Okul müdürlerinin karanlık liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel güç mesafesi algıları arasındaki ilişki
The relationship between the dark leadership behaviours of school principals and organizational power distance perception of teachers
- Tez No: 790170
- Danışmanlar: PROF. DR. AYCAN ÇİÇEK SAĞLAM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 188
Özet
Bu araştırmada okul müdürlerinin karanlık liderlik davranışlarına yönelik öğretmen algıları ile örgütsel güç mesafesi algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, ilişkisel tarama modelinde desenlenmiştir. Araştırmanın genel amacı doğrultusunda, okul müdürlerinin karanlık liderlik davranışlarına yönelik öğretmen algıları ile örgütsel güç mesafesi algılarının düzeyi, demografik değişkenlere göre farklılaşma durumu ve aralarındaki ilişki incelenmiştir. Bu bağlamda, araştırmanın evrenini 2021-2022 eğitim-öğretim yılında İzmir ili 11 merkez ilçede bulunan kamu liselerinde görev yapan 9092 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini oranlı küme örnekleme tekniğiyle seçilen 686 öğretmen oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak Karanlık Liderlik Ölçeği ile Örgütsel Güç Mesafesi Ölçeği kullanılmıştır. Okul müdürlerinin karanlık liderlik davranışlarına yönelik öğretmen algıları ile örgütsel güç mesafesi algılarının düzeyi ve demografik değişkenlere göre farklılaşma durumlarının belirlenmesinde betimsel istatistikler, kümeleme analizi, t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Pearson korelasyon testi ve Sidak testi kullanılmıştır. Okul müdürlerinin karanlık liderlik davranışlarına yönelik öğretmen algılarının örgütsel güç mesafesi algılarını yordama durumu ise çoklu regresyon analizi kullanılarak belirlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, kümeleme analizi sonucunda öğretmenlerin itibar kırıcı davranışlar açısından %40.2'sinin, narsist davranışlar açısından %55.1'inin, çıkarcı ve kayırmacı davranışlar açısından %48.6'sının, karanlık liderlik toplam puanı açısından ise %57.6'sının orta ve yüksek düzeyde karanlık liderlik algısına sahip olduğu görülmüştür. Öğretmenlerin karanlık liderlik algıları; cinsiyet, toplam hizmet süresi ve görev yapılan okul türü değişkenlerine göre istatistiksel olarak anlamlı düzeyde farklılaşmaktadır. Araştırma sonuçlarına göre, öğretmenlerin örgütsel güç mesafesi algıları orta ve yüksek düzeydedir. Kümeleme analizi sonucunda, araştırmaya katılan öğretmenlerin gücü kabullenme açısından %68.6'sının, gücü araçsal kullanma açısından %47.7'sinin, gücü meşrulaştırma açısından %33.2'sinin ve güce razı olma açısından %73.4'ünün orta ve yüksek düzeyde örgtsel güç mesafesi algısına sahip olduğu görülmüştür. Öğretmenlerin örgütsel güç mesafesi algıları; cinsiyet ve görev yapılan okul türü değişkenlerine göre istatistiksel olarak anlamlı düzeyde farklılaşmaktadır. Karanlık liderlik boyutlarının tümü gücü araçsal kullanma, gücü meşrulaştırma ve güce razı olmanın anlamlı yordayıcılarıdır.
Özet (Çeviri)
This study aimed to find out the relationship between the dark leadership behaviours of school principals and organizational power distance perception of teachers. The study is designed in survey model. In this regard, firstly it was intended to determine the level of teachers' perception for dark leadership behaviours of school principals and its differentiation status in terms of demographic variables. Secondly, it was intended to determine the level of teachers' organizational power distance perception and its differentiation status in terms of demographic variables. Lastly, it was intended to determine the relationship between teachers' perception for dark leadership behaviours of school principals and organizational power distance perception of teachers. In this context, the population of the study consisted of 9092 public schools teachers employed at high schools in central districts of İzmir in 2021-2022 academic year. The sample of the study consisted of 686 teachers specified by proportionate cluster sampling technique. The Dark Leadership Scale and the Organizational Power Distance Scale were used as data collection tools. Descriptive statistics, cluster analysis, t-test, one-way analysis of variance (ANOVA), Kruskal Wallis H test, and Sidak test were carried out to determine the level of teachers' perception for dark leadership behaviours of school principals, the level of teachers' organizational power distance perception and their differentiation status in terms of demographic variables. The multivariate regression analysis was used to determine whether or not the teachers' perception for dark leadership behaviours of school principals predicted the teachers' organizational power distance perception. According to the results of the study, clustering analysis results demonstrated that 40.2% of the teachers have moderate and high levels of perception for dark leadership behaviours of school principals in terms of discreditable behaviours, 55,1% in terms of narcissistic behaviours, 48.6% in terms of self-interested and favoritist behaviours, and 57.6% in terms of total score of dark leadership. It is determined that teachers' perception for dark leadership behaviours of school principals differ significantly in terms of gender, seniority and school type variables. According to the results of the study, it is identified that teachers' perception of organizational power distance is at moderate and high levels. Clustering analysis results demonstrated that 68.6% of the teachers have moderate and high levels of organizational power distance perception in terms of acceptance of power, 33.2% in terms of acquiescence of power, 47.7% in terms of instrumental use of power, and 73.4% in terms of justification of power. Moreover, it is determined that teachers' perception of organizational power distance differs significantly in terms of gender and school type variables. The dimensions of dark leadership are the predictors of instrumental use of power, acquiescence of power and justification of power.
Benzer Tezler
- Okul müdürlerinin karanlık liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel sessizlik düzeyi arasındaki ilişki (Muğla ili örneği)
The relationship between school principals' dark leadership behaviors and teacher's organizational silence level (Muğla province sample)
İBRAHİM ÜLKÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYCAN ÇİÇEK SAĞLAM
- Karanlık liderlik ile örgüt iklimi arasındaki ilişkiler
Relationships between dark leadership and organizational climate
SUZAN YILDIRIM
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ AKSU
- Okul müdürlerinin güçlendirici liderlik davranışları ile öğretmenlerin mesleki bağlılığı arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examination of the relationship between the empowering leadership behaviors of school principles and the professional commitment of teachers
GÜLSÜM IŞIK SEYİDOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimSiirt ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. VEYSEL OKÇU
- Okul müdürlerinin okulu etkili kılmak ı̇çin adanmışlık ve yönetsel etkililik düzeyleri
Başlık çevirisi yok
İLAYDA BEŞE