detail, and approaches to reaching the equivalent price for determining the case-law method are discussed.Turkey's administrative point of view on transfer pricing and the point of view of the judiciary in the context of transfer pricing and arm's length principle with the decisions of many tax jurisdictions have been tried to be put forward with the decisions.Apart from this, proposals for establishing a new Supreme Court as the jurisprudence authority for companies that could not reach a definitive conclusion between different judicial decisions, establishing case-law decision bodies for transfer pricing, and a tax jurisdiction that produces results in this regard and takes decisions quickly are included. However, although there are problems such as lack of legislation and lack of international data banks, it has been revealed that the real solution can be solved more easily with international cooperation and joint work, harmonization of tax laws between countries and joint legislation studies.
Benzer Tezler
- Transfer fiyatlandırmasında emsallere uygunluk ilkesi
Arm's lenght principle in transfer pricing
YASEMİN TAŞKIN
- Türkiye'de gayri maddi haklarda transfer fiyatlandırması ve vergilendirme
Transfer pricing and taxation of intangibles in Turkey
MURAT SOLMAZ
- Grup içi hizmetlerde transfer fiyatlandırması
Transfer pricing of intra-group services
SİMAY DOĞMUŞ UZ
- Transfer fiyatlandırması: Yeniden satış fiyatı yöntemi uygulamasına faaliyet giderlerinin etkisi
Transfer pricing: Effect of operating expenses on the application of the resale price method
MESUT HURŞİTOĞLU
