Türkiye'de döviz kurlarından yurtiçi fiyatlara geçiş etkisi'nin ekonometrik analizi: 2016 - 2022 dönemi
Econometric analysis of the pass-through from exchange rates to domestic prices in Türkiye: 2016 - 2022 period
- Tez No: 794020
- Danışmanlar: PROF. DR. RÜSTEM YANAR, DOÇ. DR. MEHMET AKİF DESTEK, DOÇ. DR. MEHMET ALİ POLAT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gaziantep Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İktisat Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 80
Özet
Türkiye'de 2016 yılına kadar nispeten istikrarlı seyreden fiyatlar genel düzeyi, 2016 yılından itibaren ekonomide yaşanan çeşitli sorunlar (cari açık, faiz politikası, TL'nin aşırı değer kaybetmesi, döviz kuru oynaklığı, fiyat katılığı ve TCMB döviz rezervinde yaşanan azalış vb.) neticesinde yükselmeye başlamıştır. 2018 yılında yaşanan döviz krizi ve 2020 yılında tüm dünyayı etkileyen covid-19 salgını, Türkiye ekonomisinde ciddi problemlerin yaşanmasına neden olmuştur. Bu krizlerle birlikte Türkiye'de döviz kurunda meydana gelen oynaklıkların 'Geçiş Etkisi' kanalıyla fiyatları arttırdığı görüşü de ciddi şekilde tartışılmaya başlanmıştır. Bu çalışmada, Türkiye ekonomisinde döviz kurunun yükselme eğiliminde olduğu 2016 – 2022 dönemini içeren 77 aylık veri seti kullanılmıştır. Analize konu değişkenler olarak dolar ve euro sepetinden oluşan nominal döviz kuru, genel anlamda tüketici fiyat endeksi (TÜFE) ve genel anlamda üretici fiyat endeksi (ÜFE) ana değişkenler olarak belirlenmiş olup, reel faiz (R) ve geniş anlamda para arzı (M2) ise yardımcı değişkenler olarak belirlenmiştir. Nominal döviz kurunda meydana gelen şokların (pozitif ve negatif) fiyatları asimetrik (doğrusal olmayan) olarak etkileme ihtimali göz önünde bulundurularak (Shin vd., 2013) tarafından geliştirilen NARDL modeli uygulanmıştır. Analiz sonuçlarına göre; nominal döviz kurunda meydana gelen pozitif şokların, üretici ve tüketici fiyatları üzerinde belirgin etkilerinin olduğu görülmüştür. Bunun yanında nominal döviz kurunda meydana gelen negatif şokların ise uzun dönemde üretici ve tüketici fiyatlarında bir azalmaya yol açmanın aksine, artışlara neden olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
The inflation rate which remained relatively stable until 2016 in Türkiye, started to rise as a result of various problems in the economy (current account deficit, interest rate policy, excessive depreciation of Turkish Lira, exchange rate volatility, price rigidity and decrease in The Central Bank of the Republic Of Türkiye foreign exchange reserves, etc.) since 2016. The currency crisis in 2018 and the covid-19 pandemic that affected the whole world in 2020 caused serious problems in the Turkish economy. Along with these crises, the view that the volatility in the exchange rate in Turkey increased prices through the 'Pass-Through Effect' has also been seriously discussed. In this study, 77-month data set covering the period of 2016 – 2022, when the exchange rate in the Turkish economy has an upward trend, was used. As the variables subject to the analysis, the nominal exchange rate consisting of the dollar and euro basket, consumer price index (CPI), producer price index (PPI), real interest rate (R) and broadly money supply (M2). Considering the possibility that shocks (positive and negative) in the nominal exchange rate will affect prices asymmetrically (non-linearly), the NARDL model developed by (Shin vd., 2013) has been applied. According to the analysis results; it has been observed that positive shocks in the nominal exchange rate have significant effects on producer and consumer prices. In addition, it has been concluded that negative shocks in the nominal exchange rate cause increases, rather than a decrease, in producer and consumer prices in the long run.
Benzer Tezler
- Protecting cost of claims from exchange rate shocks in insurance sector
Sigorta sektöründe kasko hasar maliyetinin döviz kur şoklarından korunması
İSMAİL TELCİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Sigortacılıkİstanbul Bilgi ÜniversitesiFinans Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GENCO FAS
- Sektörel reel döviz kurunun firma performansına etkisi
The impact of industry-specific real exchange rate on firm performance
CİHAN KIZIL
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Ekonometriİstanbul Teknik Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FUAT ERDAL
- Türkiye'de döviz kurlarının yurtiçi fiyatlara geçiş etkisinin yapısal var ile modellenmesi
Exchange rate pass-through to domestic prices in Turkey by structural var modelling
MERVE AYTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
EkonometriGazi ÜniversitesiEkonometri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FURKAN EMİRMAHMUTOĞLU
- Döviz kuru'ndan enflasyon üzerine geçiş etkisinin incelenmesi: Türkiye örneği
Pass-through of exchange rate on inflation: A model for Turkey
ÇETİN MAYDA
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
EkonometriKaradeniz Teknik ÜniversitesiEkonometri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HİLMİ ZENGİN