Depresif bozukluk ve anksiyete bozukluğu tanısı alan hastalarda bilişsel ve üstbilişsel faktörlerin semptom şiddetleri üzerinde transdiagnostik belirleyiciliği
Cognitive and metacognitive factors as transdiagnostic predictors on the severity of symptoms in patients diagnosed with depressive disorder and anxiety disorder
- Tez No: 873577
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AHMET GÜL
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Psikiyatri, Psychiatry
- Anahtar Kelimeler: depresyon, anksiyete, bilişsel davranışçı terapi, metakognitif terapi, depression, anxiety, cognitive behavioral therapy, metacognitive therapy
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ufuk Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 109
Özet
Giriş ve Amaç: Ruhsal bozuklukların hem önlenmesinde hem de tedavi süreçlerinde transdiagnostik yaklaşımların önemine yapılan vurgular son yıllarda daha da artmaktadır. Çalışmamızın temel amacı, psikiyatrik yakınmaların başında gelen depresif ve anksiyöz semptomların oluşumunun, klinik olarak depresif bozukluk, anksiyete bozukluğu veya bunların komorbiditeleri olarak klinisyenlerin karşısına çıkmalarının transdiagnostik yaklaşımla bilişsel ve üstbilişsel kuramlar çerçevesinde araştırılması ve buradan hareketle psikoterapötik müdahalelerin olası odak noktalarına dair hipotezler sunmaktır. Gereç ve Yöntem: Çalışmamıza, Ufuk Üniversitesi Tıp Fakültesi psikiyatri polikliniklerine başvuran, yaş aralıkları 18-65 arası olan ve depresif bozukluk tanısı konan 71 hasta ile anksiyete bozukluğu tanısı konan 74 hasta ve 48 sağlıklı kontrol olmak üzere toplamda 193 katılımcı dahil edilmiştir. Hastaların tanıları DSM-5-TR çerçevesinde konmuş olup, SCID-I ile tutarlılık gözetilmiştir. Hastalar ve sağlıklı katılımcılar bilgilendirme sonrası gönüllülük esasıyla çalışmaya dahil edilmişlerdir. Katılımcılar sosyodemografik veri formu, otomatik düşünceler ölçeği, fonksiyonel olmayan tutumlar ölçeği, metakognisyonlar ölçeği, bilişsel dikkat sendromu ölçeği, belirsizliğe tahammülsüzlük ölçeği ve depresyon-anksiyete-stres ölçeği ile değerlendirilmiştir. Bulgular: Hem depresyon hastalarında hem de anksiyete bozukluğu hastalarında depresif semptomlar, anksiyete ve stres ilişkili semptomların yordayıcıları transdiagnostik çerçeve ile uyum göstermiştir. Depresyon hastalarında depresif semptomları ve stres ilişkili semptomları“otomatik düşünceler”ve“bilişsel dikkat sendromu”yordarken, anksiyete semptomlarının belirleyicisinin“otomatik düşünceler”olduğu saptanmıştır. Anksiyete Bozukluğu hastalarında ise, anksiyete semptomlarının yordayıcıları yine“otomatik düşünceler”ve“bilişsel dikkat sendromu”olarak saptanırken, depresif semptomlar için yordayıcılar“otomatik düşünceler”,“belirsizliğe tahammülsüzlük”ve“fonksiyonel olmayan tutumlar”, stres ilişkili semptomlar için ise“otomatik düşünceler”,“bilişsel dikkat sendromu”ve“fonksiyonel olmayan tutumlar”olarak belirlenmiştir. Sonuç: Yüksek eş tanı oranlarına sahip depresif bozukluk ve anksiyete bozukluklarının depresif ve anksiyöz semptom şiddetlerinin belirleyicileri transdiagnostik yaklaşımla uyum göstermektedir. Bu sonuçlar, girişte bahsettiğimiz gibi, transdiagnostik yaklaşımların hem tanısal süreçlerde hem de müdahale biçimlerinde giderek artan bir öneme sahip olduğunu doğrular niteliktedir.
