Geri Dön

İran mitolojilerinin film üretimi ve anlatı açısından araştırılması

Film production and narrative research of Iranian myths

  1. Tez No: 797220
  2. Yazar: MİR HOSSEİN SERVATMAND
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ZAKİR AVŞAR
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Radyo-Televizyon, Radio and Television
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Radyo-Televizyon ve Sinema Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 141

Özet

İran sineması dünyanın en başarılı sinemalarından sayılmaktadır. Bir yandan İran'ın eski kültürü eski dünya mitolojisinden zengin bir hazine barındırır. Lakin İran sinema tarihi birkaç film hariç bu zengin hazineden yararlanan mitolojik filmlere tanık olmamıştır. İran mitolojilerini sinematik anlatıya dönüştürmenin uygun olup olmadığını anlamak için ilk başta çeşitli sinematik anlatılar incelenmiş daha sonra ünlü mitolog Joseph Campbell tarafından ortaya atılan“Kahramanın Yolculuğu”düşüncesinden istifade ederek İran ve Yunan mitolojilerindeki mevcut anlatılar incelenmiştir. Buna dayanarak bütün ulusların ve kültürlerin mitolojik kahramanları bir modele uymaktadır. Kahramanlar kendi hedeflerine ulaşmak için fiziksel veya ruhsal bir yolculuğa çıkarlar. Araştırmanın bir sonraki bölümünde, mitolojik filmlerin yapımı için ünlü sinema kuramcısı Christopher Vogler tarafından ortaya atılan model incelenmiştir. Christopher Vogler, Joseph Campbell'in düşüncesine dayanarak,“Yazarın Yolculuğu”adlı bir model sunmuş ve senaryo yazarları bu modelden yararlanarak mitolojik hikayeleri sinema anlatılarına dönüştürebilir veya çağdaş hikaye ile mitolojik anlatımlı filmler oluşturabilir. Christopher Vogler kendi modelinde, Joseph Campbell'in 17'li aşamalarından 5'ini kaldırmış ve 12 aşamaya indirmiştir. Vogler'e göre bu tür anlatı önceden var olmakla birlikte, sinema tarihinin meşhur senaryo yazarları farkında olmadan bu tür anlatıyı kendi senaryolarında işlemişlerdir. Vogler'in modelini İran mitolojileri ve Joseph Campbell'in ortaya koyduğu 17'li aşaması ile uyarlamada, fark edilen İran mitolojilerinin özelliklerinin biri olarak kahramanın başarısında temel rolü olan“kader”meselesi, Vogler'in modelinde görmezden gelinmiştir. Elbette Joseph Campbell bu konuya“yabancı gücün yardımı”olarak değinmiştir ve tesadüfen bu aşama Vogler'in kaldırdığı beş aşamadan biridir. Araştırmanın son bölümünde birkaç filmin anlatı analizi yapılmıştır. İlk başta Christopher Vogler'in modeli ve batı mitolojik hikayeleri ile uyumlu filmlerin veya mitolojik anlatılara dayanarak çağdaş bir hikayeyi filme dönüştüren filmlerin analizi yapılmıştır. Daha sonra İran mitolojilerini klasik Hollywood anlatısından yararlanarak anlatan ve kader rolünü filmden kaldıran birkaç film incelenmiştir. Sonunda İran mitolojik hikayelerini Hollywood anlatısıyla değil belki“özgün”anlatı ile filme dönüştüren filmler değerlendirilmiştir. Bu araştırmanın bulgularına göre Hollywood anlatısı olay örgüsü üzerine kurulmaktadır. Bu tür anlatıda neden-sonuç ilişkisi çok önemlidir dolayısıyla kader meselesi ve görünmeyen yardımlar neden-sonuç sisteminde hiçbir yeri olmayan bir konu olarak bu tür anlatıda yer almamaktadır. Bu nedenle film yapımcısı İran mitolojilerini kendi filminin içeriği olarak seçmek isterse olay örgüsü temelli anlatı yerine karakter kaynaklı bir anlatı seçmesi daha uygun olacaktır.

