Өсүмдүк белокторунун функционалдык касиеттерин жана аминокислоталык профилин изилдөө
Bitki proteinlerinin fonksiyonel özelliklerinin ve amino asit profilinin araştırılması
- Tez No: 791746
- Danışmanlar: PROF. DR. ASILBEK KULMIRZAYEV
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Gıda Mühendisliği, Food Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Kırgızca
- Üniversite: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Gıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 46
Özet
Буурчактуулар тамактануудагы өсүмдүк белокторунун негизги булагы болуп саналат. Алардын сиңимдүүлүгүн жогорулатуу үчүн аминокислоттук профилин билүү маанилүү. Анткени кандайдыр бир буурчактуунун курамындагы жетишсиз же лимиттөөчү аминокислоталарды билүү аркылуу аларды башка буурчактуулар менен же башка азык түрлөрү менен комбинирлеп, сиңимдүүлүгүн жогорулатууга болот. Бул изилдөөдө маш (Vigna radiate), соя (Cicer arietnum), нокот (Glycine max), төө буурчактын (Phaseolus vulgaris) химиялык жана аминокислоттук курамы, физикалык көрсөткүчтөрү изилденип, салыштыруу жасалды. Кургак зат жана май камтылышы нокот үлгүлөрүндө эң жогорку, ал эми белок камтылышы сояда эң жогорку маанилерде болгондугу аныкталды. Үлгүлөр аминокислоттук курамы боюнча аспарагин кислотасы, глутамин кислотасы, аргинин, лейцинге жана лизинге бай. Төө бурчакта бул аминокислоталардын камтылышы башка үлгүлөргө салыштырмалуу төмөн болгондугу белгилүү болду. Аминокислоттук скор көрсөткүчтөрү боюнча бардык үлгүлөрдө метионин+цистеин лимиттөчү аминокислоталар болгондугу аныкталды. Андан сырткары маш үчүн экинчи лимиттөөчү аминокислота треонин болду. Триптофан бардык үлгүлөрдө өтө аз санда (издер) кармалды. Ал эми өсүмдүк белокторунун функционалдык касиеттерин тамак-аш өндүрүшүндө, өзгөчө кондитердик багыттарда, ар кандай текстураларды алуу жана форма берүү максатында колдонууга болот. Бул жумуштан май кармоо жөндөмдүүлүгү боюнча төө буурчак ал эми суу кармоо жөндөмдүүлүгү боюнча нокоттун касиеттери жогору болгонун көрүүгө болот. Ал эми көбүк пайда кылуу боюнча маш менен соя жогорку стабилдүүлүккө ээ экени аныкталды.
Özet (Çeviri)
Baklagiller, insan beslenmesinde ana bitki proteinleri kaynağıdır. Onların sindirilebilirliklerini bilmek ve arttırmak için amino asit profillerini incelemek lazım. Çünkü herhangi bir baklagilin içindeki eksik olan amino asit yerine başka amino asitleri ekleyerek gıda maddesinin biyolojik değerini arttırabiliriz. Bu çalışmada, maş fasülyesi (Vigna radiate), soya fasulyesi (Cicer arietnum), nohut (Glycine max) ve kuru fasulyenin (Phaseolus vulgaris) kimyasal ve amino asit bileşimi ve fiziksel özellikleri incelenip gerekli karşılaştırılmalar yapıldı. Kuru madde ve yağ içeriği nohutta en yüksek, protein içeriği soya fasulyesinde en yüksek sayıda bulunmuştur. Tüm örnekler amino asit bileşimine göre aspartik asit, glutamik asit, arginin, lösin ve lizin'e zengindir. Kuru fasulyedeki amino asitlerin içeriği, başka numunelere göre daha düşük. Amino asit ölçeğine göre, sınırlayıcı amino asitler tüm örnekler için metiyonin + sisteindir. Maş fasülyesi için ikinci sınırlayıcı amino asit treonindir. Triptofan, tüm örneklerde çok az miktarda (iz) bulunmuştur. Bitki proteinlerinin fonksiyonel özelliklerine bakarsak, gıda endüstrisinde özellikle pasta ya da tatlı üretiminde çeşitli tekstür ve şekil verme amacında kullanılır. Bu çalışmada verilen örneklerin bazı fonksiyonel özellikleri incelendi. Yağ bağlama özelliğine göre kuru fasulye, nohut fasulyesi ise su bağlama özelliğine sahip olmuştur. En yüksek köpürme özelliği gösteren maş fasülyesi ve soya fasülyesidir.
Benzer Tezler
- Кыргыз Жана Түрк Тилдериндеги Өсүмдүк Аттарынын Граматикалык Өзгөчөлүктөрү
Türkiye Türkçesi ve Kırgız Türkçesindeki bitki adlarının dilbilimi bakımında incelenmesi
FATİH ÇELİK
Yüksek Lisans
Kırgızca
2009
DilbilimBishkek Humanities University named after K KarasaevDilbilim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TAŞPOLOT SADIKOV
- Шаардын жашыл бак-дарактарынын калдыктарынан органикалык жер семирткичтерди даярдоо
Kentsel yeşil atıklardan organik gübrelerinalınması
RAFAEL ALİYEV
Yüksek Lisans
Kırgızca
2020
Çevre MühendisliğiKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiPROF. DR. ZARLIK MAYMEKOV
- Kacı Say'da bulunan uranyum depolama tesisinin sebep olduğu çevresel kirliliğinin belirlenmesinde Artemisia dracunculus bitki türünün biyomonitör organizma olarak kullanılması
Кажы -Сай уран калдыктарын сактоочу жайдын чөйрөнүн булгануусуна таасирин аныктоодо Artemisia dracunculus өсүмдүк түрүнүн биомонитор организм катары колдонулушу
ASEL TURGUNBAEVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
BiyolojiKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM İLKER ÖZYİĞİT
- Органикалык калдыктардан карбоксиметил крахмалды синтездөө жана анын касиеттерин изилдөө
Organik atıklardan karboksimetil nişastasının sentezi ve özelliklerinin incelenmesi
CILDIZ İŞENBEKOVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2025
Kırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA DOLAZ
DOÇ. DR. CANIL İSKAKOVA
- Kırgızistan'da yetiştirilen yerel Ak-Turpak çeltik çeşidinin in vitro şartlarda doku kültürü parametrelerinin belirlenmesi
Кыргызстанда өстүрүлгөн жергиликтүү Aк-Tурпак күрүч сортунун ткандык культураларынын параметрлерин in vitro культивирлөө шарттарында аныктоо
TATTIGÜL SABIRKULOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
BiyoteknolojiKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiBiyoteknoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. YILMAZ KAYA