Burdur havzası yeraltı suyu potansiyel bölgelerinin morfometrik analiz ve analitik hiyerarşi prosesi yöntemleriyle önceliklendirilmesi
Prioritization of the groundwater potential zones of Burdur basin by using morphometric analysis and analytic hierarchy process methods
- Tez No: 787884
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MÜSTEYDE BADUNA KOÇYİĞİT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İnşaat Mühendisliği, Civil Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 107
Özet
Kurak ve yarı kurak iklimlerin hakim olduğu havzalarda sürdürülebilir su kaynaklarının yönetimi sadece yüzey su kaynaklarının değil yeraltı su kaynaklarının da değerlendirilmesi, geliştirilmesi ve yönetimiyle mümkün olabilmektedir. Yeraltı suyu potansiyel bölgelerinin belirlenmesinde havzanın morfometrik özellikleri önemli rol oynamaktadır. Çalışma kapsamında Burdur Havzası çalışma alanı olarak seçilmiş olup Atabey, Burdur, Karataş, Salda, Yarışlı, Akgöl ve Acıgöl olmak üzere 7 alt havzaya ayrılmıştır. Havzaya ait sayısal yükseklik modeli kullanılarak havza ve alt havza sınırları, su akış yönleri ile drenaj ağları gibi topoğrafik ve hidrolojik özellikler belirlenmiştir. Elde edilen haritalar kullanılarak Burdur Havzası'nın her bir alt havzası için form faktörü, uzunluk oranı, dairesellik oranı, çatallanma oranı, drenaj yoğunluğu, infiltrasyon sayısı, akarsu sıklığı, kanal bakım katsayısı, yüzeysel akış uzunluğu, rölyef oranı ve engebelilik oranı gibi çizgisel, alansal ve rölyef parametreleri hesaplanmıştır. Daha sonra alt havzalara ait morfometrik parametreler ve Analitik Hiyerarşi Prosesi yöntemleriyle parametre ağırlıkları belirlenmiş, COPRAS yöntemi ve morfometrik parametre değerleri kullanılarak alt havzalar yeraltı suyu potansiyellerine göre önceliklendirilmiştir. Bu yöntem sonuçlarına göre Salda en yüksek, Atabey ise en düşük yeraltı suyu potansiyeline sahip alt havzalar olarak tespit edilmiştir. Ayrıca Burdur Havzası yeraltı suyu potansiyelini etkileyen jeomorfoloji, fay yoğunluğu, akifer durumu, arazi kullanımı ve yağış gibi doğrudan sayısal değerlerle ifade edilemeyen özelliklerle eğim, toprak derinliği ve drenaj yoğunluğu parametreleri Analitik Hiyerarşi Prosesi yöntemi ile havza genelinde katmanlar halinde ifade edilmiş ve önceliklendirilmiştir. Önceliklendirme işleminin sonucunda Burdur Havzası'nın en düşük ve en yüksek yeraltı suyu potansiyeline sahip alt havzaları sırasıyla Salda ve Acıgöl olarak tespit edilmiştir. Çalışma sonucunda uygulanan yöntemlerle havzanın yeraltı suyu potansiyeli açısından değerlendirilebileceği ve öncü çalışmalar için güvenilir sonuçlar elde edilebileceği görülmüştür.
Özet (Çeviri)
Sustainable water resources management in basins dominated by arid and semi-arid climates is possible by evaluating, developing and managing not only surface water resources but also underground water resources. Morphometric characteristics of the basin play an important role in determining the groundwater potential regions. Within the scope of this study, the Burdur Basin was chosen as the study area which was divided into 7 sub-basins, namely Atabey, Burdur, Karataş, Salda, Yarışlı, Akgöl and Acıgöl. Topographic and hydrological maps such as basin and sub-basin boundaries, water flow directions and drainage networks were then determined. By using these maps, linear, areal and relief parameters such as form factor, length ratio, circularity ratio, bifurcation ratio, drainage density, infiltration number, stream frequency, channel maintenance coefficient, runoff length, relief ratio and roughness ratio for each sub-basin were computed. Then, the parameter weights were determined by using the morphometric parameters and the Analytical Hierarchy Process method, and the sub-basins were thus prioritized according to their groundwater potentials using the COPRAS method and values of morphometric parameters. Results showed that Atabey was determined as the sub-basin with the lowest and Salda with the highest groundwater potential. Furthermore, features that cannot be directly expressed with numerical values such as geomorphology, lineament density, aquifer status, land use, precipitation and the parameters of slope, soil depth and drainage density which affect the groundwater potential of the Burdur Basin were expressed and prioritized in layers throughout the basin with the Analytical Hierarchy Process method. As a result of the prioritization process, the sub-basins with the lowest and highest groundwater potential of the Burdur Basin were determined as Salda and Acıgöl, respectively. Results of the study showed that the basin can be evaluated in terms of groundwater potential with the methods applied and reliable results can be obtained for pioneering studies.
Benzer Tezler
- Burdur alt havzası entegre su kaynakları yönetiminin belirlenmesinde weap (water evaluatıon and plannıng system) modelinin kullanılması
Usage of weap (water evulation and planning system) model in the determination of integrated water resources management for burdur sub-basin
CİHANGİR ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
İnşaat MühendisliğiGazi Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZELİHA SELEK
- Göller Bölgesi su potansiyelinin araştırılması
Research of water potential in Area of Göller
TEVFİK ASLANBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
İnşaat MühendisliğiSüleyman Demirel Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. M.EROL KESKİN
- Burdur - Ağlasun havzasının hidrojeoloji incelemesi
Hydrogeological investigations of the Burdur-Aglasun basin
MERAL ERDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. REMZİ KARAGÜZEL
- Salda Gölü (Burdur) Havzasının korunmasında kullanılan atıksu arıtma tesisi yerlerinin zemin ve mühendislik özelliklerinin araştırılması
Investigation of soil and engineering properties of wastewater treatment plant sites used to protect Salda Lake (Burdur) Basin
HALİL İBRAHİM ÖZBAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Jeoloji MühendisliğiKütahya Dumlupınar ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜZİDE KALYONCU ERGÜLER
- Gölhisar Gölü (Burdur) su kuşlarının biyoekolojisi
The bioecology of Gölhisar (Burdur) lake waterfoul
ALİ UZUN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
BiyolojiSüleyman Demirel ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUSUF AYVAZ