Özet (Çeviri)
Introduction and Aim: Emphasis on the importance of transdiagnostic approaches in both prevention and treatment of mental disorders has been increasing in recent years. The main aim of our study is to investigate the occurrence of depressive and anxious symptoms, which are the leading psychiatric complaints, and their clinical presentation as depressive disorder, anxiety disorder or their comorbidities within the framework of cognitive and metacognitive theories with a transdiagnostic approach and to present hypotheses about the possible focal points of psychotherapeutic interventions. Materials and Methods: A total of 193 participants, including 71 patients diagnosed with depressive disorder, 74 patients diagnosed with anxiety disorder and 48 healthy controls, aged between 18 and 65 years, who applied to the psychiatry outpatient clinics of Ufuk University Faculty of Medicine, were included in our study. The diagnoses of the patients were made within the framework of DSM-5-TR and consistency with SCID-I was observed. Patients and healthy participants were included in the study voluntarily after being informed. Participants were evaluated with sociodemographic data form, automatic thoughts scale, dysfunctional attitudes scale, metacognitions scale, cognitive attention syndrome scale, intolerance of uncertainty scale and depression-anxiety-stress scale. Results: The predictors of depressive symptoms, anxiety and stress-related symptoms in both depression and anxiety disorder patients were consistent with the transdiagnostic framework. While“automatic thoughts”and“cognitive attentional syndrome”predicted depressive symptoms and stress-related symptoms in patients with depression,“automatic thoughts”was found to be the predictor of anxiety symptoms. In Anxiety Disorder patients, the predictors of anxiety symptoms were again“automatic thoughts”and“cognitive attentional syndrome”, while the predictors of depressive symptoms were“automatic thoughts”,“intolerance of uncertainty”and“dysfunctional attitudes”, and the predictors of stress-related symptoms were“automatic thoughts”,“cognitive attentional syndrome”and“dysfunctional attitudes”. Conclusion: The predictors of depressive and anxious symptom severity of depressive and anxiety disorders with high rates of comorbidity are consistent with a transdiagnostic approach. These results confirm the growing importance of transdiagnostic approaches in both diagnostic processes and intervention modalities, as mentioned in the introduction.
Benzer Tezler
- Anksiyete bozukluğu eşlik eden ve etmeyen major depresif bozukluk tanılı hastalarda bilişsel ve üstbilişsel süreçlerin incelenmesi
Investigation of cognitive and metacognitive processes in patients diagnosed with major depressive disorder with and without anxiety disorder
KEVSER ALTINTAŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERVET EBRİNÇ
YRD. DOÇ. ANIL GÜNDÜZ
- En az 2 yıldır remisyonda olan lösemi ve lenfoma tanısı almış çocuk ve gençlerin ruhsal durumları, bilişsel fonksiyonları, yaşam kalitesi ve bunları etkileyen değişkenlerin belirlenmesi
Assessment of mental states, cognitive functions, life quality and related variables of children and adolescents under remission for at least two years with leukemia and lymphoma diagnosis
MUSTAFA KÜÇÜKKÖSE
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2010
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıEge ÜniversitesiÇocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERPİL ERERMİŞ
- Major depresif bozukluğu olan hastalarda farmakoterapinin bilişsel işlevler üzerine etkisi: Bir izlem çalışması
The effect of pharmacotherapy on cognitive functions in patients with major depressive disorder: A follow-up study
VUSAL ALIYEV
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
PsikiyatriAnkara ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VESİLE ŞENTÜRK CANKORUR
- Unipolar depresyon tanısı alan hastalarda kronotip özelliklerinin mizaç ve özkıyım ile olan ilişkisinin değerlendirilmesi: Kesitsel bir çalışma
Evaluation of the relation of chronotype characteristics with temperament and self-destruction in patients having the diagnosis of unipolar depression: A cross-sectional study
NESLİHAN KILIÇ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
PsikiyatriÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DEMET GÜLEÇ ÖYEKÇİN
- Anksiyete bozukluğu veya depresif bozukluk tanılı hastalarda düşünce özellikleri ve kişilik özelliklerinin değerlendirilmesi
Evaluation of cognitive distortions and personality traits on patients who have anxiety disorder and depression
BETÜL GÜRSOY ÇİÇEK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2016
PsikiyatriUfuk ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURPER ERBERK ÖZEN