Doğu anadolu fay sistemi çardak segmenti (Kahramanmaraş) fay kayma hızlarının OSL yaşlandırma tekniği ile belirlenmesi ve tektonik önemi
Fault-slip rate determination of çardak segment of east anatolian fault system (Kahramanmaraş) using OSL-dating and its tectonic significance
- Tez No: 799091
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ERMAN ÖZSAYIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 135
Özet
Doğu Anadolu Fay Sistemi aktif bir kıta içi transform fay özelliğindedir ve ülkemizin doğusunda, Anadolu ve Arap plakalarının sınırını oluşturmaktadır. Sol yanal doğrultu atımlı fay özelliğindeki bu sistem Karlıova'dan (Bingöl) Antakya'ya (Hatay) kadar uzanmaktadır. Bu kırık kuşağı Çelikhan'dan (Adıyaman) sonra iki kola ayrılmaktadır. Ana kol Karlıova ve Antakya arasında, kuzey kol ise Çelikhan-İskenderun Körfezi arasındadır. Çelikhan'dan sonra güneyde kalan kol, Antakya yöresinde Ölü Deniz Fayı ve Kıbrıs Yayı'na, kuzey kol ise İskenderun Körfezi içinden Misis Fay Zonu'na bağlanmaktadır. Güney kol üzerinde tarihsel ve aletsel dönemde meydana gelen depremler birçok can ve mal kaybına neden olmuştur. Bu tez çalışmasının konusu olan Çardak Fayı, Doğu Anadolu Fay Sistemi'nin kuzey kolunu oluşturan segmentlerden biri olup, Nurhak Fay Karmaşığı ve Göksun Büklümü arasında yer almaktadır. D-B uzanımlı olan Çardak Fay Segmenti 85 km uzunluktadır. Bu tez çalışmasının amacını; (1) Çardak Fayı'na ait düzlemlerden toplanan fay-kayma verileriyle paleogerilme analizlerinin yapılması ve sistem içindeki yerinin tartışılması, (2) fay tarafından kontrol edilen jeomorfolojik unsurları belirlenmesi ve (3) Çardak Fayı tarafından kesilmiş Kuvaterner yaşlı sedimanlardan Optik Uyarmalı Lüminesans (OSL) yaşlandırmayla ilk kez kayma hızlarının hesaplanması oluşturmaktadır. Elde edilen bulgular, son dönemde meydana gelen yıkıcı depremlerle tekrar gündeme taşınan Doğu Anadolu Fay Sistemi'nin bu bölümünün daha iyi anlaşılmasını sağlayacak bilimsel veri üretiminin yanında, meydana gelebilecek kayıpların en aza indirilmesini sağlamak amacıyla alınacak önlemlere de altlık veri üretecektir. Yapılan saha çalışmalarından olan paleogerilme analizleri sonucunda sol yanal doğrultu atım karakterindeki Çardak Fayı'nın gerilme rejiminin saf doğrultu atımlı özellikte olduğu gözlenmiştir. Ayrıca fayın kayma hızı hesabının yapılması için en genç yelpaze biriminin altından alınan örneklerin yaşları belirlenmiş ve belirlenen yaşlara göre kayma hızı 4,04 mm/yıl olarak hesaplanmıştır. Böylelikle sahadaki en genç yelpaze biriminin kayma hızının bu değerden küçük olduğu anlaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
The East Anatolian Fault System is an active intracontinental transform fault located at the eastern part of Türkiye and forms the border of the Anatolian and Arabian plates in the south. This sinistral strike-slip system extends from Karlıova (Bingöl) to Antakya (Hatay). The system splits into two branches after Çelikhan (Adıyaman). The main branch is between Karlıova and Antakya, and the northern branch is between Çelikhan and İskenderun Bay. After Çelikhan, southern branch is connected to the Dead Sea Fault and Cyprus Arc in the Antakya region, and the northern branch is connected to the Misis Fault Zone through the Iskenderun Bay. The earthquakes that took place in the historical and instrumental period on the south branch caused many losses of life and property. The Çardak Fault, which is the subject of this thesis, is one of the segments, forming the northern branch of the Eastern Anatolian Fault System and is located between the Nurhak Fault Complex and the Göksun Bend. The 85 km long Çardak Fault Segment extends E-W direction. The aims of this thesis are; (1) evaluate paleostress analysis in the light of fault-slip data from the planes of the Çardak Fault and to discuss them in a regional perspective, (2) determine the geomorphological features, controlled by the faults, and (3) calculate the slip rate of the Çardak Fault for the first time using Optical Stimulated Luminescence (OSL) dating technique, with the samples taken from the Quaternary sediments cut by the Çardak Fault. The findings of this study will generate scientific data that will provide a better understanding of this part of the Eastern Anatolian Fault System, which has recently been brought to the forefront due to the devastating earthquakes, as well as the basis for the measures that will be taken to minimise the losses that may occur. The paleostress analysis, which is one of the field investigations, revealed that the sinistral strike-slip Çardak Fault's stress regime is pure strike-slip. In addition, to calculate the slip rate of the fault, the ages of the samples taken from the loose older geological alluvial fan unit below the youngest carbonate cemented unit were determined and the slip rate was calculated as 4.04 mm/year according to the OSL dating. Thus, it was understood that the slip rate of the youngest fan unit in the field was lower than this value.
Benzer Tezler
- Tectonic kinematic and dynamical boundary conditions to the South of Anatolia using new geodetic constraints and numerical modeling
Güney Anadolunun kinematik ve dinamik tektonik sınır koşullarının yeni jeodezik gözlemler ve sayısal modellerle belirlenmesi
VOLKAN ÖZBEY
Doktora
İngilizce
2023
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERGİN TARI
PROF. DR. MEHMET SİNAN ÖZEREN
- Uluova fay zonunun kuzeydoğu bölümünün yapısal ve morfotektonik özellikleri
Structural and morphotectonics characteristics of northeastern part of Uluova fault zone
SERAP ÇOLAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Jeoloji MühendisliğiFırat ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERCAN AKSOY
- Doğu Anadolu fay sistemi, Palu-Hazar Gölü segmentinin neotektoniği ve paleosismolojisi
Neotectonics and paleoseismology of the Palu-Hazar Gölü segment of the East Anatolian fault system
HAKAN GÜNEYLİ
Doktora
Türkçe
2002
Jeoloji MühendisliğiÇukurova ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN ÇETİN
- Doğu Anadolu fay sistemi'nin kuzeydoğu bölümündeki travertenlerin neotektonik önemi
Neotectonic signifiance of travertines on the northeast part of the east Anatolian fault system
SERAP ÇOLAK EROL
Doktora
Türkçe
2014
Jeoloji MühendisliğiFırat ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERCAN AKSOY
PROF. DR. MEHMET ÖZKUL
- Doğu Anadolu fay sisteminin Palu-Uslu (Elazığ) arasındaki kesiminin kinematik analizi
Kinematics of the area between Palu-Uslu (Elazig) on the east Anatolian fault system in Turkey
MEHMET KÖKÜM
Doktora
Türkçe
2017
Jeoloji MühendisliğiFırat ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MURAT İNCEÖZ