Foucault perspektifinde heterotopyaların çağdaş sanata yansıması
Reflection of heterotopias on contemporary art from the perspective of foucault
- Tez No: 787855
- Danışmanlar: PROF. NESLİHAN ERDOĞDU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sakarya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Resim Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 107
Özet
Tıp kökenli bir terim olan ve Foucault tarafından sosyal bilimler alanına kazandırılan heterotopya kavramı birbiriyle bağdaşmayan dünyaların yan yana, üst üste geldiği, mekanı düzenleme-örgütleme gücüne sahip, ötekiliğin deneyimlendiği mevkileri ifade eder. Postmodern teorinin özgürleştirici güçler olarak öne çıkardığı heterojenlik ve ötekilikle heterotopya kavramı, sanat alanında da kendine yer edinmektedir. Heterotopyaların tecrit edebilme, nüfuz edebilme özelliği, kapatma-kapanma pratiklerinde toplumsal bir karşılaşma imkânı vererek ötekiliğe açılan geçitleri yaratır. Modern dönemde kapatma pratiklerinde özne, norm merkezli ayrıştırma, farklılaştırma sistemine dayanan panoptik bir disiplin biçimiyle sabitlenmiştir. Kapatma pratiklerinde kategorize etme, ayrıştırma, farklılaştırma gibi uygulamalarla öznenin bilgi formuna indirgenmesi, kapatma pratiklerinde ötekinin yaratılmasını sağlayan başat özelliktir. Bu dönemde kapatma pratiklerinin kapitalizmin ihtiyaç duyduğu üretken nüfus yaratımı için maliyetli hale geldiğinin anlaşılmasıyla, yeni bir disiplin biçimi olan panoptizm tercih edilerek öznelerin sabitlenmesi yerine serbest bırakılarak içkin bir iktidar fikrinin aşılanması esas alınmıştır. Panoptizm yalnızca üretken-itaatkâr bedenler yaratmakla kalmamış, kapanma pratiklerinin kabulü de kolaylaştıran bir işlev taşımıştır. Postmodern dönemin heterojen, parçalanmış, kaotik kent manzarası içinde kapanma pratikleri, kamusal alana karışarak öznelerin herhangi bir dış zorlama olmaksızın özgürlük fantazmagoryasıyla kendilerini kontrol altında tutarak, sınırladığı bir mekanizmaya dönüşmüştür. Kapatma ve kapanma pratikleri çağdaş sanata da yansıyarak, ötekiliğin gündelik karşılaşma formlarıyla sunulduğu, müzakereye açıldığı deneyim alanları yaratmaktadır. Bu çalışmada; heterotopya kavramı ve kapatma-kapanma pratiklerinin tarihsel gelişim süreci incelenerek, heterotopyaların Çağdaş sanata yansımaları ele alınan sanat eserleri üzerinden analiz edilmeye çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The concept heterotopia, which is originally a medical term and introduced to social sciences by Foucault, refers to spaces, with the power to arrange-organize the place, where incompatible worlds come side by side or overlap each other, and the otherness is experienced. The concept heterotopia, as well as heterogeneity and otherness, which are put forward as liberating forces by the postmodern theory, has also an important place in the field of art. The ability of heterotopias to isolate and penetrate creates gateways opening to the otherness by allowing for a social encounter for inclusion and seclusion practices. In inclusion practices in the modern age, the subject is fixed in a form of panoptic discipline based on the norm-centred separation and differentiation system. The reduction of the subject to the form of knowledge in inclusion practices through practices such as categorization, separation and differentiation are the basic feature that creates the otherness in inclusion practices. In this period, as it was understood that inclusion practices became costly for creating the productive population needed by capitalism, panoptism, which was a new form of discipline, was preferred and the instillation of the idea immanent power was prioritized by liberating the subject rather than fixing it. Panoptism not only created productive-obedient selves but also facilitated the acceptance of inclusion practices. Within the heterogonous, fragmented, chaotic urban landscape of the postmodern era, inclusion practices infiltrated into the public space and turned into a mechanism where subjects controlled and limited themselves without any external force by means of liberty phantasmagoria. Inclusion and seclusion practices are now reflected in the modern art and create areas of experience where the otherness is presented in daily encounter forms and negotiated. In the present study, the concept heterotopia and inclusion-seclusion practices are examined in their historical development process, and reflections of heterotopias on the modern art are analysed on the artworks studied.
Benzer Tezler
- Biyopolitika izdüşümünde kürtaj hakkı ve Türkiye'deki yansımaları
Abortion rights in biopolitics projections and its reflections in Turkey
BÜŞRA ERDEM
- Modern devlette kurumların işlevi: Hastahane örneği
The function of institutions in the modern state: Hospital example
DİLARA YAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
FelsefeAnkara Üniversitesiİnsan Hakları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDURRAHMAN SAYGILI
- İktidar ve öznellik: Türkiye'de 1980 sonrası kadın edebiyatı
Power and subjectivity: Women's literature in Turkey after 1980
NURAY GÖL
Doktora
Türkçe
2024
Siyasal Bilimlerİstanbul ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERPİL ÇAKIR
- Kentsel ortam [Milieu]: Özneleş[tir]meye yönelik manipülasyon ve karşı-özneleşme pratiği için motivasyon alanı
Urban Milieu: a space for manipulating subjectivity or a space for motivation for practices of counter-subjectivity
DUYGU OVACIK ÇORUH
Doktora
Türkçe
2018
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BELKIS ULUOĞLU
- Foucault perspektifinden iktidar, hakikat ve hakikat sonrası
The power, the truth and post-truth from the Foucauldian perspective
RUKİYE KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Siyasal BilimlerHasan Kalyoncu ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞAKİR DİNÇŞAHİN