Nazofarenks karsinomu nedeniyle radyoterapi alan hastalarda panoramik radyografide mandibulanın fraktal analiz yöntemiyle incelenmesi
Investigation of the mandible in panoramic radiography by fractal analysis in patients who received radiotherapy due to nasopharynx carcinoma
- Tez No: 790885
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HÜLYA ÇAKIR KARABAŞ
- Tez Türü: Diş Hekimliği Uzmanlık
- Konular: Diş Hekimliği, Radyasyon Onkolojisi, Radyoloji ve Nükleer Tıp, Dentistry, Radiation Oncology, Radiology and Nuclear Medicine
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Diş Hekimliği Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Ağız, Diş ve Çene Radyolojisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 86
Özet
Nazofarenks karsinomu (NFK) nazofarenks mukozasından kaynaklanan epitelyal malign bir tümördür. Nazofarenks karsinomu tedavisinde radyoterapi en sık kullanılan tedavi yöntemidir. Radyoterapi sonucu intraosseöz vaskülarizasyonun azalmasıyla kemik dokularda değişiklikler, ilerleyici fibroz ve lokal nekroz meydana gelebilmektedir. Radyasyona maruz kalan kemiğin beslenmesinin bozulması sonucu oluşan nekroz tablosu osteoradyonekroz (ORN) olarak tanımlanmaktadır. Fraktal analiz (FA) ise, düzensiz ve karmaşık yapıların değerlendirilebildiği matematiksel bir yöntemdir. Son yıllarda tıp ve diş hekimliğinde kullanım alanı artmaktadır. Bu çalışmada, nazofarenks karsinomu nedeniyle radyoterapi alan hastaların radyoterapi öncesi ve sonrası elde edilen panoramik radyografileri değerlendirildi. Radyografinin radyoterapiden sonra alınma sürelerine göre, 0-6 ay, 6-12 ay, 12-24 ay ve 24-36 ay olmak üzere dört grup oluşturuldu. Toplam 61 olgu ve 122 radyografi değerlendirildi. Her radyografide, trabeküler ve kortikal kemikten seçilen bilateral dört bölge (ROI) üzerinde fraktal analiz (FA) yapıldı. Ek olarak, inferior lveolar kanal genişliği (İAKG) ve mandibular kortikal genişlik (MKG) ölçümleri de yapıldı. Ayrıca, radyoterapi sonucu mandibulanın maruz kaldığı ortalama ve maksimum doz değerleri ölçüldü ve bu doz değerlerinin fraktal boyut (FB), İAKG ve MKG değerlerindeki değişim ile ilişkisi değerlendirildi. İstatistiksel analizler IBM SPSS Statistics 22 programı kullanılarak yapılmıştır. Trabeküler kemik üzerinden seçilen ROI-1, ROI-2, ve ROI-3'e ait FB değerleri tüm gruplarda istatistiksel olarak anlamlı düzeyde azalmıştır. Ancak dört grup arasında istatistiksel olarak anlamlı fark yoktur. Kortikal kemikten seçilen ROI-4'te ise 0-6 ay grubu hariç, FB değerlerinde istatistiksel olarak anlamlı azalma görülmüştür. 12-24 ve 24-36 ay grubunda, 0-6 ay grubuna göre FB düşüş miktarı daha fazladır. MKG ve İAKG değerleri tüm gruplarda radyoterapi sonrasında statistiksel olarak anlamlı daha düşük bulunmuştur ve bu düşüş gruplar arasında benzerdir. Sonuç olarak radyoterapi sonucu trabeküler ve kortikal kemik yapısının iç karmaşıklığı azalmaktadır. ORN riski radyoterapi sonrası üçüncü yılda dahi devam etmektedir. ORN risk değerlendirmesinde fraktal analiz metodu invaziv olmayan, uygulaması kolay ve düşük maliyetli bir yöntemdir.
