Geri Dön

Mu'tezile ve Ehl-i Sünnet'e göre ilâhî fillerde hikmet

Wisdom in divine actions, according to Mu'tazila and Ahl al-Sunnah

  1. Tez No: 795869
  2. Yazar: ESRA TARHAN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ORHAN AKTEPE
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 89

Özet

İlâhî fiillerde hikmetin bulunup bulunmaması konusu çeşitli hikmet anlayışlarını da ortaya çıkarmıştır. İlâhî fiillerin hikmete dayanması konusunda Mâtürîdîler ve Mu'tezilî âlimler arasında görüş yakınlığı bulunmaktadır. Eş'arî âlimlerin bir kısmı Allah'ın fiillerinde hikmetin varlığını kabul etmektedir. Diğer bir kısmı ise çeşitli nedenlerden dolayı onların bu görüşlerine katılmamaktadır. Eş'arîlerin bu görüş ayrılığına gitmesinin kendilerince birçok sebebi bulunmaktadır. Hikmet kavramının içeriği ve onun varlıktaki değişik tezahürlerine dair problemlerinin yanında, en büyük problemlerden birisi ilâhî fiillerde hikmetin zorunlu olup olmaması konusudur. Mu'tezile, fayda ile hikmet arasında yakın bir ilişki kurar. Bu bakımdan faydalı olan hikmettir. Eş'arîler ise, failin kastına göre ortaya çıkan şeye hikmet demişlerdir. İlâhî hikmetin ilâhî bilgiden bağımsız olamayacağını, çünkü Allah'ın fiillerinden habersiz olamayacağını savunurlar. Mâtürîdîler ise, hikmeti övgüye değer bir sonucu olan şey, işin en iyisi ve en sağlamı olarak tanımlamışlardır. Ve netice itibariyle güzel ve iyi olan iş olarak tarif etmişlerdir. Mu'tezile ve Ehl-i Sünnet âlimleri Allah'ın fiillerinde hikmet olduğunu kabul etmektedirler. Fakat bu fiillerin hikmet ve amaç ile birlikte ta'lîl edilmesi konusunda fikir ayrılığı yaşamışlardır. Mu'tezile kulların maslahatları içermesi açısından Allah'ın fiillerini hikmetli saymıştır. Eş'arîler ise Allah'ın fiillerini, O'nun bilgisine, iradesine ve kudretine makul bir şekilde ortaya çıkması yönünden hikmetli olarak kabul etmiştir. Mâtürîdîler ise, O'nun hakîm sıfatına uygunluğundan dolayı Allah'ın fiillerinin hikmetli olduğunu kabul etmiştir.

Özet (Çeviri)

The question of whether or not there is wisdom in divine actions has also revealed various understandings of wisdom. There is a similarity between Maturidi and Mu'tazili scholars regarding divine actions and wisdom. Some Ash'ari scholars hold that Allah's actions are wise. Other Ash'arî scholars disagree with their Ashari fellows for various reasons. In addition to the problems concerning the content of wisdom and its different manifestations, the biggest issue is whether there is a necessary connection between divine actions and wisdom. The Mu'tazila establishes a close relationship between benefit and wisdom. In this regard, what is beneficial is wise. Moreover, they argue that divine wisdom cannot be independent of divine knowledge because God cannot be ignorant of His actions. Maturidi theologians, on the other hand, defined wisdom as the thing with a praiseworthy result, the best and the most solid work. The Mu'tazila and Ahl al-Sunnah scholars accept that there is wisdom in Allah's actions. However, they had a difference of opinion about whether wisdom is necessary for divine actions. Mu'tazila considered Allah's actions wise in terms of containing benefits for His servants. The Ash'arî scholars, nonetheless, accepted Allah's actions as wise as long as they are in conformity with His knowledge, will, and power, although we can say that Maturidi scholars regarded Allah's actions as wise because of their conformity with His attribute of wisdom.

Benzer Tezler

  1. Klasik dönem Eş'arîliğin teklif anlayışı

    The Ash'ari conception of offer in the classical period

    YAKUB NERGİS

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    DinSiirt Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. FADIL AYĞAN

  2. Aslah kavramı ve Mâtürîdî bakış açısından eleştirisi (İmam Mâtürîdî ve Ebü'l Muîn en- Nesefî örneği)

    The concept of Aslah and its critique from Maturidi perspective (The case of Imam Maturidi and Abu al-Muin al-Nasafi)

    FATIMA ZEHRA ERDOĞAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    DinYalova Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE BETÜL TEKİN

  3. Ehl-i sünnet ve Mu'tezile'nin adalet prensibine yaklaşımları

    The principle of justice in the Ahl as-Sunnah and Mu'tazilah

    MELİHA BİLGE

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    DinMarmara Üniversitesi

    İlahiyat Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MAZLUM UYAR

  4. صفة كلام الله تعالى بين القاضي عبد الجبار والإمام فخر الدين الرازي دراسة مقارنة

    Mu'tezile ve ehli sünnete göre ilahi kelam Kadı Abdulcbbar ve Fahrettin Razi örneği

    FRYAD MOHAMMEDAMEEN SULAIMAN SULAIMAN

    Doktora

    Arapça

    Arapça

    2024

    DinKarabük Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMED NUR KAPLAN

  5. الإرادة الإلهية بين المعتزلة والأشاعرة 'الزمخشري والشهرستاني أنموذجاً' دراسة مقارنة

    Mu'tezile ve ehli sünnete göre ilahi irade Zamehşeri ve Şehristani örneği

    SAMAN MAMA TAHA TAHA

    Doktora

    Arapça

    Arapça

    2024

    DinKarabük Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MUSTAFA YILDIZ