Feqîyê Teyran'ın kelamî görüşleri
Theological views of Feqiyê Teyran
- Tez No: 793159
- Danışmanlar: DOÇ. DR. RUHULLAH ÖZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Kelam, Tasavvuf, Feqîyê Teyran, Divan, Sufi, Şiir, Kader, Sıfat, Esmâ-i Hüsnâ, Eş'arî, Mâtürîdî, Nübüvvet, Kalam, Sufism, Feqîyê Teyran, Divan, Sufi, Poetry, Destiny, Adjective, Esmâ-i Hüsnâ, Prophethood, Eş'ari, Maturidi
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Şırnak Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kelam Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 123
Özet
Bu tezde, Kürt edebiyat ve kültürünün önemli aktörlerinden olan Feqîyê Teyran, kelamî bir perspektifle ele alınmıştır. Malumdur ki kelam ilmi, İslam'ın inanç yönünü temsil ettiği için alanı ne olursa olsun her bir İslam düşünürün hakkında irili ufaklı yorum ve fikirleri olmuştur. Nitekim bir mutasavvıf olan Feqîyê Teyran'ın divanında da kelam ilminin ana konu başlıklarından olan ilahi sıfatlar, kader, insan fiilleri, nübüvvet gibi belli başlı inanç bahisleri geçmektedir. Çalışmada Feqiyê Teyran'ın divanında geçen kelam ilminin konuları tespit edilmiştir. Ve bir mutasavvıfın konulara yaklaşımı araştırılmıştır. Çalışmamız, bir giriş ve iki bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde tezin konusu, amacı, önemi, metot ve kaynakları üzerinde durulmuştur. Tezin birinci bölümünde ise Feqîyê Teyran'ın hayatı, ilmi kişiliği, eserleri, eserlerin içerikleri, dili ve eserleri üzerine yapılan ilmi çalışmalar konu edinmiştir. Tezin ikinci bölümünde ise felsefe-kelam ve tasavvufun ortak konu başlıklarından olan varlık: kelamın üç ana konusu olan ulûhiyet, nübüvvet ve sem'iyyât konuları işlenmiştir. Usûl-i selâse olan ulûhiyet, nübüvvet ve sem'iyyât üst başlıkları altında da her biriyle ilişkili ya da ilintili olan diğer kelamî konular alt başlıklar şeklinde izah edilmiştir. Feqîyê Teyran'ın ilgili konu başlıklarıyla alakalı düşüncelerine geçmeden evvel hazırlık mahiyetinde kelam ekollerinin konulara yaklaşımlarına ana hatlarıyla değinilmiştir. Akabinde Feqîyê Teyran'ın her bir konu başlığıyla alakalı düşünceleri şiirlerinden istinbat edilmiştir. Nihayetinde de Feqî'nin görüşü kelam ekollerinin görüşleriyle karşılaştırılıp neticeye gidilmiştir.
Özet (Çeviri)
In this thesis, Feqîyê Teyran, one of the important actors of Kurdish literature and culture, is discussed in terms of kalam. It is known that since the science of kalam represents the belief aspect of Islam, every Islamic thinker, regardless of her field, has had various comments and ideas about it. As a matter of fact, in the divan of Feqîyê Teyran, who is a sufi, certain belief issues such as divine attributes, destiny, human actions, and prophecy, which are the main topics of the science of kalam, are mentioned. In the study, the subjects of the science of kalam in Feqiyê Teyran's di. Our study consists of an introduction and two parts. In the introduction part, the subject, purpose, importance, method and sources of the thesis are emphasized. In the first part of our thesis, Feqîyê Teyran's life, scientific personality, works, the content of the works, the language and scientific studies on his works are discussed. In the second part of the thesis, existence, which is one of the common topics of philosophy, kalam and sufism divinity, prophecy and sem'iyyat, which are the three main topics of kalam, are discussed. Under the main headings of divinity, prophecy and sem'iyyat, which are Usûl-i selâse, other theological issues related or related to each of them are explained as sub-headings. Before moving on toFeqîyê Teyran's thoughts on related issues, the approaches of the schools of kalam to the issues are mentioned. Subsequently, Feqîyê Teyran's thoughts on each topic were derived from his poems. Finally, Feqî's view was compared with the views of kalam schools and a conclusion was reached. Van were determined and the approach of a mystic to the subjects was investigated.
Benzer Tezler
- Feqîyê Teyran'ın Şêxê Sen'an şiirinin içerik açısından incelenmesi
Feqîyê Teyran'ın Şêxê Sen'an şiirinin içerik açısından incelenmesi
BÜLENT KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DilbilimDicle ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. OSMAN ASLANOĞLU
- Feqiyê Teyran'ın varlık görüşü
Feqiye Teyran's view of existence
EKREM ILI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
FelsefeMardin Artuklu ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMET FATİH KILIÇ
- Teşe û cıwankarîyên wêjeyî dı dîwana Feqîyê Teyran de
Feqîyê Teyran'in divaninda şekil ve edebi sanatlar
EDİP SAYDUN
- Feqiye Teyran'ın su şiiri ile Fuzuli'nin su kasidesinin karşılaştırılması
Comparison of Fuzuli's water eulogy with Feqiye Teyran's water poem
HAMDULLAH ASKAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Karşılaştırmalı EdebiyatDicle Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET SAİT MERMUTLU
- بنياتىَ هؤنةرى د داستانا زةمبيلفروش يا 'فةقيىَتةيران و مرادخانىَ بايةزيدى' دا
Feqiyê Teyran'ın ve Mradxanê Bayezidî'nin Zembilfroş destanlarında edebi sanatlar
JEGR NAJEB ABDULRAZAQ BINAVI
Yüksek Lisans
Kürtçe
2017
Doğu Dilleri ve EdebiyatıMardin Artuklu ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA ÖZTÜRK