Çavuştepe Kalesi'nde işaretli seramikler
Marked ceramics at Çavustepe Castle
- Tez No: 785977
- Danışmanlar: PROF. DR. RAFET ÇAVUŞOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 160
Özet
Urartu Krallığı MÖ 9-7. yüzyıllar arasında Van (Tuşpa) başkent olmak üzere Doğu Anadolu, Kuzeybatı İran, Kuzey Kafkasya'nın bir bölümünde egemenlik kurmuştur. Bu bölgede dinamik bir siyasi yapı oluşturan krallık bölgenin siyasi, ekonomik ve sosyal yapısını değiştirmiştir. Meydana gelen krallık I. Sarduri (MÖ 832-825) ile kuruluş evresini tamamlayıp başkent Tuşpa'dan başlayıp İşpuini (MÖ 825-810) ve oğlu Minua(MÖ 810-786) dönemlerinden itibaren de oldukça geniş bir alanda yayılma göstermişlerdir. Bölgede yapılan arkeolojik kazı ve yüzey araştırmalar sayesinde Urartu Krallığına ait birçok yerleşim yeri ve imar faaliyetleri ortaya çıkmıştır. Bu yerleşim yeri ve yerleşim yerlerindeki mimari yapılarda sosyal hayatı yansıtan veriler bulunmaktadır. Bu sosyal hayatı yansıtan verilerin başında yerleşim yerlerinde ele geçen seramikler oluşturmaktadır. Yapılan araştırmalarda Urartu seramiği genelde“Biainili Seramiği”,“Toprakkale Ware ve ”Saray Malı" olarak tanımlanmıştır. Seramikler ekonomik ve sosyal hayat hakkında çok sayıda ipucu barındırmaktadır. Urartu Devleti'nin birçok yerleşim yerinde ortaya çıkarılan ve en yaygın grubu oluşturan seramiklerin bazılarının üzerinde yer alan işaretler bulunmaktadır. Bunlar genelde hiyeroglif yazı olarak tanımlanmıştır. Ancak bu işaretlerin anlamı halen kesinlik kazanmamakla birlikte yorumlara açıktır. Ölçü işareti, çömlekçi işareti, kap içerisinde depolanan malzemelerin türlerinin belirtildiği işaretler gibi farklı yorumlanan işaretli seramikler Urartu Krallığı'nın önemli kalelerinden Ayanis, Bastam, Çavuştepe, Toprakkale, Tuşpa'da ele geçen pek çok örnekten bilinmektedir. Hiyeroglif yazı ile seramikler üzerine uygulanan işaretler içerisinde yıldız, hilal gibi gök cisimleri; ağaç, başak gibi bitkisel, insan ve hayvandan oluşan figüratif tasvirlerin yanı sıra artı, ok, dirgen, nokta gibi farklı işaretler bulunmaktadır. Tez çalışmasında, Çavuştepe Kalesi'nde bulunan işaretli seramik örneklerinden yola çıkarak Urartu Krallığı'nda bu türden örneklerin işlevleri tartışılmıştır. Seramik üzerinde yer olan bu işaretlerin ne ifade ettiği, diğer Urartu merkezleriyle paralellikleri ve farklı yönlerinin ortaya konulması ve işaretli seramiklerin sosyal bir tabakayı mı yoksa her kesim tarafından kullanılan ortak bir dilimi ifade ettiği ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Urartian Kingdom which was established between the centuries, 9-7 BC., had dominated Van (Tuspa), the capital of the kingdom, Eastern Anatolia, Northwest Iran, and a part of the North Caucasus. The kingdom, which created a dynamic political structure in this region, changed the political, economic and social structure of the region. The kingdom that emerged, completed its foundation phase with Sarduri I (832-825 BC) and started from the capital Tuspa and spread over a wide area starting from the periods of Ispuini (825-810 BC) and his son Minua (810-786 BC). Thanks to the archaeological excavations and surface researches carried out in the region, many settlements and zoning activities belonging to the Urartian Kingdom have emerged. There are data reflecting social life and the architectural structures in this settlements. From this data reflecting this social life comes the ceramics found in the settlements. In the researches, Urartian pottery was generally defined as“Biainili pottery”,“Toprakkale Ware”and“Palace Ware”. Ceramics contain many clues about economic and social life. There are signs on some of the pottery, which is the most common group, unearthed in many settlements of the Urartu State. These are generally defined as hieroglyphic writing. However, it is not certain, the meaning of these signs is still open to interpretation. Ceramics interpreted differently, such as measuring marks, potter's marks, signs indicating the types of materials stored in the vessel, are known from many examples found in Ayanis, Bastam, Çavuştepe, Toprakkale and Tuspa, which were important fortresses of the Urartu Kingdom. Among the signs applied on ceramics with hieroglyphic writing there are celestial bodies such as stars and crescents. In addition to figurative depictions of plants, humans and animals such as trees and spikes, there are different signs such as arrows, pitchfork and dots. In the thesis, the functions of such examples in the Urartu Kingdom were discussed based on the marked ceramic samples found in Çavuştepe Fortresses. It has been tried to reveal what these signs on ceramics mean, their parallels and different aspects with other Urartian centers, and whether the marked ceramics express a social layer or a common slice used by all segments of people.
Benzer Tezler
- Van/Çavuştepe 2014 ve 2015 yılları Urartu Dönemi çanak çömlekleri
Van/Çavuştepe fortress 2014 and 2015 years Urartu Period pottery
ÜMİT SİVİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
ArkeolojiYüzüncü Yıl ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BİLCAN GÖKCE
- Çavuştepe Kalesi ve Nekropolü'nde 2016-2019 kazılarında ele geçen çanak çömleklerin değerlendirilmesi
Evaluation of the pottery uncovered during the excavations at Çavuştepe Castle and its Necropolis in 2016-2019
ALİYE CEREN KENBER
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
ArkeolojiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAFET ÇAVUŞOĞLU
- Çavuştepe Kalesi'nin malzeme teknik ve mimari açıdan günümüz Çavuştepe Köyü'ne yansımaları
The reflactions of Çavuştepe Fortess architecture, tecnic, material on today's Çavuştepe Village
NAİME KUŞMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ArkeolojiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAFET ÇAVUŞOĞLU
- Van Kalecik ve Çavuştepe nekropollerindeki Demir Çağı Urartu Dönemi Fibula'larının biyoarkeolojik değerlendirmesi
The bioarchaeological analysis of the Urartian fibulae from the nekropolis of Van Kalecik and Çavuştepe
GÜNEŞ ÇİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
ArkeolojiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAKAN YILMAZ
- Çavuştepe Kalesi arkeolojik kazı çalışmaları
Çavuştepe Fortress archaeological excavation works
MEHMET DİNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
ArkeolojiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAFET ÇAVUŞOĞLU