Ankara ilindeki aile hekimliği asistanlarının kök hücre bağışı hakkındaki bilgi, tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi
Evaluation of knowledge, attitudes and behaviors of family medicine assistants in Ankara on stem cell donation
- Tez No: 796562
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA ÇELİK
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Aile Hekimliği, Family Medicine
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi
- Ana Bilim Dalı: Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 57
Özet
Amaç: Kök hücre bağışı birçok hastalığın tek ve son çaresidir. Hematopoetik kök hücre nakli, hayat kurtarıcı bir tedavidir. Ancak ülkemizde verici sayıları yetersizdir. Her geçen yıl bağışçı sayısı artmasına karşın, kök hücre bağışı bekleyen hasta sayısı ihtiyacını karşılayamadığı görülmektedir. Bağışçı sayılarının yetersizliği bilgi eksikliği, endişe, inanç, tutum ve zaman kısıtlılığı gibi nedenlere bağlı olabilir. Bu süreçte kök hücre bağışçı sayılarının artmasında, hastalarda bilgi ve farkındalık oluşturulmasında birinci basamakta görev yapan aile hekimlerine de önemli görevler düşmektedir. Bu çalışmada Ankara ilindeki Aile Hekimliği asistanlarının sosyodemografik özellikleri, kök hücre bağışı yapma durumları, bağış durumunu etkileyen faktörler ile kök hücre bağışı hakkındaki bilgi, tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırma, 26.10.2022-25.01.2023 tarihleri arasında Ankara ilinde aktif olarak çalışan 240 Aile Hekimliği asistanının dahil edildiği gözlemsel, tanımlayıcı ve analitik tipte bir çalışmadır. Katılımcılara sosyodemografik özellikleri, kök hücre bağışı hakkındaki eğitim ve davranış öyküleri ile bilgi, tutum, davranış sorularını içeren anket gönüllülük esasına dayanarak yüz yüze olarak uygulandı. Veriler IBM SPSS 25.0 programı ile analiz edildi. Bulgular: Katılımcıların yaş ortalaması 29,76±5,60 yıl olup, 144'ü (%60,0) kadın ve 96'sı (%40,0) erkektir. Hekimlerin 191'i (%79,6) tam zamanlı ve 49'u (%20,4) sözleşmeli Aile Hekimliği asistanıdır. Çalışmaya katılanların sadece 5'inin (%2,1) daha önce kök hücre bağışında bulunduğu ve 19'unun (%7,9) daha önce kök hücre bağışı ile ilgili eğitim aldığı saptandı. Katılımcıların 215'i (%89,6) alınan kan örneklerinde HIV, Hepatit ve Sifiliz gibi enfeksiyon hastalığı olursa bağışçı olunamayacağını, yalnızca 76'sı (%31,7) TÜRKÖK projesi kapsamında kök hücre bağışçı adaylarından 3 tüp numune alındığını biliyorlardı. Hekimlerin 216'sı (%90,0)Türkiye'de kök hücre bağışı için, mevcut gönüllü sayısının yetersiz olduğunun farkındaydı ve 108'i (%45) kök hücre bağışçısı olmayı düşünüyordu. Kadın katılımcıların kök hücre bağışına yönelik tutum puanları erkeklerden istatistiksel olarak anlamlı yüksek bulundu (p=0,006). Sonuç: Çalışmamıza katılan hekimlerin kök hücre bağışı hakkında temel tıbbi bilgilerinin yeterli olduğu ancak bağış sürecine ilişkin prosedürlerde bilgi eksikliği olduğu görüldü. Katılımcıların tutumla ilgili ifadelerden aldıkları puanlar yüksek bulunurken, davranış puanlarının çok düşük olduğu saptandı.
Özet (Çeviri)
Aim: Stem cell donation is the only and last resort for many diseases. Hematopoietic stem cell transplantation is a life-saving treatment. However, the number of donors is insufficient in our country. Although the number of donors increases every year, it is seen that the number of patients waiting for stem cell donation can not meet the need. The inadequacy of the number of donors may be due to reasons such as lack of knowledge, anxiety, belief, attitude and time constraints. In this process, family physicians, who work in primary care, have important duties in increasing the number of stem cell donors and creating information and awareness in patients. In this study, it was aimed to evaluate the sociodemographic characteristics, the status of donating stem cells, the factors affecting the donation status, and the knowledge, attitudes and behaviors of the family medicine residents in Ankara. Materials and Methods: The research is an observational, descriptive and analytical study in which 240 Family Medicine residents actively working in the province of Ankara between 26.10.2022 and 25.01.2023 were included. A questionnaire including sociodemographic characteristics, educational and behavioral stories about stem cell donation, and questions of knowledge, attitude and behavior was applied face to face on a voluntary basis. Data were analyzed with IBM SPSS 25.0 program. Results: The mean age of the participants was 29.76±5.60 years, 144 (60.0%) female and 96 (40.0%) male. 191 (79.6%) of the physicians are full-time and 49 (20.4%) are contracted Family Medicine residents. It was determined that only 5 (2.1%) of the participants in the study had donated stem cells before and 19 (7.9%) had received training on stem cell donation before. 215 (89.6%) of the participants knew that they could not be a donor if they had infectious diseases such as HIV, Hepatitis and Syphilis in their blood samples, and only 76 (31.7%) of them knew that 3 tube samples were taken from stem cell donor candidates within the scope of the TÜRKÖK project. 216 of the physicians (90.0%) were aware of the insufficient number of volunteers for stem cell donation in Turkey, and 108 (45%) were considering becoming a stem cell donor. The attitude scores of female participants towards stem cell donation were found to be statistically significantly higher than males (p=0.006). Conclusion: It was observed that the physicians participating in our study had sufficient basic medical knowledge about stem cell donation, but lacked knowledge of the procedures related to the donation process. While the scores of the participants for the expressions related to attitude were found to be high, their behavioral scores were found to be very low.
Benzer Tezler
- Ankara ilindeki aile hekimliği asistanlarının kolorektal kanser erken tanısı ve taramaları hakkında bilgi düzeyleri, tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi
Assessment of knowledge levels, attitudes, and behaviors of family medicine residents regarding early diagnosis and screenings of colorectal cancer in ankara province
EMRE ÇETİN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMAİL ARSLAN
- Ankara ilindeki aile hekimliği asistanlarının geleneksel ve tamamlayıcı tıp hakkında bilgi, tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi
Evaluation of knowledge, attitudes and behaviours about traditional and complementary medicine of family medicine assistants in ankara
KÜBRA SANİYE ÇETİN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ÇELİK
- Ankara ilindeki Aile Hekimliği asistanlarının şizofreni ile ilgili genel bilgi düzeyi ve etkileyen faktörler
General knowledge level of family medicine residents on schizophrenia and affecting factors on knowledge level in Ankara
MİNE TUNÇEL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
UZMAN İREP KARATAŞ ERAY
- Ankara ilindeki aile hekimliği asistanlarının sigara bırakma tedavisi konusundaki bilgi, tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi
Evaluation of knowledge, attitude and behavior of family medicine assistants in Ankara province on smoking cessation treatment
FATMA ERDEM DEMİREZEN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ÇELİK
- Ankara ilindeki aile hekimliği asistanlarının afet okuryazarlığı düzeylerinin değerlendirilmesi
Evaluation of the disaster literacy level of family medicine assistants in Ankara
FEVZİ NİZAMOĞULLARI
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ÇELİK