Ayn Rand felsefesinde birey, özgürlük ve bencillik
Individual, freedom and selfishness in philosophy of Ayn Rand
- Tez No: 795539
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖZLEM KIRLI BAYDUR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Siyasal Bilimler, Political Science
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 127
Özet
Ayn Rand (1905-1982) felsefesinin temeline aldığı birey, özgürlük, ahlak, bencillik, piyasa, sınırlı devlet gibi kavramlara yönelik açıklamaları ile liberteryen ekolün önemli temsilcilerinden birisidir. Özellikle, yaptığı“bencillik”tanımı, piyasa vurgusu ve ahlaka yönelik görüşleri onu hem liberteryenler arasında hem de döneminin düşünsel yapısı içerisinde farklılaştırmaktadır. Rand, bireylerin kendilerine yakışır bir hayat sürmeleri ve mutlaka bir felsefeye sahip olmaları gerektiği düşüncesiyle, objektif gerçekliğe dayandırarak felsefesini oluşturmuş ve eserlerinde“ideal birey”i anlatmıştır. Rand için ideal bireyler rasyonel kararlar alan ve uygulayan, kendi çıkarları için birilerini feda etmediği gibi kendisinin de feda edilmesini istemeyen kişilerdir. Rand'ın bireyi çoğu zaman bencillik ile suçlanır. Rand'a göre bencillik, en basit anlamıyla bireylerin kendilerini düşünmesidir. Bireylerin kendilerini düşünmeleri ise, biricik olan hayatlarını, oluşturdukları değerler hiyerarşisinde daha az değerli olan şeylere karşı feda etmemeleriyle, her daim aklı bilginin temeli kabul ederek, kimseyi sömürmeden ve dürüst ilişkiler içerisinde yaşamalarıyla mümkündür. Rand'a göre bireylerin her koşulda amaçlarını gerçekleştirmeye çalışması bencillik anlamına gelmez. Esasen bu davranışların, alturist ve kolektivist ortamlarda tezahür ettiğini iddia eder. Rand için bencillik, Aristoteles'te özgürlük anlamına gelen, bireyin isteyerek tercihte bulunması haline ve bireyin kendi bedenine, mülkiyetine, değerlerine ve topyekûn hayatına saygı duyarak ve tüm bunları önceliği haline getirerek diğer bireylerin de hayatlarına saygı duymasına dayanır. Böyle bir bencillik anlayışı ve birey olabilmenin koşulu da özgür bir toplumdan geçer. Rand için özgür toplum; temel aktörünün birey olduğu, alturist ve kolektivist anlayışlardan uzak, sınırlı bir devlet ve piyasa sürecinin hâkim olduğu yerde mümkündür. Özgür toplumlarda devletin görevleri açıkça belirtilmeli, objektif bir ahlak sistemi oluşturulmalıdır. Özgürlük kavramı, Rand'ın felsefesinin tümüne yayılmış durumdadır. Özgürlük, kişinin“ben”ini kullanabilmesine, bir hayat inşa edebilmesine, hak sahibi olmasına ve hayatı boyunca zor ilişkilere maruz kalmamasına ilişkin bir konudur. Tezin temel amacı, Rand'ın felsefesine göre gündelik anlamlara hapsedilen başta birey, bencillik, özgürlük ve piyasa, ahlak, sınırlı devlet gibi kavramların farklı bir perspektifini sorgulamak, bu kavramların birbirlerini desteklediklerini, beslediklerini, tezat olmadıklarını açıklayabilmektir. Diğer bir amaç, Türkçe literatürde yeterince araştırılmamış olan Ayn Rand ve Objektivist felsefesini birlikte anlatabilmektir. Son olarak, siyaset felsefesinde ve teorisinde son dönemlerde daha fazla hissedilen teorik boşluğun, Antik Yunan'daki izlerini günümüz düşünürlerinde yakalayabilmektir.
Özet (Çeviri)
Ayn Rand (1905-1982) is one of the most important representatives of Libertarian école with her explanations on concepts such as individual, freedom, morality, selfishness, market and minimal state which forms the basis of her philosophy. In particular, her definition of“selfishness”, emphasis on market and criticism of morality distinguishes her amongst both libertarian side and philosophical currents of her period. Rand has created her philosophy which is based on objective reality believing that individuals should certainly have a philosophy and a life befitting them and described“ideal individual”in her works. According to Rand, ideal individuals are those who take and implement rational decisions, do not sacrifice others for their own interest nor they want to be sacrificed. Rand's individual is usually blamed for selfishness. According to Rand with its simplest explanation, selfishness is the act of thinking about individuals' themselves. Besides; this principle works when persons with their precious only life; keeps their lives against the least valuable things in their hierarchy of values; lives without exploiting anybody and in honest relationships accepting the reason as a basis of knowledge. In Rand's opinion; individuals trying to achieve their goals in all circumstances does not mean selfishness. She claims that in reality, these actions happen in altruistic and collectivist environment. In the Rand's selfishness view, an equivalence of liberty for Aristoteles, individualism is centered on choices made by individuals' own wishes; a complete respect to their self-body, self-property, self-values, self-lives and prioritization of these principles respecting others' lives concurrently. This type of selfishness and becoming of individual occurs in a free society. Free society could be formed through limited state interference, free market and far from altruist and collectivist understanding; with an individual as a principal actor for Rand. In free societies, responsibilities of states must be clearly defined and objective judiciary systems should be created. The concept of freedom is prominent throughout the Rand's philosophy. Freedom is a subject related to utilization of self-ness by the individual, construction of their lives, having rights and avoiding the challenging relationships. The aim of this thesis is to question different perspectives of concepts imprisoned to daily explanations such as individual, selfishness, freedom, market, morality, restricted state and explain that these concepts are in harmony nourishing together rather than in controversy. Another purpose is the explaining Ayn Rand's and objective philosophies which are not well-studies in Turkish literature altogether. In conclusion, this study discovers the Ancient Greek tracts of theoretical space which are felt more in political philosophy and theory recently in today's philosophers.
Benzer Tezler
- Modern siyaset teorisinde liberteryenizm: Akılcı ve evrimci geleneklerin karşılaştırılması
Libertarianism in modern political theory: Comparison of evolotion and rationality traditions
ÖZLEM KIRLI
Doktora
Türkçe
2010
Siyasal BilimlerGazi ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü
PROF. DR. H. LEVENT KÖKER
- Ayn Rand'ın siyaset felsefesinde etik egoizmin rolü
The role of ethical egoism of Ayn Rand's political philosophy
EBRU ERSOY
- Ayn Rand ve objektivizm bağlamında rasyonel egoizm
Rational egoism in the context of Ayn Rand and objectivism
EBRAR YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinUşak ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MAHMUT AVCI
- Ayn Rand, objectivism and architecture
Ayn Rand, objektivizm ve mimarlık
BURAK BİLGEHAN ÖZPEK
Yüksek Lisans
İngilizce
2006
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Tarihi Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. TOMRİS ELVAN ALTAN ERGUT
- Ayn Rand'ın objektivizm felsefesi üzerine bir değerlendirme
An evaluation on Ayn Rand's philosophy of objectivism
SERKAN ŞÜKRÜ YILDIRIM
Doktora
Türkçe
2023
FelsefeAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKAN GÜNDOĞDU