Özet (Çeviri)
Nasopharyngeal carcinoma (NFC) is an epithelial malignant tumor arising from the nasopharyngeal mucosa. Radiotherapy is the most commonly used treatment method in the treatment of nasopharyngeal carcinoma. With the reduction of intraosseous vascularization as a result of radiotherapy, changes in bone tissues, progressive fibrosis, and local necrosis may occur. The picture of necrosis that occurs as a result of the deterioration of the nutrition of the irradiated bone is defined as osteoradionecrosis (ORN). Fractal analysis (FA) is a mathematical method in which irregular and complex structures can be evaluated. In recent years, its use in medicine and dentistry has been increasing. In this study, panoramic radiographs obtained before and after radiotherapy of patients who received radiotherapy for nasopharyngeal carcinoma were evaluated. According to the duration of the radiography after radiotherapy, four groups were formed 0-6 months, 6-12 months, 12-24 months, and 24-36 months. A total of 61 cases and 122 radiographs were evaluated. On each radiograph, fractal analysis (FA) was performed on four bilateral regions (ROIs) selected from trabecular and cortical bone. In addition, inferior alveolar canal width (IACW) and mandibular cortical width (MCW) measurements were also performed. In addition, the mean and maximum dose values that the mandible was exposed to as a result of radiotherapy were measured and the relationship of these dose values with the changes in fractal dimension (FD), IACW, and MCW values was evaluated. Statistical analyzes were performed using the IBM SPSS Statistics 22 program. FD values of ROI-1, ROI-2, and ROI-3 selected over trabecular bone were statistically significantly decreased in all groups. However, there was no statistically significant difference between the four groups. In ROI-4 selected from cortical bone, a statistically significant decrease was observed in FD values, except for the 0-6 month group. The amount of FD decrease was higher in the 12-24 and 24-36 months group compared to the 0-6 month group. MCW and IACW values were found to be statistically significantly lower in all groups after radiotherapy, and this decrease was similar between the groups. As a result, the internal complexity of trabecular and cortical bone structure decreases as a result of radiotherapy. The risk of ORN continues even in the third year after radiotherapy. The fractal analysis method is a non-invasive, easy-to-apply, and low-cost method in ORN risk assessment.
Benzer Tezler
- Nazofarinks karsinomu nedeniyle radyoterapi almış hastalarda musculus sternocleidomastoideus'un, çiğneme kaslarının, tükrük bezlerinin ve temporomandibular eklemin manyetik rezonans görüntüleme ile morfometrik analizi
Morphometric analysis of musculus sternocleidomastoideus, masticatory muscles, salivary glands and temporomandibular joint with magnetic resonance imaging in patients who received radiotherapy for nasopharynx carcinoma
AYBÜKE ÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
AnatomiSelçuk ÜniversitesiAnatomi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET KAĞAN KARABULUT
- Nazofarenks tümörlerinin radyoterapisine bağlı geç komplikasyonların değerlendirilmesi
Evaluation of late toxicity in patients treated with raditherapy for nasopharyngeal carcinoma
YILDIZ KELEŞ KUZEYLİ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2003
Onkolojiİstanbul ÜniversitesiRadyasyon Onkolojisi Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ÖMER UZEL
- Baş ve boyun tümörlerinin eksternal radyoterapisinde simülasyon ve alan filmlerinden set-up hatalarının ölçülmesi
Measuring set-up errors from the simulation and portal films in external radiotherapy of head and neck tumors
RASİM MERAL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
1996
Radyoloji ve Nükleer Tıpİstanbul ÜniversitesiRadyasyon Onkolojisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSA ALTUN
- Nazofarenks kanseri tedavisinde indüksiyon tedavilerinin retrospektif değerlendirilmesi
Retrospective evaluation of induction therapies in the treatment of nasopharyngeal cancer
NEYRAN KERTMEN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2013
OnkolojiHacettepe Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERCAN AKSOY
- Nazofarenks karsinomu nedeniyle radyoterapi uygulanmış olan hastalarda ses ve işitme özelliklerinin incelenmesi
Evaluation of the Voice Characteristics and Hearing in Nasopharyngeal Carcinoma Patients Treated with Radiotherapy
ARZUBETÜL DURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Kulak Burun ve BoğazAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiKulak Burun Boğaz Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ALİ BABADEMEZ