Yeni Türk edebiyatında ihtifal ve jübileler
Commemorations and jubilees in new Turkish literature
- Tez No: 789990
- Danışmanlar: PROF. DR. TURGAY ANAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Medeniyet Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 885
Özet
Bu çalışma, birer ritüel pratiği olan, kökenleri 16. yüzyıla dayanmakla birlikte II. Meşrutiyet sonrası yaygınlık kazanan, vefatları sonrası edebiyatçılar için düzenlenegelen ihtifal (anma töreni) ve yaşarken liyakati takdir amacıyla tertip edilen jübile gibi edebî merasimler üzerinden toplumsal/kültürel belleğin ve edebî hafızanın işleyiş biçimlerini incelemek amacıyla yapılmıştır. Çerçevesi son derece geniş olan çalışmamızda hazırlık aşamasının büyük bir bölümü kaynak taraması ve tezimizde yer vereceğimiz şair ve yazarların ritmik/yuvarlak doğum ve ölüm yıldönümlerini, adlarına yapılan jübileleri tespit ile geçmiştir. Bu amaçla Tanzimat'tan günümüze kadar birçok süreli yayın taranmış, ihtifal ve jübileyi konu alan kaynak kitaplar, hatıratlar, özel belge ve evraklar gözden geçirilmiştir. İlk elden bilgi almak amacıyla ihtifal ve jübile organizasyonlarında bulunmuş, bu tür toplantılara şahit olmuş kişilerle görüşmeler ve röportajlar yapılmıştır. Çalışmamızın merkezinde edebî merasimler olmakla birlikte konumuz hafıza ve bellek araştırmalarına, hatırlama kültürüne dayandığı için tarih, sosyoloji, psikoloji, antropoloji gibi birçok disiplinle ilişki içindedir. Bu yüzden özellikle 20. yüzyılda büyük bir ivme kazanan toplumsal/kolektif bellek, kültürel bellek, alışkanlık belleği gibi kavramlar aydınlatılarak törenler bağlamında daha önce üzerinde pek durulmamış edebiyat-hafıza ilişkisi teorik bir çerçeveye oturtulmuştur. Böylece çalışmamızda ihtifal ve jübileler üzerinden bir yazarın öldükten sonra geleceğe ve sonraki nesillere ne bıraktığı, sanatıyla çağına ne söylediği; toplumu temsil yetkisine sahip yazarların kanonik ve sembolik bir şahsiyet olmalarının temel ölçüleri; yaşarken kimi yazarlara layık görülen jübilelerin neden bazılarından esirgendiği, edebî mahfil niteliği de bulunan merasimler etrafında ortaya çıkan tartışma-polemik ve anketlerin yazarın imajına, sanat anlayışına nasıl bir katkısının olduğu akademik düzlemde ortaya konulmuştur. Araştırmamızda Yeni Türk Edebiyatındaki ilk ihtifallere, tanınmış ihtifal ve jübile organizatörlerine, önemli ihtifal kurumlarına, haklarında ihtifal tertip edilen yazarlara dair de yeri geldikçe bir çerçeve çizilmiş, edebî merasimlerin belli başlı önemli özellikleri, çeşitleri ikinci, üçüncü ve dördüncü bölümlerde irdelenmiştir. Tezimizin son bölümü jübilelere dairdir. Konuya dair daha önce benzer çalışmalar yapılmışsa da jübile kavramının teorik alt yapısı, tarihî gelişimi, Batı ve Türk edebiyatındaki ilk örnekleri, günümüze gelinceye kadar haklarında jübile düzenlenen belli başlı önemli edebiyatçıların jübileleri ayrıntılı bir şekilde ilk defa ortaya konulmuştur. Bu bölümde yıl kaydı konulmadan bir kanon yaratmaya müsait, etrafında edebî tartışmaların yapıldığı, edebiyat tarihinde iz bırakmış önemli şahsiyetlerin yaş yıldönümleri ve jübileleri esas alınmıştır. Bu bağlamda daha önce yapılmış mevcut çalışmaların varsa eksiklikleri, bilgi hataları, teorik yanlışları düzeltilmiştir.
Özet (Çeviri)
This work, which is a ritual practice, has its origins in the 16th century. It was made in order to examine the functioning of social/cultural memory and literary memory through literary ceremonies such as the commemoration ceremony, which became widespread after the Constitutional Monarchy and was organized for literary writers after their deaths, and the jubilee, which was organized for the purpose of recognizing merit while they were alive. A large part of the preparation phase for our study, which has an extremely broad framework, was spent scanning the sources and determining the rhythmic or round birth and death anniversaries and jubilee ceremonies of the poets and writers that we will include in our thesis. For this purpose, many periodicals have been scanned from the Tanzimat to the present, and sourcebooks, memoirs, special documents, and documents on the subject of the event and the jubilee have been reviewed. In order to get first-hand information, interviews were conducted with people who had been to the celebration and jubilee organizations and witnessed such meetings. Although literary ceremonies are at the center of our work, our subject is related to many disciplines such as history, sociology, psychology, and anthropology since it is based on memory, memory research, and the culture of remembering. Therefore, concepts such as social/collective memory, cultural memory, and habit memory, which gained momentum, especially in the 20th century, were clarified, and the literature-memory relationship, which had not been emphasized before in the context of ceremonies, was placed in a theoretical framework. In our study, we looked at what an author leaves to future generations after his death. That includes the following: what he says about his age through his art and through celebration and jubilee ceremonies. Apart from that, we also included the basic criteria for writers who have the authority to represent society as canonical and symbolic figures; the reason why jubilee ceremonies, which were deemed worthy of some writers while they were alive, were withheld from others; and how debates, polemics, and anthologies were used. In our research, we created a framework based on the first time it appears in New Turkish Literature. Well-known event and jubilee organizers, important event institutions, the authors about whom the debates have been arranged, and the main important features and types of literary ceremonies have been examined in the second, third, and fourth chapters. The last part of our thesis is about the jubilee. Although there have been similar studies on the subject before, the theoretical background of the concept of jubilee, its historical development, its first examples in Western and Turkish literature, and the jubilee ceremonies of the major literary figures who have held jubilee until today have been revealed in detail for the first time. The anniversaries and jubilees of important figures who have left their mark in the history of literature are based on those in this section, making them suitable for creating a canon without a year record around which literary discussions are held. In this context, the deficiencies, information errors, and theoretical mistakes of the existing studies, if any, have been corrected.
Benzer Tezler
- Hayat gazetesi üzerine bir araştırma (2 cilt)
Başlık çevirisi yok
YAKUP SEVİMLİ
Doktora
Türkçe
2001
GazetecilikEge ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAVUZ AKPINAR
- Peyami Safa'nın romanlarında zarflar ve kullanışları
Adverbs in Peyami Safa's novels and the methods of their use
ALİ RIZA ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıUşak ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET AKÇATAŞ
- Hesen Tufan'ın şiirleri: Giriş - metin - sözlük
Hesen Tufan's poetry: Preface - text - glossary
HATİCE ŞİRİN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Türk Dili ve EdebiyatıEge ÜniversitesiEski Türk Dili Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜNAY KARAAĞAÇ
- Yeni Türk edebiyatında Boğaziçi ve Boğaziçi Medeniyeti
Bosphorus and Bosphorus civilization in the modern Turkish literature
MURAT KOÇ
Doktora
Türkçe
1998
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİROL EMİL