Özet (Çeviri)

Iranian cinema is considered one of the most successful cinemas in the world. On the other hand, ancient Iranian culture has a rich reserve of ancient myths. but the history of Iranian cinema has seen only a few mythical films that have used this rich treasure. In order to find out whether Iranian mythological stories are suitable for cinematic narratives or not. At first various filmic narratives were examined using the idea of“ The Hero's Journey ”presented by famous mythologist Joseph Campbell. According to the idea of“ The Hero's Journey ”mythical heroes of all cultures and nations follow a pattern that all heroes start a journey to reach their goal . The journey can be physical or internal. Joseph Campbel has explained the seventeen stages for the heroes to reach their goal. Some champions go through all these seventeen stages while others reach their goal by going through only a few stages. In the next phase of the research for making mythical film the model presented by famous cinema theoretician professor Christopher Vogler was examined. Based on Joseph Campbel's idea of“ The Hero's Journey ”. Vogler provided a model called“ The Writer's Journey '' whereby screenwriters could use myths to transform mythological stories into cinematic narrative or write a contemporary story in a way that narrates a myth. In his model Christopher Vogler omitted five steps from Joseph Campbel's seventeen stages and reduced them to 12 stages. According to vogler this type of narration already exists and many famous screenwriters in cinem's history have used it in their scripts without realising it. By comparing Christopher Vogler's model with Iranian mythology and Joseph Campbel's seventeen stages, i found the issue of Fate has ignored which is one of the features of Iranian mythology that plays a major role in the success of the hero's story in Christopher Vogler's ”The Writer's Journey“ model of course Joseph Campbel brought up it in his book with the headline ”Aid of foreign power“ but one of the five steps that Vogler has omitted. I analyzed film in the last chapter of research. At first analyzed film was western mythical stories that were made in a Hollywood narrative based on the heroic pattern of Cristopher Vogler's ”The Writer's Journey“ or the films that drew on contemporary myths based on mythical narrative. Then analyzed some films that defined Iranian myths by using classic Hollywood narrative and eliminated the role of fate in the film. And finally analyzed films which made Iranian mythical stories into film not in Hollywood but in ”unique narrative" based on the finding of this research, the Hollywood narrative is a plot-based narrative. In this type of narrative casual relationships have a great importance which is why the question of lack of appreciation and missing relief does not fit into this narrative which has no place in the causal system. For this reason, it is better to use a character-based narrative rather than a plot-based one, if the film maker wants to make a story of Iranian mythology as the subject of his film.

Benzer Tezler

  1. İran ve Türk mitolojisinde ay ve güneş ile ilgili tasavvurlar

    Visions about moon and sun in Turkish and Persian mythologies

    SOMAYEH EASY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    Halk Bilimi (Folklor)Ege Üniversitesi

    Türk Edebiyatı Bölümü

    PROF. DR. FİKRET TÜRKMEN

  2. Melih Cevdet Anday ve Nima Yuşic'in şiirlerinde mitoloji

    Mythology in Melih Cevdet Anday and Nima Yushic's poems

    AMENE MOHAMMADİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Türk Dili ve EdebiyatıHacettepe Üniversitesi

    Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. NURTAÇ ERGÜN ATBAŞI

  3. Mezopotamya ve İran mitolojilerinde tanrı anlayışı

    The thinking of god in Mesopotamia and Iran mythologies

    YASİN ÇETİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    DinNecmettin Erbakan Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MUAMMER ULUTÜRK

  4. Dinlerin insana verdiği değer(Yahudilik, hıristiyanlık ve islam örneği)

    The value granted human being by religions (judaism, christianity and islam model)

    ŞEVKET ÖZCAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    DinAnkara Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. DURMUŞ ARIK

  5. Mitolojinin Türk tasavvufuna etkileri

    Başlık çevirisi yok

    CANSIN ASLANHAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Kültür Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUHARREM KAYA