Abdülcelîl bin Yûsuf el-Akhisarî'nin (ö. 1618'den sonra) Şerh-i Seb'atu Ebhur adlı Arapça-Türkçe manzum sözlük şerhi (İnceleme-tenkitli metin)
Abdülcelîl bin Yûsuf al-Akhisarî's (d. after 1618) commentary of Arabic-Turkish versified dictionary named Şerh-i Seb'atu Ebhur (Examination-criticized text)
- Tez No: 795682
- Danışmanlar: PROF. DR. OZAN YILMAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sakarya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 952
Özet
Şerh-i Seb'atu Ebhur, Abdülcelîl bin Yûsuf el-Akhisarî'nin Seb'atu Ebhur adlı Arapça-Türkçe manzum sözlüğü ve şerhini içermektedir. Seb'atu Ebhur, Arapçadaki hayvan künye ve lakaplarını ele almak amacıyla nazmedilmiştir. 1617'de tamamlanan şerhi ise hayvanlara dair darb-ı meseller, zoolojik, tıbbî ve dinî bilgiler, rüya tabirleri ile çeşitli hikayelerden oluşmaktadır. Abdülcelîl bin Yûsuf detaylı şekilde kaleme aldığı şerhinde, bu bilgilerin her birini alt başlıklar halinde düzenlemiştir. Şerhinin kaynaklarını tefsir, hadis, fıkıh, lügat, tarih, tıp, dil ve edebiyat gibi farklı alanlardaki 202 eser oluşturur. Bu eserlerin alanlarına göre tasnif edilmiş haldeki bir listesini mukaddimede vermiştir. Bu çalışma çerçevesinde manzum sözlük geleneği hakkında genel bilgiler verilmiş ve Şerh-i Seb'atu Ebhur'un gelenek içindeki yeri tespit edilmeye çalışılmıştır. Muhtevası, şekil özellikleri ve şerh metodu incelenerek müellifin hayatı, eserleri ve ilmi kişiliğine dair eserinden elde edilen bilgiler sunulmuştur. Metin bölümünde ise eserin Nuruosmaniye ve Yahya Tevfik koleksiyonlarındaki iki nüshası üzerinden oluşturulan tenkitli metni verilmiştir. Eserde yer alan hayvanlar ve bu hayvanlarla alakalı sözcükler için bir dizin ve sözlük oluşturulmuştur.
Özet (Çeviri)
Şerh-i Seb'atu Ebhur contains the Arabic-Turkish versified dictionary named Seb'atu Ebhur by Abdülcelîl bin Yûsuf al-Akhisarî and its commentary. Seb'atu Ebhur was written to deal with Arabic animal tags and nicknames. Its commentary, which was completed in 1617, consists of proverbs about animals, zoological, medical and religious information, dream interpretations and various stories. Abdülcelîl bin Yûsuf organized each of these information under sub-headings in his commentary that he wrote in detail. The sources of his commentary are 202 reference works from different fields such as tafsir, hadith, fiqh, lexicon, history, medicine, language and literature. He presented a list of these works classified according to their fields in the preface. Within the scope of this study, general information about the versified dictionary tradition was given and the place of Şerh-i Seb'atu Ebhur in the tradition was tried to be determined. The information obtained from the work about the life, works and scientific personality of the author is presented by examining its content, shape features and commentary method. In the text section, the critical text of the work, which was created through two copies of the work in the Nuruosmaniye and Yahya Tevfik collections, is given. An index and dictionary has been created for the animals in the work and the words related to these animals.
Benzer Tezler
- تحقيق كتاب إعانة المجدين بتصحيح الدين بشرح أم البراهين المؤلف : عبد الجليل بن محمد القيرواني المالكي
Abdülcelil b. Muhammed el-Kayrevâni'nin İ'ânetü'l-Müciddin fi Tashihi'd-Din Şerhu Ümmi'l-Berâhîn adlı eserinin tahkik ve değerlendirilmesi
MAWAS ELHASAN
Yüksek Lisans
Arapça
2022
DilbilimMardin Artuklu ÜniversitesiArap Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VEYSİ ÜNVERDİ
- El-Haccac bin Yusuf El- Thaqafi'nin Emevi yönetiminin muhaliflerini yargılamada ki rolü ( 65 h _95 h )
دور الحجاج بن يوسف الثقفي في القضاء على مناوئين الحكم الاموي ( 65 هـ - 95هـ )
MOHAMMED FADHIL HASAN HASAN
- Yusuf bin Abdulmelik ve 'El-Mazbût fî Şerhi'l-Maksûd' adlı eseri
Yusuf bin Abdulmelik and his work 'El-Mazbût fî Şerhi'l-Maksûd'
BÜNYAMİN ARVASİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DilbilimDokuz Eylül ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET İLHAN
- Kara Sinan'ın Şâfiye üzerine yazdığı Safiye adlı şerh'in edisyon kritiği
Edition criticism of Kara Sinan's commentary called Safiye, written on Safiye
BURAK ÇAKMAKÇI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Doğu Dilleri ve Edebiyatıİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İZZET MARANGOZOĞLU
- مختـصر ممـا ليس في الـروضة والمـنهـاج، لعبـد الملك بن علي بن أبي المـنى الـبابي الـحـلبي(مـن أول كتاب الـنكاح إلى نهاية كتاب الـخلع) دراسة وتحقيقاً
Abdülmelik b. Ali b. Ebi'-Münâ el-Bâbî el-Halebî'nin Muhtasarun mimmâ leyse fi'r-Ravzati ve'l-Minhâci isimli eserinin tahkik ve analizi (Nikâhtan hulû bölümünün sonuna kadar) / Abdulmalik b. Ali b. Analysis and Analysis of Ebi'-Münâ al-Bâbî al-Halebî's Work entitled Muhtasarun Mimmâ leyse fi'r-Ravzati ve'l-Minhâci (From marriage to the end of the hulu section)
ALI HACHIM SULTAN TOHI
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULSALAM YOUSUF ESSA AL-YAGOOB