Otomatik düşünceler, belirsizliğe tahammülsüzlük ve bilişsel esnekliğin psikolojik semptomlarla ilişkisi
Investigation of the relationship of automatic thoughts, intolerance to uncertainty and cognitive flexibility with psychology symptoms
- Tez No: 797390
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YILDIZ BİLGE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 134
Özet
Bu çalışmada otomatik düşünceler, belirsizliğe tahammülsüzlük, bilişsel esneklik ve psikolojik semptomların ilişkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemi 18-45 yaş aralığında 273'ü (%67,9) kadın 129'u (%32,1) erkek olmak üzere 402 katılımcıdan oluşmaktadır. Demografik Bilgi Formu, Otomatik Düşünceler Ölçeği, Belirsizliğe Tahammülsüzlük Ölçeği, Bilişsel Esneklik Envanteri ve Kısa Semptom Envanteri kullanılarak veriler toplanmış ve SPSS 26.0 programı ile analiz edilmiştir. Verilerin normal dağılım göstermesi nedeniyle istatistiksel analizler parametrik testlerle gerçekleştirilerek Pearson Korelasyon Analizi, Bağımsız Gruplar T Testi, Tek Yönlü Varyans (ANOVA) ve“stepwise”yöntemiyle Çoklu Regresyon analizleri yapılmıştır. Analiz sonuçlarına göre KSE-Somatizasyon, KSE-Depresyon, KSE-Paranoid Düşünce ve KSE-Psikotizm ile BEE-Kontrol ve BEE-Toplam, BTÖ-Toplam ve alt boyutları, ODÖ-Toplam ve alt boyutları arasında; KSE-Obsesif Kompulsif, KSE-Kişiler Arası Duyarlılık, KSE-Anksiyete, KSE-Hostilite ve KSE-Fobik Anksiyete ile BEE-Toplam ve alt boyutları, BTÖ-Toplam ve alt boyutları, ODÖ-Toplam ve alt boyutları arasında ilişkiler bulunmuştur. KSE-Somatizasyonun ODÖ-Yalnızlık, ODÖ-Şaşkınlık ve BEE-Kontrol tarafından; KSE-Obsesif Kompulsifin ODÖ-Yalnızlık, BEE-Kontrol, BTÖ-Engelleyici Kaygı ve ODÖ-Kişisel Uyumsuzluk tarafından; KSE- Kişilerarası Duyarlılığın ODÖ-Yalnızlık, BEE-Kontrol, BTÖ-Engelleyici Kaygı ve ODÖ-Olumsuz Benlik tarafından; KSE-Depresyonun ODÖ-Yalnızlık, ODÖ-Şaşkınlık, ODÖ-Kişisel Uyumsuzluk, ODÖ-Ümitsizlik ve BEE-Kontrol tarafından; KSE-Anksiyetenin ODÖ-Şaşkınlık ve Kaçma, BEE-Kontrol, ODÖ-Yalnızlık ve BTÖ-İleriye Yönelik Kaygı tarafından; KSE-Hostilitenin ODÖ-Şaşkınlık ve Kaçma, BTÖ-İleriye Yönelik Kaygı, BEE-Alternatif, ODÖ-Yalnızlık ve BTÖ-Engelleyici Kaygı tarafından; KSE- Fobik Anksiyetenin ODÖ-Yalnızlık, BTÖ-İleriye Yönelik Kaygı ve ODÖ-Ümitsizlik tarafından; KSE- Paranoid Düşüncenin ODÖ-Yalnızlık, BTÖ-İleriye Yönelik Kaygı, ODÖ-Şaşkınlık ve Kaçma ve ODÖ-Olumsuz Benlik tarafından ve KSE- Psikotizmin ODÖ-Yalnızlık, BTÖ-İleriye Yönelik Kaygı, ODÖ-Şaşkınlık ve Kaçma ve ODÖ-Olumsuz Benlik tarafından yordandığı tespit edilmiştir. Sonuç olarak otomatik düşünceler, belirsizliğe tahammülsüzlük, bilişsel esnekliğin psikolojik belirtilerle ilişkili olduğu ve bu değişkenlerin psikolojik belirtileri açıklamada rollerinin olduğu saptanmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, it was aimed to examine the relationship between automatic thoughts, intolerance of uncertainty, cognitive flexibility and psychological symptoms. The sample of the study consists of 402 participants, 273 (67.9%) women and 129 (32.1%) men, between the ages of 18-45. Data were collected using the Demographic Information Form, Automatic Thoughts Questionnaire (ATQ), Intolerance of Uncertainty Scale (IUS-12), Cognitive Flexibility Inventory (CFI), and Brief Symptom Inventory (BSI) and analyzed with the SPSS 26.0 program. Due to the normal distribution of the data, statistical analyzes are performed with parametric tests, and Pearson Correlation Analysis, Independent Samples T-Test, One-Way Analysis of Variance (ANOVA) and“stepwise”Multiple Regression analyzes were performed. According to the results of the analysis, a relationship was found between BSI-Somatization, BSI-Depression, BSI-Paranoid Ideation and