Aile sağlığı merkezleri, tasarım ilkeleri ve iç mekan tasarımında planlamaya etki eden faktörlerin yeni modeller üzerinden değerlendirilmesi
An evaluation on family health care centers, new models on design principles and factors affecting the planning in interior design
- Tez No: 787938
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SAADET AYTIS
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İç Mimari ve Dekorasyon, Interior Design and Decoration
- Anahtar Kelimeler: Aile sağlığı merkezleri, Aile hekimliği, İç mekan tasarımı, Tasarım ilkeleri, Family healthcare centers, Family practise, Interior design, Design principles
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İç Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İç Mimarlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 162
Özet
Sağlık, insan hayatının vazgeçilmez bir unsurudur. İnsan sağlığı, fiziksel, psikolojik ve sosyal olarak tüm ögeleri kapsamaktadır. Ancak sağlıklı bir insan yaşamda varlığını koruyabilmekte ve hayatını sürdürebilmektedir. Sağlık hizmetleri, bireylerin mevcut sağlık durumunun korunması, hasta kişilerin teşhis ve tedavisi için sunulan hizmetleri içermektedir. Sağlık hizmetlerinin sunumu dahilinde tanı ve tedaviye uygun tıbbi desteğin sağlanması gerekmektedir. Bu da tıp biliminin ve teknolojinin gelişimini takip eden nitelikli, ulaşılabilir hizmet, bakım sağlayıcı olanakları ve fiziksel mekan ihtiyacının karşılanması ile mümkün olmaktadır. Türkiye'de birinci basamak ve koruyucu sağlık hizmeti veren aile sağlığı merkezleri, küçük ölçekli kamusal sağlık yapısı statüsündedir. Aile sağlığı merkezleri, ayakta sağlık hizmeti vermekte ve zorunlu olmamakla birlikte tedavi ihiyacı gereği bir üst basamağa sevk etme yetkisi bulunmaktadır. Bu özelliği ile sağlık zincirinin ilk halkasını oluşturmaktadır. Sağlık personeli, sağlıklı/hasta kişiler ve yakınlarının oluşturduğu grup, aile sağlığı merkezlerinin kullanıcı kitlesini belirlemektedir. Aile sağlık merkezinde görev yapan sağlık personeli için nitelikli ve verimli bir hizmet ortamının sağlanması gerekmektedir. Sağlık hizmeti alma gereksinimi olan kişiler ve yakınları, çeşitli fiziksel duruma sahip, endişeli bir ruh hali içinde olabilmektedirler. Bu durum dikkate alındığında mekan organizasyonu, erişebilirlik, yönlendirme, renk kullanımı, estetik bir tasarım anlayışı, aydınlık bir ortam, termal konfor, temiz hava ihtiyacı gibi gereksinimler, kullanıcının hem fiziksel hem de psikolojik olarak iyi olmak halini etkilemektedir. Mevcut aile sağlığı merkezleri bu gereksinimleri karşılamakta yetersiz kalmaktadır. İç mekanda uygulanan planlama hataları, mekansal sorunlar, yerleşim, malzeme ve renk seçimleri problemleri karşımıza çıkmakta, estetik ve nitelikli bir tasarım anlayışı ile bağdaşmamaktadır. Bu durum kimliksiz ve tanımsız iç mekanlar meydana getirmektedir. Tez çalışmasının amacı, aile sağlığı merkezi kullanıcılarının, mekansal, işlevsel, psikolojik ve fiziksel gereksinimlerini karşılayan, belirli bir kurumsal kimliğe sahip, nitelikli ve estetik bir iç mekan tasarımının sağlanmasıdır. Çalışma kapsamında, literatür araştırması yapılmıştır. Dünyada ve Türkiye'de bulunan aile sağlığı merkezleri, mevcut kullanım örnekleri üzerinden analiz edilmiştir. Sağlık hizmetleri sunumunda gerekli olan ve kullanıcılarının ihtiyaçlarını karşılayabilen bir tasarım araştırması sağlanmıştır. Bu araştırma çerçevesinde, elde edilen bulgular değerlendirilerek, belirlenen tasarım ilkeleri doğrultusunda yeni iç mekan modelleri oluşturulmuştur.
Özet (Çeviri)
For human beings, health is an indispensable element of life. Human health includes physical, psychological, and social aspects in it. Only a healthy person can maintain his/her existence in life. Healthcare service acts include protection of the current health status of individuals and services for the diagnosis and treatment of diseases. Within the framework of health services, medical support should be given by the necessary diagnosis and treatment. And this is possible in ways by following the development of medical science, enhancing the care systems, and developing the facilities. Family healthcare centers in Turkey are in the status of small-scale public health facilities. Family healthcare centers provide outpatient services and they are allowed to transfer patients to higher level care when it's necessary with the authority to dispatch. This feature, it constitutes the first link in the health chain. The user groups of family healthcare centers consist of health personnel, sick/healthy people, and their relatives. Here, a qualified and productive working environment should be prepared for the health personnel who serves in family healthcare centers. Also, people who need health assistance may have psychologically anxious or nervous tendencies, and this situation leads space organization, accessibility, orientation, use of color, aesthetics, thermal comfort, and fresh air to be various vital things which effects psychological and physical well-being. Existing family healthcare centers are insufficient in these factors. Some mistakes in terms of planning, applied in interior design is incompatible with an aesthetic and qualified design approach; Planning mistakes applied in interior design, spatial problems, problems of layout, material, and color choices. This is a situation that leads interior design without identity and definition to appear. The objective of this thesis is to examine the most compatible design in terms of spatial, functional, psychological, and physical needs for interior design and its users; and guide to fulfill certain identical requirements, and qualified and aesthetic needs in interiors. Within the scope of the study, a literature review was conducted. Family healthcare centers in the world and Turkey were analyzed through existing use cases. Conducted design research for this thesis answers required characteristics in terms of use and necessity in health care centers. Within the framework of this research, acquired findings were evaluated and new interior models were created that is compatible with the determined design principles.
Benzer Tezler
- Kayseri örnekleri bağlamında ilk basamak sağlık yapılarının tasarım ilkeleri üzerine bir inceleme
A research on the design principles of primary health care facilities in the context of the examples in Kayseri
SEVGİ DURSUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
MimarlıkErciyes ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT ÇAĞLAR BAYDOĞAN
- Bir aile sağlığı merkezi tip projesinin farklı iklim bölgelerinegöre ısıtma ve soğutma enerji performansı üzerine bir araştırma
A research on heating and cooling energy performance of a family health center type project according to different climate zones
İLKSEN ALVEROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
EnerjiEskişehir Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMRAH GÖKALTUN
- Akıllı telefon uygulaması destekli hemşirelik bakım programının hipertansif hastaların hastalık öz yönetimine etkisi
The effect of smart phone application supported nursing care program on the self-management of hypertensive patients
ZEYNEP ARABACI
Doktora
Türkçe
2023
Halk SağlığıEge ÜniversitesiHalk Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYNUR UYSAL TORAMAN
- Sağlık çalışanlarına yönelik fiziksel ve sözel şiddet sıklığı ve ilişkili faktörler
Physical and verbal violence frequency and related factors for healthcare workers
GÜLAY SARB KARACA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Halk SağlığıHatay Mustafa Kemal ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TACETTİN İNANDI
- Aile sağlık merkezlerinin erişilebilirlik ve kullanılabilirlik açısından değerlendirilmesi: bingöl ili
Evaluation of family health centers in accessibility and availability: City of Bingöl
İMRAN BARAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Aile HekimliğiDicle ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA DEMET AYKAL