Türk-İslam menkıbelerinin tahlili
Analysis of Turkish Islamic legends
- Tez No: 801006
- Danışmanlar: PROF. DR. BEKİR BİÇER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ortaçağ Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Ortaçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 105
Özet
Göçebe kültüre sahip Türkler arasında milli ve manevi duyguların taşıyıcısı olan destanlar ve efsaneler mitolojik unsurlar barındırır ve bu edebi ürünlerin aktarımı sözlü anlatım metodu ile gerçekleştirilmiştir. Türkler arasında özel bir niteliğe sahip olan destan anlatıcıları kültürün taşıyıcısı olma rolünü üstlenmiş, zamanla bu aktüaliteyi kalıcı hale getirebilmek için yazıya geçirilmiştir. İslamiyet'in kabulünden sonra Türkler arasında mitolojik unsurlar ile beraber dini meseleler ve din adamları üzerine de bir takım olağanüstülükler kaydedilmeye başlanmıştır. İlk olarak sahabe ve tabiin tabakâtları ile doğan menkıbe yazıcılığı ve menâkıbnâme türü, çoğunlukla velilerin kerametlerini işlemiştir. Dolayısıyla menkıbeler, velilere ve onların kerametlerini anlatan edebi ürünler olarak şekil almıştır. Klasik edebiyatın kaynakları içinde yer alan menâkıbnâmeler, kültür tarihi kaynağı olması yönüyle oldukça mühimdir. O halde bu kaynaklardan yararlanarak, toplumun dini, dili, kültür düzeyi, bilimsel, siyasi ve ekonomik durumlarına dair çıkarımlarda bulunmak mümkündür. Bu çalışmada, Türkler arasında İslâm'ın yayılmaya başladığı ilk dönemlerden itibaren menkıbe örnekleriyle döneme dair sosyolojik bir tespit yapılmak istenmiştir. İslam öncesine dair unsurların İslam ile karışması, toplumun kutsiyet tayin ettiği birçok şeyin İslamlaşmadan sonra da devam etmesi değerlendirilip, Gök Tanrı inancı, kültler ve Şamanizm'den kalma mitlerin, İslâm menkıbelerine aktarılışı izah edilmeye çalışılmıştır. Şamanizm'den kalan uygulamalar, şamanların sahip olduğu toplumsal kimlik ile Müslüman Türkler arasındaki velayet anlayışına mukayeseli bir yorum yapılarak, eski-yeni arasındaki sentezden bahsedilmiştir. Bu çalışma, bahsettiğimiz çerçevede menkıbelerin tahlilini içermektedir.
Özet (Çeviri)
Epics and legends, which are the carriers of national and spiritual feelings among the Turks who have a nomadic culture, contain mythological elements and the transmission of these literary products was carried out by oral narration method. Epic narrators, who have a special quality among the Turks, have assumed the role of being the carrier of culture, and in time, in order to make this actuality permanent, it was written down. After the adoption of Islam, along with mythological aspects The genre of manaqıbnamah, which was first born with the tabaqats of the sahaba and tabiin, mostly dealt with the miracles of the guardians. Therefore, menâkıbnâme took shape as literary products describing the virtuous and their miracles. Manaqıbnamahs, which are among the sources of classical literature, are very important as a source of cultural history. Therefore, it is possible to make inferences about the religion, language, cultural level, scientific, political and economic conditions of the society by making use of these sources. In this study, it is aimed to make a sociological determination of the period with the examples of the manna from the first periods when Islam began to spread among the Turks. The mixing of pre-Islamic elements with Islam, the continuation of many things that the society assigned sanctity to after Islamization, and the transfer of the belief in Sky Tengri, cults and myths from Shamanism to Islamic myths were tried to be explained. By making a comparative interpretation of the practices left over from Shamanism, the social identity of the shamans and the understanding of guardianship among Muslim Turks, the synthesis between the old and the new is mentioned. This study includes the analysis of the myths within the framework we have mentioned.
Benzer Tezler
- Kemâl-nâme-i Düğümlü Baba Cild-i Râbî' (İnceleme-metin)
Kemal-name-i Dugumlu Baba Jild 4 (Research-analysis)
ZEYNEP TEKİN BAKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinSakarya Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KENAN MERMER
- İzmir'deki kutsal ziyaret yerleri etrafında oluşan inanç ve uygulamalar
The beliefs abd practices at holy visiting places in İzmir
GÖKÇE ZEYNEP GÜZEY
Doktora
Türkçe
2020
Halk Bilimi (Folklor)Ege ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SELAMİ FEDAKAR
- Muhyî'nin Şehd-i Ebrâr isimli manzum dört halife menâkıbnâmesi (İnceleme-metin)
Muhyî's four caliphs poetic menâkibnâme called Şehd-i Ebrâr (Review-text)
ZEHRA KALE
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıCumhuriyet Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAKAN YEKBAŞ
- Osmanlı minyatüründe Mevlana'nın yaşam öyküsü: Menakıbü'l arifin ve Tercüme-i Sevakıb-ı Menakıb nüshaları
The life story of Mevlânâ in Otoman miniature painting: Manâkib al-ârifîn and Tarjuma-i Thawâqib-i Manâqib copies
HESNA HARAL
Doktora
Türkçe
2014
Sanat TarihiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA BANU MAHİR
- Rumeli'nin fethinde sufilerin etkisi- Sarı Saltuk Gazi örneği
The effect of sufis in the conquest of the rumelia- Sarı Saltuk Ghazi example
FERHAT ÇORAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinTrakya ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURULLAH KOLTAŞ