Bahçe nanesi (Mentha spicata L.) klon ve çeşitlerinin morfolojik, tarımsal ve kimyasal karakterizasyonu
Morphological, agricultural and chemical characterization of garden mint (Mentha spicata L.) clones and cultivars
- Tez No: 797702
- Danışmanlar: PROF. DR. İSA TELCİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 62
Özet
Bu araştırmada Isparta ekolojik koşullarında Bahçe nanesine (Mentha spicata) ait çeşit/klonların morfolojik, tarımsal ve kimyasal özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Tarla çalışmaları 2021 ve 2022 yılları arasında tesadüf blokları deneme desenine göre yürütülmüştür. Çalışmada morfolojik, tarımsal özellikler ile uçucu yağ oranı ve kompozisyonu araştırılmıştır. Uçucu yağ distilasyon (Clevenger) yöntemiyle çıkarılmış, uçucu yağ kompozisyonu GC-MS ile analiz edilmiştir Araştırma sonucunda, klonlarda yaprak sapları çok kısa ya da hiç yok, yaprak yüzeyleri düz, rugros (buruşuk), hafif rugros (hafif buruşuk), çiçeklenme durumlarının spica (başak) şeklinde olduğu (türün karakteristik özelikleri) belirlenmiştir. Çalışmada incelenen verimler ve uçucu yağ oranları her iki yılda yaz biçimleri sonbahar biçimlerinden yüksek olmuş, yıllara ait toplam verimler yeşil herbada ilk yıl 1974.0-5081.5kg/da, ikinci yıl 2206.0-5173.0 kg/da aralıklarında değişmiştir. Baharat kullanımı nedeniyle kuru yaprak verimleri yıllara göre 293.0-673.3 kg/da ile 314.0-566 kg/da aralıklarında bulunmuştur. Çalışma boyunca uçucu yağ oranları ise %0.4-%3.2 arasında değişmiştir. Yüksek verimler Casablance ve Spica-1'de (ikinci yıl) alınırken, çalışma boyunca en yüksek uçucu yağ oranı %2.4-%3.0 ile Casablance çeşidinden elde edilmiştir. Çeşitler ve klonların 17'sinde ana bileşen karvon olmuştur. Bunlardan 16'sında ikinci bileşen limonen birinde (Spica-3) 1.8 sineoldür. Karvon dışında klonların beşinde ana bileşen piperiton oksit diğer ikisinde sırasıyla trans-piperiton oksit veya menton/izomenton olmuştur. Çalışma sonucunda Casablance çeşidi ve Spica-1 klonu verim ve uçucu yağ içerikleri bakımından kodeks ve monogramlara uygunluğu nedeniyle yetiştiricilik için uygun olduğu belirlenmiştir. Ayrıca değişik sektörler için diğer kemotipler sonraki çalışmalar için seçilmiştir.
Özet (Çeviri)
This study aims to determine the morphological, agricultural, and chemical characteristics of Mentha spicata cultivars and clones under Isparta's ecological conditions. The field experiments were conducted during the vegetation periods of 2021 to 2022 using a randomized blocks design. The study investigated morphological and agricultural properties, along with content and composition of essential oil. The essential oil was distilled using the Clevenger apparatus, and its compositions were determined by GC-MS. The study resulted that the clones and cultivars exhibit characteristic morphological features of the species, including a short or absent petiole, a smooth, rugose (wrinkled), or slightly rugose (slightly wrinkled) leaf surface, and a spicate (spike-like) flowering state. The study found that the yields and essential oil ratios were higher in the summer cutting compared to the autumn cutting in both years. The total fresh herb yields were between 19.74-50.81 t/ha in the first year and 22.06-51.73 t/ha in the second year. Dry leaf yield, which is used as dried spice, varied between 2.93-6.73 t/ha and 3.14-5.66 t/ha for the respective years. The essential oil were between 0.4% and 3.2% during the studies. The cultivars Casablance and Spica-1 (second year) gave highest yields, whereas the highest essential oil ratio was obtained from Casablance (2.4%-3.0%) throughout the study. Carvone was the main component in 17 of the cultivars and clones. While the second component was limonene in 16 of them, 1.8 cineol was found in one (Spica-3). Except for carvone, five of the clones had piperitone oxide as the main component, and the other two were trans-piperitenone oxide or menthone/isomentone, respectively. In conclusion, Casablance cultivar and Spica-1 clone are suitable for cultivation due to their high yield and essential oil content and their compliance with codex and monograms in terms of essential oil content. In addition, other chemotypes for different sectors were selected for further studies.
Benzer Tezler
- Farklı kurutma metotlarının bazı tıbbi ve aromatik bitkilerin kalitesi üzerine etkilerinin belirlenmesi
Determination of the effects of different drying methods on the quality of some medicinal and aromatic plants
BERFİN SARIHAN
- Bitkisel drog monografı hazırlanması: Mentha spıcata l.
Preparation of herbal drug monograph: Mentha spicata L.
DÖNE NEŞE ÇETİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eczacılık ve FarmakolojiAnadolu ÜniversitesiFarmakognozi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKALP İŞCAN
DOÇ. DR. FATİH GÖGER
- Tek aşamalı dondurma teknikleri kullanılarak Mentha piperita L. bitkisinin kriyoprezervasyonu ve kriyoprezervasyon sonrası genetik kararlılığının ISSR markör sistemleri ile doğrulanması
Cryopreservation of Mentha piperita L. via single step freezing techniques and confirmation of genetic stability after cryopreservation using ISSR marker systems
MUAMMER CEYLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Bilim ve TeknolojiMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiMoleküler Biyoloji ve Genetik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERGUN KAYA
- Attırılmış karbondioksit ve sıcaklık altında yetiştirilen Mentha spicata uçucu yağlarının yabancı ot tohumlarının çimlenmesine olan herbisidal etkileri
Herbicidal effects of Mentha spicata L. essential oils grownunder added carbon dioxide and temperature on thegermination of weed seeds
HATİCE SELÇUK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
ZiraatMalatya Turgut Özal ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİHAT TURSUN
- Sinüzit patojenlerinin uçucu yağ ve bileşenlerle inhibisyonu
Inhibition of sinusitis pathogens with essential oils and their components
NURSENEM KARACA
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eczacılık ve FarmakolojiAnadolu ÜniversitesiFarmakognozi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATİH DEMİRCİ
DOÇ. DR. GÖKALP İŞCAN