BSI-Psychoticism and CFI-Control and CFI-Total, IUS-12-Total and its sub-dimensions, ATQ-Total and its sub-dimensions; between BSI-Obsessive Compulsive, BSI-Interpersonal Sensitivity, BSI-Anxiety, BSI-Hostility and BSI-Phobic Anxiety and CFI-Total and its sub-dimensions, IUS-12-Total and its sub-dimensions, ATQ-Total and its sub-dimensions. It was determined that BSI-Somatization was predicted by ATQ-Loneliness/Isolation, ATQ-Confusion/Escape Fantasies, and CFI-Control; BSI-Obsessive Compulsive was predicted by ATQ-Loneliness/Isolation, CFI-Control, IUS-12-Inhibitory IU, and ATQ-Personal Maladjustment and Desire for Change; BSI- Interpersonal Sensitivity was predicted by ATQ-Loneliness/Isolation, CFI-Control, IUS-12-Inhibitory IU, and ATQ-Negative Self-Concept; BSI-Depression was predicted by ATQ-Loneliness/Isolation, ATQ-Confusion/Escape Fantasies, ATQ-Personal Maladjustment and Desire for Change, ATQ-Giving up and Helplessness, and CFI-Control; BSI-Anxiety was predicted by ATQ-Confusion/Escape Fantasies, CFI-Control, ATQ-Loneliness/Isolation and IUS-12-Prospective IU; BSI-Hostility was predicted by ATQ-Confusion/Escape Fantasies, IUS-12- Prospective IU, CFI-Alternative, ATQ-Loneliness/Isolation and IUS-12-Inhibitory IU; BSI-Phobic Anxiety was predicted by ATQ-Loneliness/Isolation, IUS-12-Prospective IU, and ATQ-Giving up and Helplessness; BSI- Paranoid Ideation was predicted by ATQ-Loneliness/Isolation, IUS-12-Prospective IU, ATQ-Confusion/Escape Fantasies, and ATQ-Negative Self-Concept, and BSI- Psychoticism was predicted by ATQ-Loneliness/Isolation, IUS-12-Prospective IU, ATQ-Confusion/Escape Fantasies, and ATQ- Negative Self-Concept. As a result, it has been determined that automatic thoughts, intolerance of uncertainty, cognitive flexibility are associated with psychological symptoms and these variables have a role in explaining psychological symptoms.
Benzer Tezler
- Depresif bozukluk ve anksiyete bozukluğu tanısı alan hastalarda bilişsel ve üstbilişsel faktörlerin semptom şiddetleri üzerinde transdiagnostik belirleyiciliği
Cognitive and metacognitive factors as transdiagnostic predictors on the severity of symptoms in patients diagnosed with depressive disorder and anxiety disorder
MUSTAFA ŞAHAN UYANIK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
PsikiyatriUfuk ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET GÜL
- Otomatik düşünceler ve irrasyonel inanışların duygu durum ve depresyon üzerindeki etkisi
The effect of automatic thought and irrational beliefs on emotion and depression
GÜNSELİ AŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Psikolojiİstanbul Arel ÜniversitesiKlinik Psikoloji Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT ARTIRAN
- Orta yaş grubundaki bireylerin otomatik düşünce düzeylerinin depresyon, anksiyete ve pozitif-negatif duygular üzerindeki etkisi
The effect of automatic thought levels of the middle age group on depression, anxiety, positive-negative emotions
GÜLŞAH YAYAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Psikolojiİstanbul Arel ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. MURAT ARTIRAN
- Otomatik düşünceler, fonksiyonel olmayan tutumlar ve mizaç ve karakter arasındaki ilişkiler
The relationships between automatic thoughts, dysfunctional attitudes, and temperament and character
CEREN GÖKDAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
PsikolojiEge ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALUK ARKAR
- Otomatik düşünceler ile kişiler arası iletişim tarzları arasındaki ilişkide ilişki inançlarının rolü
The role of relationship beliefs in the relationship between automatic thoughts and interpersonel communication styles
GÜLİZ AYAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜSEYİN KAZAN