Beliren yetişkinlerde kişilerarası yetkinlik, algılanan ebeveyn kabul-reddi ve yaşam boyu kardeş ilişkileri arasındaki ilişkiler
The relationships among interpersonal competence, perceived parental acceptance-rejection, and lifespan sibling relationships in emerging adults
- Tez No: 788644
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞİN SATAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Kişilerarası yetkinlik, ebeveyn kabul-reddi, yaşam boyu kardeş ilişkileri, beliren yetişkinler, Interpersonal competence, parental acceptance-rejection, lifespan sibling relationships, emerging adulthood
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 129
Özet
Bu araştırmada beliren yetişkinlerin kişilerarası yetkinlik düzeyleri, algıladıkları ebeveyn kabul-reddi ve yaşam boyu kardeş ilişkileri arasındaki ilişkilerin araştırılması amaçlanmıştır. Çalışmanın alt amaçları kapsamında beliren yetişkinlerin, kişilerarası yetkinlik, algılanan ebeveyn kabulü ve yaşam boyu kardeş ilişkileri düzeylerinin yaş, cinsiyet ve doğum sırası değişkenlerine göre farklılık gösterip göstermedikleri de incelenmiştir. Araştırmanın katılımcı grubunu üniversite öğrenimine devam eden 18-25 yaş aralığındaki 273'ü kadın, 127'si erkek olmak üzere 400 beliren yetişkin oluşturmaktadır. Çalışmanın verileri Kişilerarası Yetkinlik Ölçeği (KYÖ), Ebeveyn Kabul-Ret Ölçeği-Yetişkin Kısa Formu (EKRÖ), Yaşam Boyu Kardeş İlişkileri Ölçeği (YBKİÖ) ve araştırmacı tarafından oluşturulan Kişisel Bilgi Formu aracılığı ile toplanmıştır. Toplanan veriler SPSS 26.0 programı ile analiz edilmiştir. Temel değişkenler arasındaki ilişkilerin incelenmesinde Pearson Momentler Çarpımı Korelasyonu ve Eş Zamanlı Çoklu Regresyon Analizleri kullanılırken; demografik değişkenlerin analizi için ise tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve t testi analizleri gerçekleştirilmiştir. Elde edilen bulgulara göre araştırmanın demografik değişkenleri olarak incelenen cinsiyet, yaş ve doğum sırası değişkenlerinden doğum sırasının hem baba reddi hem de yaşam boyu kardeş ilişkileri puanları açısından anlamlı farklılıklar yarattığı tespit edilmiştir. Bununla birlikte; beliren yetişkinlerin kişilerarası yetkinliğin alt alanlarında da cinsiyet değişkeni bakımından literatürle uyumlu anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir. Araştırmanın temel değişkenleri olarak ele alınan kişilerarası yetkinlik, ebeveyn kabul/reddi ile yaşam boyu kardeş ilişkileri arasındaki ilişkiyi gösteren korelasyon analizi sonuçları; kişilerarası yetkinlik ile hem anne reddi hem de baba reddi arasında zayıf düzeyde negatif yönlü anlamlı ilişkiler; kişilerarası yetkinlik ile yaşam boyu kardeş ilişkileri arasında orta düzeyde pozitif yönlü anlamlı ilişkiler olduğunu göstermiştir. Araştırmanın temel değişkenleri arasındaki yordayıcılık ilişkilerini gösteren eş zamanlı çoklu regresyon analizi sonuçları ise; kurulan çoklu regresyon modelinin anlamlı olduğunu, yaşam boyu kardeş ilişkilerinin beliren yetişkinlerin kişilerarası yetkinliğini anlamlı bir şekilde tahmin ettiğini, anne ve baba reddinin ise kurulan regresyon modeline anlamlı bir katkısının olmadığını göstermiştir. Araştırmanın bulguları ilgili alan yazın doğrultusunda değerlendirilerek gerekli araştırma ve uygulama önerileri sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The purpose of this study is to examine the relationships between young adults' levels of interpersonal competence, perceived parental acceptance and rejection, and lifespan sibling relationships. It also investigated whether the levels of interpersonal competence, perceived parental acceptance/rejection and lifespan sibling relationships of emerging adults differ according to age, gender, and birth order variables. The participants in the study are 400 young adults, 273 females and 127 males, aged 18 to 25, who are continuing their higher education. The data of the study were collected through the Interpersonal Competence Scale (ICS), the Parental Acceptance-Rejection Questionnaire (PARQ)-Adult Short Form, the Lifespan Sibling Relationship Scale (LSRS), as well as the Personal Information Form created by the researcher. Data were analyzed using SPSS 26.0. While the associations between the main variables were examined using Pearson Product-Moment Correlation and Simultaneous Multiple Regression Analysis, the demographic variables were examined using one-way analysis of variance (ANOVA) and t-test analyses. According to the findings, it was determined that birth order, which is one of the demographic variables of the research, created significant differences in terms of both father rejection and lifespan sibling relationship scores, but gender and age variables did not make any difference. In addition, significant differences were found in the sub-dimensions of interpersonal competence of emerging adults in terms of gender, which is consistent with the literature. The results of the correlation analysis showing the relationships between the main variables of the research showed that there are moderately positive and significant relationships between interpersonal competence and lifespan sibling relationships and weak negative significant relationships between interpersonal competence and both maternal and paternal rejection. Also, the results of simultaneous multiple regression analysis showing the predictive relationships between the main variables of the study showed that the multiple regression model was significant, lifespan sibling relationships predicted the interpersonal competence of emerging adults significantly, and parental rejection did not make a significant contribution to the established regression model. The findings of the study were evaluated in line with the relevant literature and necessary research and application suggestions were presented.
Benzer Tezler
- KKTC'de yaşayan beliren yetişkinlik dönemindeki bireylerde kişilerarası ilişki tarzlarının psikosomatik bozukluklarla ilişkisinin incelenmesi
Investigation of relationship between psychosomatic disorders and emerging adult's interpersonal relations styles who are living in TRNC
GÖKÇE İNCE
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
PsikolojiMaltepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAVVA ÖZDEN BADEMCİ
- Beliren yetişkinlerin belirsizliğe tahammülsüzlük düzeyleri ile kişilerarası duyarlılık ve mükemmeliyetçilik düzeyleri arasındaki ilişki
The relationship between the level of intolerance of uncertainty with interpersonal sensitivity and perfectionism levels in emerging adults
SENA EROL
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve Öğretimİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CENGİZ POYRAZ
- Beliren yetişkinlikte romantik yakınlık başlatmanın yordayıcıları olarak psikolojik eğilimler ve bilişsel çarpıtmalar
Psychological tendencies and cognitive distortions as predictors of initiating romantic intimacy in emerging adulthood
MELİKE GELOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiYıldız Teknik ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ ERYILMAZ
- Beliren yetişkinlerde kişilerarası duygu düzenlemenin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi
Investigation of interpersonal emotion regulation in emerging adults in terms of various variables
SÜMEYYE SEMA YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Psikolojiİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DEMET VURAL YÜZBAŞI
- Examining the role of perceived parental acceptance-rejection and self-differentiation on emerging adults' interpersonal problems
Algılanan ebeveyn kabul-reddi ve benlik ayrımlaşmasının beliren yetişkinlerin kişilerarası problemleri üzerindeki rollerinin incelenmesi
İLAYDA BÜYÜK
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Psikolojiİzmir Ekonomi ÜniversitesiKlinik Psikoloji Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYLİN KOÇAK