Türk Ticaret Kanunu'na göre anonim ortaklıkta pay sahibinin kâr payı alma hakkı
Dividend of shareholders in joint stock companies according to Turkish Commerce Code
- Tez No: 795489
- Danışmanlar: DR. FATİH AYDOĞAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Pay sahibinin kâr payı alma hakkı, bilanço, yedek akçe, genel kurul, yönetim kurulu, imtiyazlı kâr payı, sorumluluk, Right of dividend, balance sheet, reserves, general assembly, board, privilage in right of dividend, liability
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Hukuk Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 564
Özet
Anonim ortaklığa yatırım yapan pay sahiplerinin bunun sonunda elde etmeyi bekledikleri kârın kaynakları ve kârın ortaya bir hak olarak çıkışı, hakka konu kârın kapsamının ve niteliğinin belirlenmesinde büyük öneme sahiptir. Pay sahiplerinin bilançonun gerçek kâr tutarını göstermemesi durumunda kullanabilecekleri olanaklar hakkın korunmasını sağlama işlevini görür. Pay sahibinin kâr payı hakkını kazanabilmesinde önemli bir koşul sermaye taahhüdünü yerine getirmesidir. Pay sahibinin payına düşen kârı doğrudan etkileyecek bir unsur olarak ortaklığın ayırmasında zorunlu ve isteğe bağlı olduğu yedek akçeler yer alır. Kâr payının oluşumuna ve dağıtılmasına karar verecek genel kuruldur. Genel kurulun bu yetkiyi bir başka organa örneğin yönetim kuruluna devretmesi söz konusu değildir. Bununla birlikte yönetim kurulunun gerçeğe uygun bir bilanço hazırlanmasında katkısı vardır. Genel kurulda bilançonun onaylanmasıyla kâr dağıtım kararı alınmış sayılmayıp, bu yönde gerçekleştirilen bir onay kâr dağıtımı karar alınması anlama gelir. Kâr dağıtımına ilişkin genel kurul kararını iptal eden mahkemenin iptal ile yetinip yetinemeyeceği yoğun tartışmalara yol açmıştır. Benzer biçimde kâr dağıtımına ilişkin genel kurul kararını iptal eden mahkemenin anasözleşmeye bu yolda bir hüküm konulmasını öngörebilme olanağının olup olmadığını konusunda görüş birliği bulunmamaktadır. Kâr payının hukuki niteliği, pay sahiplerinin kâr payı alma hakkının mutlak nitelikte bir müktesep hak olup olmadığı konusu yine yoğun biçimde tartışılmakla birlikte, anılan hak özüne dokunulmadan sınrılandırılabilir. 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun yeni olanaklarından kâr payı avansı ödenmesi için, yıl başında genel kurulda, yıl içindeki birden fazla bütün kâr payı avanslarının dağıtımına olanak sağlayan bir karar alınabilir. Pay sahibine kâr payı hakkında anasözleşmeyle imtiyaz tanınabilir. Pay sahibinin kâr payı alma hakkı, genel kurul ya da yönetim kurulu kararıyla hatta denetçi işlemiyle ihlal edilebilir. Pay sahiplerinin, kâr payı haklarından yoksun bırakılmaları durumunda, kanunun yeni hükümlerinden olan haklı nedene ortaklığın feshini isteme olanakları bulunmaktadır. Bundan başka sorumlu olacak yönentim kurulu üyeleri ile denetçiler için 6102 Sayılı Kanun ile öngörülen dayanışmalı sorumluluk ( farklılaştırılmış teselsül ) gündeme gelebilir.
Özet (Çeviri)
Shareholders of a joint stock company expects to earn a dividend from their investment, hence it is important to determine the scope of the dividend. The opportunities, when the balance sheet does not reflect the real dividend amount, protects the right of dividend. The shareholder must pay all the capital commitments in order to earn the dividend. Reserves also effect the dividend directly. General assembly decides whether to pay dividend or not. General assembly cannot delegate it to any other, for instance to the board. Even though the board makes the balance. As the general assembly approves the balance it also means a decision to pay dividend. It is an open discussion whether the court can decide after the decision of annulment to pay dividend or not. This also leads to another discussion: Is it possible, the court put a contractual clause to the articles of association in order to sustain to pay the dividend? The subjects of legal status of dividend and whether the dividend right is absolute are not, are also another open discussion, but it is possible to restrict the right of dividend without derogating the essence of the right. Turkish Commerce Code ( Code No: 6102 ) also provides the opportunity to pay an advance for dividend, still general assembly must decide for this. Privilege in right of dividend also may be written in the articles of association. Right of dividend may be derogated by general assembly or board or auditor. The shareholder, whose right of divident is derogated can apply to the court with the demand of abolishment of the joint stock company. Aside from those, members of board and auditors may be held liable within the new liability system in Turkish Commerce Code no. 6102.
Benzer Tezler
- Anonim ortaklıklarda iç kaynaklardan sermaye artırımı
Capital increase through internal resources in joint stock companies
AYŞE BEGÜM KELEŞ GÜVEN
- Anonim ortaklıklarda organ eksikliği davası (TTK m. 530)
Organ lack lawsuit in joint stock companies (TCC art. 530)
ALİ ALTAN MİRİ
- Yeni Türk Ticaret Kanunu'na göre anonim ortaklıklar hukukunda azınlığın bilgi alma ve inceleme hakkı yoluyla korunması
Protection of minorities with rights of information and investigation in law of incorporated companies according to new Turkish Commercial Code
DİRENÇ AKBAY
- Anonim ortaklıklarda payın senede bağlanması
Başlık çevirisi yok
BÜŞRA GÖRKEM ÇAY NAİBOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
HukukGalatasaray ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HALİL ALİ DURAL
- İştirak (sermaye katılım) sözleşmeleri yoluyla anonim ortaklıkta pay sahipliğinin kazanılması
Acquisition of shareholdership in the joint stock companies through capital subscription agreements
NESRİN ŞAHİN