Кыргыз популяциясында семирүүгө жакындуулукту аныктоочу генетикалык маркерлерди издөө
Kırgız nüfusundaki obeziteye yatkınlıgı belirleyen genetik markörlerin araştırılması
- Tez No: 791586
- Danışmanlar: DOÇ. DR. KADIRBAY ÇEKİROV, PROF. DR. CAYNAGÜL İSAKOVA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Biyoteknoloji, Biotechnology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Kırgızca
- Üniversite: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 112
Özet
Диссертациялык иш кыргыз популяциясында семирүүгө түрткү берүүчү генетикалык маркерлерди изилдөөгө арналган. Изилдөө кыргыз улутундагы семирүү менен жабыркаган 130 адамга жана контролдук группа катары алынган семирүү боюнча эч кандай көйгөйү жок 115 адамга жүргүзүлдү. Изилдөө жүргүзүүгө Кыргыз Республикасынын Саламаттыкты сактоо министрлигинин Улуттук кардиология жана терапия борборунун Биоэтика комитети тарабынан макулдук берилген (протокол ЛЭК/№40–13/987, Бишкек ш.). Кан үлгүлөрүнөн ДНКны бөлүп алуу иштери стандарттуу ыкманы колдонуу менен аткарылды. Адипонектин генинин полиморфтук G276T локусун, KCNJ11 генинин полиморфтук p.K23E локустарынын, PPARg генинин полиморфтук Pro12Ala локусун, оментин генинин полиморфтук Val109Asp локусунун жана TCF7L2 генинин полиморфтук IVS3C/T локустарынын генотиптеринин жана аллелдеринин ашыкча салмак кошуудагы ассоциациясын изилдөөлөр жана аларды статистикалык талдоолор жүргүзүлдү. Изилдөөнүн жыйынтыгында изилденген беш полиморфтук варианттардын ичинен семирүү көйгөйүнүн өнүгүүсүндө – полиморфтук локус р.K23E (ген KCNJ11) олуттуу мааниге ээ экендиги жана кыргыз популяциясында семирүүгө жакындуулукту аныктоодо генетикалык маркер катары колдонууга боло тургандыгы белгилүү болду. Ачкыч сөздөр: Генетикалык маркерлер, популяция, ДНК, ген, полиморфизм, локус.
Özet (Çeviri)
Bu çalışmanın amacı öncelikle Kırgız nüfusundaki obeziteye yatkınlığı belirleyen genetik markörlerin araştırılması ve belirlenmesi, sonrasında ise fazla kiloların ve obezitenin önlenmesine yönelik önleyici tedbirlerin alınmasıdır. Çalışmaya Kırgız etnik kökene sahip birbiriyle akraba olmayan 245 kişi katıldı. Katılımcıların 130'u (65 erkek ve 65 kadın; yaş ortalaması 52 ± 7,0 yıl) obeziteden mustarip idi. Kontrol grubu ise obezite sorunu ve kardiyovasküler hastalığı olmayan, karbonhidrat ve lipid metabolizma parametreleri de normal olan 115 sağlıklı kişiden (62 erkek ve 53 kadın; ortalama yaşı 49 ± 8 yaş) oluşturuldu. Çalışmayı başlamadan önce tüm hastalar çalışmanın amacını öğrenip yazılı onamlarını Rusça veya Kırgızca vermiştir. Çalışma protokolü etik standartları karşıladı ve Kırgız Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Ulusal Kardiyoloji ve Tedavi Merkezi Biyoetik Kurulu tarafından kabul edildi. Protokol LEC/№ 40 - 13/987, Bişkek ş. DNA - standart bir yöntemle kandan izole edildi. Adiponektin geni polimorfik G276T lokusu, KCNJ11 geni polimorfik E23K, Glu23Lys lokustarının, PPARg geni polimorfik Pro12Ala lokusu, Omentin geni polimorfik Val109Asp lokusu ve TCF7L2 genine polimorfik IVS3C/T, rs7903146 genotipler ve alellerin aşırı kilolu kişilerdeki ilişkilerinin bir çalışması ve istatistiksel analizi yapıldı. Çalışmadaki beş polimorfik markör içerisinde polimorfik lokus p.K23E (gen KCNJ11), obezite problemlerinin belirlenmesinde en önemli olduğu belli oldu. Çalışma, Kırgız nüfusundaki obeziteye yatkınlığı belirleyen bir genetik markör bulundu. Yerel Kırgız popülasyonu için artan obezite riskinin belirtilerini belirlerken, aşağıdaki markör tanımlandı - KCNJ11 geninin p.K23E lokusunda yer alan KK genotipi ve K aleli. Kırgız etnik grubunda KCNJ11 geninin p.K23E polimorfizminde K aleli sıklığı obezitesi olan hastalarda daha yüksektir (OO = 2.39, p
Benzer Tezler
- Кыр чеке момолойдун (Mıcrotus gregalıs Pall.) ичегисинин жана карын алдындагы безинин микроморфологиясы
Microtus gregalis Pall. Bağırsak ve pankreas mikromorfolojisi
AYGERİM COLDOŞBEKOVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2022
BiyolojiKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURBEK ALDAYAROV
- Kırgızistan eğitim sisteminde psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerine duyulan ihtiyaç
'кыргыз билим берүү системасында психологиялык –педагогикалык кеңеш жана көмөк кызматтарына муктаждык
CARKINAY TEMİRBEKOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN YILMAZ
- Kırgız Cumhuriyeti temel ortaöğretim okullarında okutulan İngilizce ders kitaplarındaki ahlaki değerlerin incelenmesi
Кыргыз республикасынын негизги жалпы билимберүүчү мектептеринин англис тили окуукитептериндегиадеп-ахлактык баалуулуктарды изилдөө
AYPERİ KUBATOVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2025
Kırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AKMATALİ ALİMBEKOV
- Кыргыз күрөшүнүн түрлөрү жана өнүгүү этаптары
Kırgız güreşinin türleri ve gelişim aşamaları
BAKTIBEK ASILTAŞOV
Yüksek Lisans
Kırgızca
2024
SporKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KANAT CANUZAKOV
- Кыргыз жана корей тилдериндеги табу жана эвфемизмдер(типологиялык жана маданий жалпылыктар)
Kırgız ve Kore dillerinde tabu ve örtmeceler (tipoloji ve kültürel genellikler)
WANGUK AN
Doktora
Kırgızca
2024
Türk Dili ve EdebiyatıKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTürkoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TAALAYBEK ABDİYEV