Panik bozukluk tanılı hastalarda Wells'in metakognitif terapisinin üstbilişe ve panik bozukluk belirti şiddet düzeylerine etkisi
The effect of Wells' metacognitive therapy on metacognition and panic disorder symptom severity in patients with panic disorder
- Tez No: 794396
- Danışmanlar: PROF. DR. CUMHUR TAŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Üsküdar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 144
Özet
Panik bozukluğu (PB), tüm dünyada ve ülkemizde yüksek komorbidite ve azalmış yaşam kalitesi ile ilişkili kişiye ve topluma önemli maliyetleri olan yaygın bir bozukluktur. Panik bozukluğun tedavisinde çeşitli terapi yöntemleri çalışılmaktadır. En etkili terapi yönteminin belirlenebilmesi için çeşitli yöntem ve teknikler kullanılarak, farklı örneklemlerde deneysel çalışmalar yapılmaktadır. Yapılan çalışmalar incelendiğinde MKT'nin, diğer kognitif terapi uygulamalarına güçlü bir alternatif olabileceği söylenebilir. Bu araştırmada panik bozukluk tanılı hastalarda Wells'in metakognitif terapisinin üstbilişe ve panik bozukluk belirti şiddet düzeylerine etkisin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla araştırmada ön test, son test kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Araştırmada yapılacak olan terapi uygulamaları online olarak uygulanmıştır ve sosyal medya üzerinden duyuru yapılarak Türkiye genelinden panik bozukluk tanılı hastaların katılımı sağlanmıştır. Araştırmada deneysel uygulama 2021 Eylül-Aralık tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemini araştırmaya gönüllü olarak dahil edilen 28 deney ve 28 kontrol grubu olmak üzere toplam 56 panik bozukluk hastası oluşturmaktadır. Oturumlar deney grubuna, 4'erli gruplar halinde haftada bir, 10 hafta boyunca online grup formatında uygulanmıştır. Kontrol grubuna herhangi bir işlem yapılmamıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak, demografik bilgi formu, Üstbiliş Ölçeği, Yaygın Anksiyete Bozukluğu Ölçeği, Bilişsel Dikkat Sendromu Ölçeği, panik Agorafobi Ölçeği ve Wells'in YAB Vaka Formülasyon Görüşmesi kullanılmıştır. Araştırma kapsamında araştırmacı tarafından geliştirilen 10 oturumluk metakognitif terapi uygulaması hastalara online ve 4'erli gruplar halinde 10 hafta boyunca uygulanmıştır. Araştırma verilerinin analizinde SPSS-24 veri analiz programı ile nicel veri analiz yöntemleri kullanılmıştır. Deney ve kontrol grubundaki katılımcıların ölçeklerden aldıkları ön test- son test puanlarının karşılaştırılması, bağımsız örneklem t testi, ANOVA, Kovaryans analizi ile yapılmıştır. Araştırma sonucunda 10 oturumluk uygulanan online grup metakognitif terapi uygulamalarının başarılı olduğu ve deney grubundaki hastalarda üstbiliş, panik bozukluk, CAS ve YAB düzeylerinin azalmasına ve hastaların iyileşmesine katkı sağladığı sonuçlarına ulaşılmıştır. Bu bulgular uygulanan metakognitif terapi programının farklı örneklemler ve benzer hastaların tedavileri için kullanılabilir olduğunu göstermektedir. Çalışma, Türkiye'de yapılan ilk g-MKT çalışması olması ve on seans gibi kısa bir protokolün kullanılması nedeniyle literatüre önemli katkı sağlayacaktır.
Özet (Çeviri)
The panic disorder (PD) is a common disorder with different costs to the individual and society associated with high comorbidity and reduced quality of life in the world and in Turkey. The various therapy methods studies in the treatment of panic disorder. There are experimental studies using aternative methods and techniques to determine the most effective therapy method at the different samples. When the studies examined, MCT can be a important alternative to other cognitive therapy applications. The research aimed to analyse the effect of Wells's metacognitive therapy on metacognition and napanic disorder symptom severity levels in patients diagnosed with panic disorder. For this purpose, quasi-experimental design with pre-test and post-test control group used at the research. The therapy applications used in this research applied online, and the participation of patients diagnosed with panic disorder from all over Turkey ensured by making an announcement on social media. The application in the research carried out between September and December 2021. The sample consists 56 panic disorder patients (28 experimental group - 28 control group). Sessions applied to the experimental group in groups of 4, once a week and for ten weeks as online group format. But, no action taken on the control group. Demographic information form, Metacognition Scale, Generalized Anxiety Disorder Scale, Cognitive Attention Syndrome Scale, panic Agoraphobia Scale, and Wells's GAD Case Formulation Interview used as data collection tools in the study. The 10-session metacognitive therapy application developed by the researcher within the scope of the research was applied to the patients online and in groups of 4 for ten weeks. The research data analysed SPSS-24 data analysis program and quantitative data analysis methods. The analyses of the pre-test and post-test scores made independent samples t-test, ANOVA test and analysis of covariance. As a result of the research, it concluded that the online group metacognitive therapy applications applied for ten sessions successful. The applications contributed to the reduction of metacognition, panic disorder, CAS and GAD levels in the patients in the experimental group and to the recovery of the patients. These findings show that the applied program utilizable for different samples and at the treatment of similar patients. The study is valuable to the literature since it is the first g-MCT study conducted in Turkey, and a short protocol with as ten sessions used.
Benzer Tezler
- Bipolar I bozukluk tanılı ötimik hastalarda psikiyatrik eş tanılar, dürtüsellik ve bunların işlevsellik üzerine etkileri
Psychiatric comorbidity impulsivity and their effects on functioning in euthymic patients with bipolar I disorder
SEDA DERİCİ MEMİŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2013
PsikiyatriTrakya ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CENGİZ TUĞLU
- Gece yeme sendromunun depresyon ve anksiyete bozuklukları ile ilişkisi
The relation of night eating syndrome and depression and anxiety disorders
SUAT KÜÇÜKGÖNCÜ
- Panik bozukluğu olan hastalarda kaudat çekirdek hacimleri ve klinik değişkenlerle ilişkisi
Caudate nukleus volume on patient with panic disorder and relationship with the clinical variabilite
MEHMET GÜRKAN GÜROK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2012
PsikiyatriFırat ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAD ATMACA
- Değişik endikasyonlarla antidepresan kullanan hastalarda metabolik sendrom
The prevalence of metabolic syndrome in psychiatric patients with different diagnoses who use antidepressant medication
EBRU KANMAZ FINDIKLI
- Obsesif kompulsif bozuklukta bilişsel davranışçıgrup psikoterapisinin etkinliğinin değerlendirilmesi
The effectiveness of cognitive behavioral group psychotherapyfor obsessive-compulsive disorder
YASİR ŞAFAK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2012
PsikiyatriSağlık BakanlığıPsikiyatri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET HAKAN TÜRKÇAPAR