Kan bağışında bulunan bireylerin organ bağışı konusunda bilgi ve tutumları
Knowledge and attitudes of blood donors on organ donation
- Tez No: 791176
- Danışmanlar: DOÇ. DR. KENAN TOPAL
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Aile Hekimliği, Family Medicine
- Anahtar Kelimeler: Kan Bağışı, Organ Bağışı, Organ nakli, Blood Donation, Organ Donation, Organ Transplant
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: Adana Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 134
Özet
Amaç: Son yıllarda ekonomik ve teknolojik gelişmeler, yaşlı nüfusun ve hastalıkların artması nedeni ile organ nakline gereksinim artmıştır. Ancak, bu artışa karşın, bağışlanan organlar ihtiyacı karşılamamaktadır. Toplumların eğitim düzeyi, sosyoekonomik yapısı, ahlaki, kültürel ve dini yapısı organ bağışı konusunda son derece etkilidir. Konuya ilişkin etik dışı bir durum söz konusu olmamasına rağmen, toplumların yanlış inanış ve yersiz korkularından kaynaklanan ön yargıları ve bilinçsiz davranışları organ bağışını olumsuz etkileyebilmektedir. Bu olumsuz yargıların ana kaynağının tespit edilmesi için harekete geçilip konuya ilişkin eğitimler verilmeli ve toplumda gerekli bilinç oluşturulmalıdır. Bu araştırmanın amacı kan bağışında bulunan bireylerin organ bağışı konusunda bilgi ve tutumlarının incelenmesi, kan ve organ bağışı ilişkisinin ortaya konulmasıdır. Gereç ve Yöntem: Bu Araştırma, 01 Temmuz 2022-01 Eylül 2022 tarihleri arasında Adana Şehir Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kan Bağış Merkezi'nde gönüllülük esasına dayanan 18-65 yaş arası sağlıklı 240 birey üzerinde gerçekleştirilmiştir. Katılımcıların sosyodemografik verileri, kan ve organ bağışı hakkındaki durum, bilgi ve tutumlarıyla ilgili tanımlayıcı veriler kaydedildikten sonra tüm katılımcılara, Kan Bağışı Tutum Ölçeği, Organ Bağışına Yönelik Tutumlar Ölçeği ve Fagerström Nikotin Bağımlılık Ölçeği yüz yüze görüşülerek uygulanmıştır. Bulgular: Çalışmaya katılan 240 katılımcının yaş ortalaması (35,8±10,2) idi. Katılımcıların %54,2'si erkek, %50,4'ü evli, %57,9'u yüksek düzey eğitimli, %72,5'i çalışıyor, %50,8'i yüksek düzey gelire sahipti. Sigara kullanımı %32,9'unda, alkol kullanımı ise %25,4'ünde mevcuttu. Madde kullanımı araştırmaya katılan bireylerde yoktu. Katılımcılardan daha önce kan bağışında bulunanlar %74,2'yken, ilk kez kan bağışında bulunanların oranı %25,8 idi. Kan bağışında bulunan katılımcıların, ölümünden sonra doku ve organ bağışı için kart imzalayanların oranı %9,2'ydi. Katılımcıların ailesinde organ bağışında bulunma ya da kart imzalama oranı ise %11,7 idi. Kan bağışı hakkında bilgi ve tutum içeren soruların ortalama puanı anlamlı olarak yüksekti. Kan bağışı bilgi düzeyi, organ bağışı bilgi ve tutum düzeyi ortalama puanı, doku ve organ bağış kartı imzalayanlarda imzalamayanlara göre anlamlı olarak yüksek bulundu. Organ bağışı hakkında bilgi düzeyi ve tutum sorgulanması; organ bağışı hakkında yeterli düzeyde bilgiye sahip olma durumu dışında, anlamlı olarak yüksek bulundu. Kan bağışı ve organ bağışı bilgi düzeyi yüksek eğitimli, yüksek düzey gelirli grupta ve çalışanlarda anlamlı olarak yüksek bulundu. OBTÖ toplam puanı yüksek eğitim (ortalama 76,0±13,4) ve yüksek gelirli grupta (ortalama 77,1±13,6) anlamlı olarak yüksek bulundu. KBTÖ toplam puanı, birden çok kez kan bağışlayan grupta (ortalama 97,8±10,0) ve doku organ bağış kartı imzalayanlarda (ortalama 101,5±9,3) anlamlı olarak yüksek bulundu. Sonuç: Araştırmamızdan elde ettiğimiz verilere göre kan bağışında bulunanlar; doku ve organ bağışı için kart imzalamaya, organ bağışı kayıt sisteminin nasıl çalıştığı ve ülkemizde sürecin nasıl ilerlediği hakkında bilgi almaya daha yatkın ve açık görünüyorlar. Bu nedenle onlara karşı duyarlılaştırma ve organ bağışı için katkı çabaları daha verimli olacaktır. Kan bağışçılarına, geçerli kan kuruluşları veya kayıtları aracılığıyla ulaşılabilir ve bu da organ bağışçıları olarak etkin bir şekilde olumlu sonuçlanabilir. Tutum ve bilgi ile ilgili davranış ve faktörlerden hangilerinin uygulamaya dönüştüğünü araştırmak için gelecekteki araştırmalar planlanabilir.
