Türkistan ceditçilerinin dinî düşüncesi
Religious thought of Turkestan jadidists
- Tez No: 794390
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET ÇELENK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bursa Uludağ Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Mezhepleri Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 190
Özet
19. yüzyılın sonlarında Türkistan toprakları Çarlık Rusyası tarafından işgal edilmiş ve bu işgal neticesince İdil-Ural ve Türkistan topraklarında yaşayan Türk kökenli halklar bu işgale karşı çıkarak tekrar bağımsızlıklarına kavuşmanın yollarını aramışlardır. Bu çabaların neticelerinden biri de ceditçilik hareketidir. Ceditçilik hareketi toplumu başta eğitim olmak üzere sosyal, kültürel, dinî ve siyasî alanlarda ıslah etmeyi savunmaktadır. Ceditçilik hareketinin en önemli basamaklarından biri eğitime getirdikleri reformlardır. Türkistan'da verilen geleneksel eğitim, mektep ve medreselerdeki İslamî eğitimle sınırlı olmuştur. Ancak Ceditçiler çağın gereklerini karşılayan ve farklı ilim dallarının da öğretildiği bir eğitimin hayalini kurmuşlar ve bu uğurda mücadele etmişlerdir. Bu kapsamda yeni okullar açılmış, kitaplar yazılmış ve burada modern bir eğitim biçimi benimsenmiştir. Bu yönüyle halkın bilinçlenmesi ve İslamî eğitiminin daha nitelikli bir şekilde almasını hedefleyen ceditçilik hareketi çeşitli fikir adamlarınca benimsenmiş ve Türkistan halkının düşünce hayatına yön vermiştir. Bu çalışma Türkistan Ceditçilerinin Dinî Düşüncesini konu edinmektedir. Türkistan ceditçileri siyasî, iktisadî, ictimaî birçok konu gibi dinî konularda da fikir üretmişlerdir. Bu çalışmada ceditçilik düşüncesi, ortaya çıkışı, kökenleri, siyasî ve dinî yönü başta olmak üzere çeşitli açılardan incelenmiş; Abdurrauf Fıtrat, Mahmudhoca Behbudi, Münevver Kari gibi önemli ceditçilerin fikir yapıları analiz edilmiştir.
Özet (Çeviri)
At the end of the 19th century, Turkestan lands were occupied by Tsarist Russia, and as a result of this occupation, the peoples of Turkish origin living in the Idil-Ural and Turkestan lands opposed this occupation and sought ways to regain their independence. One of the results of these efforts is the jadidism movement. Jadidism movement advocates reforming society in social, cultural, religious and political fields, especially in education. One of the most important steps of the Jadidism movement is the reforms they brought to education. The traditional education given in Turkestan has been limited to the Islamic education in schools and madrasas. However, this Jadidists dreamed of an education that met the age and taught diferent branches of science, and they struggled for this cause. In this context, new schools were opened, books were written and a modern from of education was adopted here. In this respect, the Jadidism movement, which aims to raise awareness of the people and to receive Islamic education in a more qualified way, has been adopted by various intellectuals and has given direction to the intellectual life of the people of Turkestan. This study deals wiht the Religious Thought of the Turkestan Jadidists. Turkestan jadidists also produced ideas on religious issues such as political, economic and social issues. In this study, the idea of jadisizm, its emergence, origins, political and religious aspects were examined from various perspectives; The intellectual structures of important jadidists such as Abdurrauf Fıtrat, Mahmudhoca Behbudi, Münevver Kari were analyzed.
Benzer Tezler
- Ceditçilik Hareketinin ortaya çıkışı ve Türkistan âlimleri üzerindeki etkisi: Mahmud Hoca Behbidi ve Münevver Kâri örneği
The Jadidist movement and impact to the Turkistan scholars: example Munawer Qari and Mahmoud Hodja Behbudi
İZZETULLAH ZEKİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
TarihNecmettin Erbakan Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET TURAN YÜKSEL
- Türkistan'da Ceditçilik Hareketi'nin yayılmasında Mahmut Hoca Behbudi'nin rolü
The role of Mahmud Hodzha Behbudi in the spread of the Jadidism movement in Turkistan
SHAVKAT KUSHMURATOV
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Tarihİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiTarih ve Medeniyet Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET ALİ BOLAT
- Özbek cedit edebiyatı eserlerinde 'cedit – kadim' görüş çatışmalarının yansımaları: Mahmud Hoca Behbudi, Abdürrauf Fıtrat ve Abdülhamid Çolpan eserleri örneğinde
On new Uzbek literature work (jadid - ancient) view, conflict of perfections: Prof Mahmud Behbudi, Abdürrauf Fıtrat ve Abdülhamid Çolpan works examples
ABDUL FATAH RASOOLY
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Türk Dili ve EdebiyatıMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ALİ ABBAS ÇINAR
- Doğu Buhara İstiklalcilik (Basmacılık) Hareketi (1920–1931)
East Bukhara Independence (Basmism) Movement (1920–1931)
OSMAN ŞEVİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
TarihZonguldak Bülent Ecevit ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURETTİN HATUNOĞLU
- Orenburg'da çıkan Şûrâ dergisinde (1908-1917) Türkistan
Turkistan on Şûrâ periodical-printed and published in orenburg (1908-1917)-
MERVE GÖK