Bosna sâlnâmelerinin transkript edilerek incelenmesi
Transcription and analysis of Bosnian yearbooks
- Tez No: 791913
- Danışmanlar: PROF. DR. ZAFER GÖLEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 1107
Özet
Osmanlı Devleti'nde kayıt altına almaya, yani arşivciliğe büyük önem verilmiştir. Bunun için de farklı isimlerde yazıya geçirilmiş belgeler, defterler bulunmaktadır. Sâlnâmeler de aslında bu amaca hizmet için oluşturlmuş belgelerdir. Sâlnâmelerin Osmanlı Devleti'nde yazılmaya başlanması çok eskiye uzanmamaktadır. İlk olarak, devlet sâlnâmeleri çıkartılmış, faydası görüldükten sonra da vilâyet sâlnâmeleri neşredilmeye başlanılmıştır. İlk vilâyet sâlnâmesi olan Bosna Sâlnâmesi yazılış amacına hizmet etmiş ve Bosna'yı yıl yıl anlatarak birçok konu bakımından sonraki nesillerin fikir sahibi olmasını sağlamıştır. Böyle kapsamlı bir hazineyi tarih ve diğer alanlara hizmet için incelemek ve günümüz Türkçesiyle herkese ulaşmasını sağlamak oldukça önemlidir. Tez çalışmasında 1866 ile 1878 yılları arasında Bosna Vilâyet Matba'asınca neşredilmiş on bir sâlnâme transkript edilmiş ve içerik olarak değerlendirilmiştir. 1870 sâlnâmesi daha önce yayımlandığı, 1872 sâlnâmesi de ulaşılamadığı için transkript edilip incelenemiştir. İstatistikî bilgiler şekiller ve tablolarla detaylı şekilde açıklanmıştır. Ek olarak, Bosna Vilâyeti'nin fizikî özellikleri hakkında bilgiler sunulmuş ve giriş kısmını oluşturan klasik sâlnâme bölümleri de açıklanmıştır. İkinci bölümde aslına uygun yapılan sâlnâme transkripsiyonları verilmiştir. Son kısımda, sâlnâme sayfalarından örnekler ile harita ve fotoğraflar verilerek anlatılanların görselleştirilmesine katkı sağlanmıştır. Bosna sâlnâmeleri incelendiğinde, kapsamlı merkez ve taşra teşkilatlanması göz önüne serilmiştir. İdari, mali ve askeri teşkilat daireler ve meclisler bazında incelenmiştir. Taşra teşkilatlarının merkezi teşkilatlara benzer yapıda olduğu görülmüştür. Bürokraside Gayr-i Müslim tebâdan temsilcilere de yer verilmiştir. Eğitim, iletişim, ulaşım, ekonomi ve coğrafi yapı gibi konularda da bilgi verilen sâlnâmelerin içerik bakımından yıllara göre değişimi de tez kapsamında incelenmiştir.
Özet (Çeviri)
In the Ottoman Empire, great importance was attached to recording, that is, to archiving. For this purpose, documents and notebooks written in different names were published. Yearbooks (sâlnâmes) are actually documents created to serve this purpose. The beginning of the publication of yearbooks in the Ottoman Empire does not go back too far. İnitially, the state yearbooks were issued, following the observation that they were beneficial, the provincial yearbooks were started to be published. The Bosnian Yearbook, the first provincial yearbook, served the purpose of its writing, and by explaining Bosnia year by year, it rendered the next generations with opinion on many subjects. It is very important to examine such a comprehensive treasure to serve history and other scientific areas and to ensure that it reaches everyone in contemporary Turkish. In the thesis study, eleven yearbooks published by the Bosnian Provincial Printing House between 1866 and 1878 were transcribed and evaluated in terms of their content. 1870 and 1872 yearbooks are not transcribed and analyzed since the former was previously published and the latter could not be accessed. Statistical information is analyzed in detail with figures and tables. In addition, information on the physical structure of the Bosnia Province is presented, whereas the classical yearbook chapters that make up the introduction are also explained. In the second part, the original yearbook transcriptions are given. In the last part, examples from the yearbook pages, maps and photographs were given, contributing to the visualization of the thesis contents. Examination of Bosnian yearbooks reveals the comprehensive central and provincial organization. Administrative, financial and military organization are examined on the basis of departments and assemblies. It is seen that the provincial organizations have a similar structure to the central ones. Representatives from non-Muslim groups were also included in the bureaucracy. The evolution of yearbooks, which also provide information on subjects such as education, communication, transportation, economy and geographical structure, in terms of content is also analyzed within the thesis scope.
Benzer Tezler
- Salnâmelere göre Antakya (1868-1908)
Antakya according to the almanacs (1868-1908)
BERLİN ERDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
TarihErciyes Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FUNDA DEMİRTAŞ
- Başeski Şevkî Molla Mustafa Rûz-nâme: Metin sözlük - inceleme
Basheski Shevki Molla Mustafa Rûz-nâme: Text - dictionary - research
KERİMA FİLAN
Doktora
Türkçe
1999
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAMZA ZÜLFİKAR
- Bosna-Hersek'te Türk-İslam kültürünün yerleşmesi (16 yy. sonuna kadar)
The Estabilishment of the Turkish-Islamic culture in Bosnia-Herzegovina
RAHMAN ADEMİ
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
DinAnkara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ÖZDEMİR
- Bosna Hersek İnsan Hakları Mahkemesi
Bosnia Herzegovina Human Rights Chamber
İDİL IŞIK GÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
HukukAnkara ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAHYA K. ZABUNOĞLU
- Endüstri miras alanlarının bütünleşik korunması için bir öneri: Tuzla (Bosna Hersek)
Proposal for an integrated conservation of industrial heritage sites: Tuzla (Bosnia and Herzegovina)
TIJANA VELJKOVIC
Doktora
Türkçe
2022
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEVLÜDE KAPTI