Geri Dön

Farklı gelişme dönemlerindeki marul (Lactuca sativa L.) bitkilerinde bazı içsel madde miktarlarındaki değişim

Change of some internal substances amounts in lettuce (Lactuca sativa L.) plants at different growth periods

  1. Tez No: 787058
  2. Yazar: SEVGİ SELÇUK
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ KENAN SÖNMEZ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Ziraat, Agriculture
  6. Anahtar Kelimeler: Marul, Hasat Dönemi, Fonksiyonel Gıda, Kalite, Lettuce, Harvest Period, Functional Food, Quality
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Sebze Yetiştirme ve Islahı Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 107

Özet

Marul bitkisi, Astaraceae (Compositeae) familyasından olup, bilimsel adı Lactuca sativa L. romana Gars'dır. Morfolojik açıdan tüketilen kısmı ise yapraklarıdır. Marul ve salatanın dünya üzerindeki yayılışı ve anavatanı bakımından araştırmacılar ve botanikçiler açısında farklı görüşler bulunmaktadır. Salata ve marul tek yıllık serin iklim sebzesi olarak bilinmekte olup, 2 ilâ 3 aylık bir yetişme süresi vardır. Islah edilmiş olan çeşitlerin farklı iklim koşullarında açıkta ya da örtüaltında yıl boyunca yetiştiriciliği yapılabilmektedir. Araştırma kapsamında ıslah materyali olan 2 ümitvar çeşit adayı (15 ve 86), 1 yerel genotip (Isparta) ile 1 ticari çeşidin (Auvona), farklı hasat dönemlerindeki (fide dikiminden 30., 45., 60. ve 90. günde) kalite parametreleri (Klorofil a-b, suda çözünebilir toplam kuru madde miktarı (SÇKM), toplam fenolik madde, toplam karotenoid, lutein, antioksidan aktivitesi, C vitamini, toplam laktusin ve laktukopikrin) ve renk değişimi incelenmiştir. Bu araştırma TUBİTAK (117G002) tarafından desteklenen“Kışlık Sebze Yetiştiriciliğinde Çeşit/Hat Geliştirme”1007 projesinin bir bölümüne ait çalışmaları kapsamakta olup“Farklı Gelişme Dönemlerindeki Marul (Lactuca sativa L.) Bitkilerinde Bazı İçsel Madde Miktarlarındaki Değişim”ini belirlemek amacıyla yapılmıştır Araştırıma sonucunda örneklerin toplam fenolik madde, toplam karotenoid, lutein, toplam laktosin ve laktukopikrin değerlerinde hasat gün sayısı artıkça artışlar gözlemlenirken, SÇKM, L* ve chroma değerlerinde ise azalışlar tespit edilmiştir. Genotiplerin hepsinde gün sayısı artıkça L* değerleri azalmış ancak 90. gün bitkilerinde artış tespit edilmiştir. Hue açısında çeşitler arasında değişen oranlarda farklılıklar bulunmuştur. C vitamini ve antioksidan aktivitesi Auvona ve 15 numaralı çeşit adayında azalış gösterirken, 86 numaralı çeşit adayında ve Isparta yerel genotipinde artış göstermiştir. Genotiplere bağlı olarak marulda besleme değerleri açısından en etkili tüketim zamanının fide dikiminden 45 ve 60. gün sonra hasat edilen bitkiler olduğu, ıslah edilen yeni çeşit adaylarında hasat dönemi bakımından fonksiyonellik özellikleri üzerine daha fazla çalışma yapılması gerektiği sonucuna varılmıştır.

Özet (Çeviri)

Lettuce plant is from the Astaraceae (Compositeae) family and its scientific name is Lactuca sativa L. romana Gars. The morphologically consumed part is the leaves. There are different opinions among researchers and botanists in terms of the distribution and homeland of lettuce and salad in the world. Salad and lettuce are known as one-year cool climate vegetables and have a growing period of 2 to 3 months. Breeding varieties can be grown in different climatic conditions, in the open or under cover, throughout the year. Quality parameters of 2 promising cultivar candidates (15 and 86), 1 local genotype (Isparta) and 1 commercial cultivar (Auvona) at different harvest periods (30th, 45th, 60th and 90th days after planting) which are breeding material within the scope of the research. (Chlorophyll a-b, water-soluble total dry matter (TSS), total phenolic matter, total carotenoid, lutein, antioxidant activity, vitamin C, total lactusin and lactucopicrin) and color change were investigated. This research covers the studies of a part of the“Variety/Line Development in Winter Vegetable Cultivation”1007 project supported by TUBITAK (117G002) and was conducted to determine the“Changes in Some Intrinsic Matter Amounts in Lettuce (Lactuca sativa L.) Plants at Different Growth Periods”. As a result of the research, increases were observed in the total phenolic substance, total carotenoid, lutein, total lactosine and lactucopyrin values of the samples as the number of harvest days increased, while decreases were observed in the TSS, L* and chroma values. L* values decreased as the number of days increased in all genotypes, but an increase was detected in the 90th day plants. There were differences in hue in varying proportions between cultivars. While vitamin C and antioxidant activity decreased in Auvona and candidate cultivar 15, it increased in candidate cultivar 86 and Isparta local genotype. Depending on the genotypes, it was concluded that the most effective consumption time in terms of nutritional values in lettuce is the plants harvested 45 and 60 days after the seedling planting, and more studies should be done on the functionality characteristics in terms of the harvest period in the new cultivar candidates.

Benzer Tezler

  1. Yapraktan uygulanan farklı kükürt dozlarının pamuk bitkisinin (Gossypium hirsutum L.) değişik gelişme dönemlerindeki su stresinin azaltılması üzerine etkileri

    Effects of foliar sulfur applications i̇n reducing water stress applied to the cotton plant (Gossypium hirsutum L.) during different development periods

    DERYA KAZGÖZ CANDEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    ZiraatMustafa Kemal Üniversitesi

    Biyosistem Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BERKANT ÖDEMİŞ

  2. Farklı büyüme dönemlerindeki su baskını sürelerinin buğday bitkisinin verim ve kalite parametreleri üzerine etkisi

    Effects of waterlogging at different growing stages and durations on the yield and quality parameters of wheat

    AİGERİM BAKİROVA

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    ZiraatOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Tarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HAKAN ARSLAN

  3. Tuz stresinin farklı gelişim dönemlerindeki buğday bitkilerinin amino asit profili üzerindeki etkilerinin belirlenmesi

    The effect on the amino acid profile of salt stress in wheat plants wi̇th different developmental stages

    HAZAL ŞAHİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    BiyolojiEge Üniversitesi

    Biyoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MELİKE BOR

  4. Biberiye [Rosmarinus officinalis L. (Lamiales:Lamiaceae)] uçucu yağ buharının Callosobruchus maculatus (F.) (Coleoptera:Chrysomelidae) ve nohut daneleri üzerine etkileri

    Effects of rosemary [Rosmarinus officinalis L. (Lamiales:Lamiaceae)] essential oil vapours on Callosobruchus maculatus (F.) (Coleoptera:Chrysomelidae) and chickpea grains

    MELEK GÜDEK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    ZiraatSelçuk Üniversitesi

    Bitki Koruma Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. HÜSEYİN ÇETİN

  5. Demokratik sistemde baskı grupları (Türkiye örneği)

    Oppression groups in democratic system

    HALİL GÖZEL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    Siyasal BilimlerMarmara Üniversitesi

    Sosyoloji ve Antropoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. YÜMNİ SEZEN