Özet (Çeviri)
Aim: In recent years, the need for organ transplantation has increased due to economic and technological developments, the increase in the elderly population and diseases. However, despite this increase, donated organs do not meet the need. The education level, socio-economic structure, moral, cultural and religious structure of societies are extremely effective in organ donation. Although there is no unethical situation on the subject, prejudices and unconscious behaviors of societies arising from false beliefs and unfounded fears may negatively affect organ donation. In order to determine the main source of these negative judgments, action should be taken, training should be given on the subject and necessary awareness should be created in the society. The aim of this research is to examine the knowledge and attitudes of blood donors about organ donation and to reveal the relationship between blood and organ donation. Materials and methods: This research was carried out on 240 healthy individuals between the ages of 18-65 on a voluntary basis at Adana City Training and Research Hospital Blood Donation Center between 01 July 2022 and 01 September 2022. After recording the descriptive data about the participants' sociodemographic data, their status, knowledge and attitudes about blood and organ donation, the Blood Donation Attitude Scale (BDAS), the Attitudes towards Organ Donation Scale (ODAS), and the Fagerström Nicotine Addiction Scale were administered to all participants through face-to-face interviews. Results: The mean age of the 240 participants participating in the study was (35,8±10,2). %54,2 of the participants were male, %50,4 were married, %57,9 were highly educated, %72,5 were working, and %50,8 had a high level of income. Smoking was present in %32,9 and alcohol use in %25,4. Substance use was not present in the individuals participating in the study. While %74,2 of the participants had donated blood before, the rate of those who donated blood for the first time was %25,8. The proportion of participants who donated blood, who signed a card for tissue and organ donation after death was %9,2. The rate of organ donation or card signing in the family of the participants was %11,7. The mean score of the questions containing knowledge and attitude about blood donation was significantly higher. Blood donation knowledge level, organ donation knowledge and attitude level mean score were found to be significantly higher in those who signed tissue and organ donation cards compared to those who did not. Questioning the level of knowledge and attitude about organ donation; It was found to be significantly higher, except for having sufficient knowledge about organ donation. Blood donation and organ donation knowledge levels were found to be significantly higher in the highly educated, high-income group and employees. ODAS total score was found to be significantly higher in the higher education (mean 76,0±13,4) and high-income groups (mean 77,1±13,6). The total score of BDAS was found to be significantly higher in the group who donated blood more than once (mean 97,8±10,0) and those who signed a tissue organ donation card (mean 101,5±9,3). Conclusion: According to the data we obtained from our research, those who donated blood; they seem more prone and open to signing cards for tissue and organ donation, to get information about how the organ donation registration system works and how the process is progressing in our country. Therefore, efforts to sensitize them and contribute to organ donation will be more efficient. Blood donors can be reached through valid blood organizations or registries, which can result effectively as organ donors. Future research can be planned to explore which of the attitudes and knowledge-related behaviors and factors translate into practice.
Benzer Tezler
- Kan bağışında bulunan bireylerin organ nakline ilişkin bilgi ve düşünceleri
Blood donors' knowledge and opınıons about organ donatıon
BİNNAZ TÜNEY
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Genel CerrahiMersin ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MERAL ALTIOK
- Kayseri ilinde toplumun kan bağışına karşı tutum ve davranışları
Community attitudes and behaviors towards blood donation in Kayseri
HATİCE ŞIHBARAKLIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Sağlık Kurumları YönetimiOkan ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MİTHAT KIYAK
- Kan bağışında bulunan bireylerde kan ve organ bağışı tutumu arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between blood and organ donation at the individuals in blood donation
HÜSEYİN SAVAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Hemşirelikİstanbul Okan ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İLKNUR ÇALIŞKAN
- Türkiye'de özelleştirme ve özelleştirmenin Türk çalışma hayatına etkileri
Privatization in Turkey and its effects on Turkish labor life
YALÇIN RAMAZAN ERYILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
EkonomiCumhuriyet ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FATİH DOĞANOĞLU
- Türk Kızılayı Erzurum Kan Merkezine başvuran donörlerin kan grup dağılımları ve donörlerin demografik özellikleri
Blood group distributions of donors who applied to the Turkish Red Crescent Erzurum Blood Center and demographic characteristics of donors
GÖZDENUR ÖZGÜRLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
HematolojiAtatürk ÜniversitesiKan Bankacılığı ve Transfüzyon Tıbbı
PROF. DR. FUAT ERDEM