Tip 2 diyabeti olan hastaların sosyo-demografik ve diyabet ile ilgili özelliklerinin, sağlık okuryazarlığı düzeylerinin, diyabet öz yönetimlerinin metabolik kontrol üzerine etkisi
The effect of socio-demographic and diabetes-related characteristics, HEALTH literacy levels, diabetes self-managements of patients with TYPE 2 diabetes on metabolic control
- Tez No: 790478
- Danışmanlar: PROF. DR. METİN HASDE
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Halk Sağlığı, Public Health
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: Gülhane Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 124
Özet
Amaç: Bu çalışma tip 2 diyabet hastalarının sosyo-demografik özelliklerinin, diyabet ile ilgili özelliklerinin, sağlık okuryazarlığı düzeylerinin ve diyabet öz yönetimlerinin metabolik kontrol durumlarına etkisini değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Kesitsel tipte olan bu çalışma, 18 Ekim 2021'den Ocak 2022 sonuna kadar bir Eğitim ve Araştırma Hastanesinin Endokrin Polikliniklerine başvuran 380 tip 2 diyabet hastası ile yürütülmüştür. Hastalara anket formu uygulanmış, kilo, boy, tansiyon ölçümü yapılmış ve hastaların son 6 ay içindeki tahlil sonuçları kaydedilmiştir. Çalışmanın bağımlı değişkenleri glisemik kontrol başta olmak üzere, lipid, kan basıncı ve üçlü metabolik kontrolden oluşmaktadır. Bağımsız değişkenler ise sosyo-demografik özellikler, hastaların diyabet hastalıkları ile ilgili özellikleri, sağlık okuryazarlığı ve diyabet öz yönetim düzeylerinden oluşmaktadır. Veri analizinde SPSS 25.0 paket programı aracılığıyla, değişken türü ve verilerin dağılımına göre ki-kare testi, Fisher exact test, Student t testi, Mann-Whitney U testi ile iki durumlu lojistik regresyon analizi yapılmıştır. Bulgular: Çalışmamızda iyi glisemik kontrol sıklığı %30,8 olarak, iyi lipid kontrol sıklığı %36,2 olarak, iyi kan basıncı kontrol sıklığı %71,1 olarak ve iyi üçlü metabolik kontrol sıklığı ise %7,2 olarak bulunmuştur. Yaşı 60 ve üzerinde olanlarda, eğitim düzeyi düşük olanlarda, hafif obezitesi olanlarda, tedavi rejiminde 2 ve üzerinde OAD ile insülin olanlarda, nefropatisi olanlarda, diyabet eğitimi olanlarda ve ailede diyabet öyküsü olanlarda, kötü glisemik kontrol sıklığı anlamlı olarak daha yüksek bulunmuştur (p
Özet (Çeviri)
Aim: This study was conducted to evaluate the effect of socio-demographic characteristics, diabetes-related characteristics, health literacy levels and diabetes self-management on metabolic control status of type 2 diabetes patients. Materials and Methods: This cross-sectional study was conducted with 380 type 2 diabetes patients who applied to the Endocrine Outpatient Clinics of a Training and Research Hospital from October 18, 2021 to the end of January 2022. A questionnaire form was applied to these patients, weight, height, and blood pressure were measured, and the results of the tests in the last 6 months were recorded. The dependent variables of the study were glycemic control, lipid control, blood pressure control and triple metabolic control. The independent variables consisted of socio-demographic characteristics, patients' characteristics related to diabetes, health literacy and diabetes self-management levels. In data analysis, chi-square test, Fisher exact test, Student t test, Mann-Whitney U test and binary logistic regression analysis were performed using SPSS 25.0 package program according to the type of variable and distribution of the data. Results: In our study, the prevalence of good glycemic control was 30.8%, good lipid control was 36.2%, good blood pressure control was 71.1% and good triple metabolic control was 7.2%. The prevalence of poor glycemic control was found to be significantly higher in those aged 60 years and over, those with lower education level, those with mild obesity, those with 2 or more OADs and insulin in their treatment regimen, those with nephropathy, those with diabetes education, and those with a family history of diabetes. In addition, those with poor glycemic control had longer duration of diabetes and lower levels of health literacy and diabetes self-management. Multivariate logistic regression analysis was performed based on univariate analyses. As a result of multivariate analyses, being mildly obese posed a 2.2-fold risk, having diabetes for more than 15 years posed a 3.0-fold risk, using 2 or more OADs in the treatment regimen posed a 10.2-fold risk, having insulin in the treatment regimen posed a 45.8-fold risk, and having diabetes education posed a 2.8-fold risk for poor glycemic control. Each one-unit increase in functional HL level was 1.1-fold protective and each one-unit increase in diabetes self-management level was 1.5-fold protective for poor glycemic control. Logistic regression analysis was performed for lipid, blood pressure and triple metabolic control variables by creating a model from the variables that were significant in univariate analysis. The odds of poor lipid control were higher in women and those without macrovascular complications, while the odds of poor blood pressure control were higher in men and those with microvascular complications. It was observed that the presence of insulin in the treatment regimen and the presence of a family history of diabetes affected the triple metabolic control status. Conclusion: Approximately 7 out of every 10 type 2 diabetic patients who participated in the study failed in terms of glycemic control, 6 failed in lipid control, 3 failed in blood pressure control and 9 failed in terms of triple metabolic control goals. By examining the factors affecting metabolic control status, it was revealed that the presence of obesity in patients, health literacy and self-management levels of patients are the points that need to be intervened. For this reason, it is necessary to create healthy lifestyle changes in individuals, to develop campaigns to increase the health literacy of the society, to establish a diabetes education system integrated into treatment, and to support these goals with health policies to be developed.
Benzer Tezler
- Tip 2 diyabeti olan bireylerin diyabet izlem uygulamaları ve etkileyen faktörler
Monitoring behavior in TYPE 2 diabetic patients and effecting faktors
LEMYE AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
HemşirelikDokuz Eylül Üniversitesiİç Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HATİCE MERT
- Tip 2 diyabetli yaşlıların hastalığa ilişkin sağlık inançları ile öz bakım yönetimi arasındaki ilişki
The relationship between health beliefs relating to the disease and self-care management of elderly with type 2 diabetes
GÜNCE ŞAYLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
HemşirelikPamukkale ÜniversitesiHalk Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ASİYE KARTAL
- Diyabeti olan kardiyoloji hastalarında hipoglisemi sıklığının belirlenmesi
Determination of the frequency of hypoglycaemia in cardiology patients WİTH diabetes
AHSEN FIRTINA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
HemşirelikDokuz Eylül Üniversitesiİç Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DİLEK BÜYÜKKAYA BESEN
- Tip 2 diyabetli bireylerin tıbbi beslenme tedavisine ilişkin deneyimlerinin incelenmesi
Determination of medical nutrition therapy experiences of type 2 diabetes patients
SERPİL ŞAHBAZ POLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Beslenme ve DiyetetikEge ÜniversitesiDiyetetik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ESRA OKSEL
- Tip 2 diyabetli bireylerin fonksiyonel gıdaları bilme, kullanma durumları ve ilişkili etmenlerin belirlenmesi
Determine the knowledge, usage status and related factors of functional foods on patients with TYPE 2 diabetes
NEZİHE OTAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Halk SağlığıDokuz Eylül ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HATİCE ŞİMŞEK KESKİN