Farklı gelişme dönemlerindeki marul (Lactuca sativa L.) bitkilerinde bazı içsel madde miktarlarındaki değişim
Change of some internal substances amounts in lettuce (Lactuca sativa L.) plants at different growth periods
- Tez No: 787058
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ KENAN SÖNMEZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Marul, Hasat Dönemi, Fonksiyonel Gıda, Kalite, Lettuce, Harvest Period, Functional Food, Quality
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sebze Yetiştirme ve Islahı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 107
Özet
Marul bitkisi, Astaraceae (Compositeae) familyasından olup, bilimsel adı Lactuca sativa L. romana Gars'dır. Morfolojik açıdan tüketilen kısmı ise yapraklarıdır. Marul ve salatanın dünya üzerindeki yayılışı ve anavatanı bakımından araştırmacılar ve botanikçiler açısında farklı görüşler bulunmaktadır. Salata ve marul tek yıllık serin iklim sebzesi olarak bilinmekte olup, 2 ilâ 3 aylık bir yetişme süresi vardır. Islah edilmiş olan çeşitlerin farklı iklim koşullarında açıkta ya da örtüaltında yıl boyunca yetiştiriciliği yapılabilmektedir. Araştırma kapsamında ıslah materyali olan 2 ümitvar çeşit adayı (15 ve 86), 1 yerel genotip (Isparta) ile 1 ticari çeşidin (Auvona), farklı hasat dönemlerindeki (fide dikiminden 30., 45., 60. ve 90. günde) kalite parametreleri (Klorofil a-b, suda çözünebilir toplam kuru madde miktarı (SÇKM), toplam fenolik madde, toplam karotenoid, lutein, antioksidan aktivitesi, C vitamini, toplam laktusin ve laktukopikrin) ve renk değişimi incelenmiştir. Bu araştırma TUBİTAK (117G002) tarafından desteklenen“Kışlık Sebze Yetiştiriciliğinde Çeşit/Hat Geliştirme”1007 projesinin bir bölümüne ait çalışmaları kapsamakta olup“Farklı Gelişme Dönemlerindeki Marul (Lactuca sativa L.) Bitkilerinde Bazı İçsel Madde Miktarlarındaki Değişim”ini belirlemek amacıyla yapılmıştır Araştırıma sonucunda örneklerin toplam fenolik madde, toplam karotenoid, lutein, toplam laktosin ve laktukopikrin değerlerinde hasat gün sayısı artıkça artışlar gözlemlenirken, SÇKM, L* ve chroma değerlerinde ise azalışlar tespit edilmiştir. Genotiplerin hepsinde gün sayısı artıkça L* değerleri azalmış ancak 90. gün bitkilerinde artış tespit edilmiştir. Hue açısında çeşitler arasında değişen oranlarda farklılıklar bulunmuştur. C vitamini ve antioksidan aktivitesi Auvona ve 15 numaralı çeşit adayında azalış gösterirken, 86 numaralı çeşit adayında ve Isparta yerel genotipinde artış göstermiştir. Genotiplere bağlı olarak marulda besleme değerleri açısından en etkili tüketim zamanının fide dikiminden 45 ve 60. gün sonra hasat edilen bitkiler olduğu, ıslah edilen yeni çeşit adaylarında hasat dönemi bakımından fonksiyonellik özellikleri üzerine daha fazla çalışma yapılması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
Lettuce plant is from the Astaraceae (Compositeae) family and its scientific name is Lactuca sativa L. romana Gars. The morphologically consumed part is the leaves. There are different opinions among researchers and botanists in terms of the distribution and homeland of lettuce and salad in the world. Salad and lettuce are known as one-year cool climate vegetables and have a growing period of 2 to 3 months. Breeding varieties can be grown in different climatic conditions, in the open or under cover, throughout the year. Quality parameters of 2 promising cultivar candidates (15 and 86), 1 local genotype (Isparta) and 1 commercial cultivar (Auvona) at different harvest periods (30th, 45th, 60th and 90th days after planting) which are breeding material within the scope of the research. (Chlorophyll a-b, water-soluble total dry matter (TSS), total phenolic matter, total carotenoid, lutein, antioxidant activity, vitamin C, total lactusin and lactucopicrin) and color change were investigated. This research covers the studies of a part of the“Variety/Line Development in Winter Vegetable Cultivation”1007 project supported by TUBITAK (117G002) and was conducted to determine the“Changes in Some Intrinsic Matter Amounts in Lettuce (Lactuca sativa L.) Plants at Different Growth Periods”. As a result of the research, increases were observed in the total phenolic substance, total carotenoid, lutein, total lactosine and lactucopyrin values of the samples as the number of harvest days increased, while decreases were observed in the TSS, L* and chroma values. L* values decreased as the number of days increased in all genotypes, but an increase was detected in the 90th day plants. There were differences in hue in varying proportions between cultivars. While vitamin C and antioxidant activity decreased in Auvona and candidate cultivar 15, it increased in candidate cultivar 86 and Isparta local genotype. Depending on the genotypes, it was concluded that the most effective consumption time in terms of nutritional values in lettuce is the plants harvested 45 and 60 days after the seedling planting, and more studies should be done on the functionality characteristics in terms of the harvest period in the new cultivar candidates.
Benzer Tezler
- Yapraktan uygulanan farklı kükürt dozlarının pamuk bitkisinin (Gossypium hirsutum L.) değişik gelişme dönemlerindeki su stresinin azaltılması üzerine etkileri
Effects of foliar sulfur applications i̇n reducing water stress applied to the cotton plant (Gossypium hirsutum L.) during different development periods
DERYA KAZGÖZ CANDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
ZiraatMustafa Kemal ÜniversitesiBiyosistem Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BERKANT ÖDEMİŞ
- Farklı büyüme dönemlerindeki su baskını sürelerinin buğday bitkisinin verim ve kalite parametreleri üzerine etkisi
Effects of waterlogging at different growing stages and durations on the yield and quality parameters of wheat
AİGERİM BAKİROVA
Doktora
Türkçe
2024
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiTarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKAN ARSLAN
- Tuz stresinin farklı gelişim dönemlerindeki buğday bitkilerinin amino asit profili üzerindeki etkilerinin belirlenmesi
The effect on the amino acid profile of salt stress in wheat plants wi̇th different developmental stages
HAZAL ŞAHİN
- Biberiye [Rosmarinus officinalis L. (Lamiales:Lamiaceae)] uçucu yağ buharının Callosobruchus maculatus (F.) (Coleoptera:Chrysomelidae) ve nohut daneleri üzerine etkileri
Effects of rosemary [Rosmarinus officinalis L. (Lamiales:Lamiaceae)] essential oil vapours on Callosobruchus maculatus (F.) (Coleoptera:Chrysomelidae) and chickpea grains
MELEK GÜDEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
ZiraatSelçuk ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HÜSEYİN ÇETİN
- Demokratik sistemde baskı grupları (Türkiye örneği)
Oppression groups in democratic system
HALİL GÖZEL
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Siyasal BilimlerMarmara ÜniversitesiSosyoloji ve Antropoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YÜMNİ SEZEN