Sabiha Sertel: Meşrutiyet'ten Kemalist Türkiye'ye entelektüel bir portre
Sabiha Sertel: Portrait of an intellectual from the second Constitutional era to the Kemalist Turkey
- Tez No: 801191
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET ÖZNUR ALKAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 497
Özet
Tez, Sabiha Sertel'in yaşantısına ürettikleri üzerinden odaklanmayı kendisine esas olarak almaktadır. Bu tezin kaleme alınmasının en önemli nedenlerinden biri Sabiha Sertel hakkında, onun çalışmalarının ana eksenlerine yönelen bir çalışmanın bulunmayışıdır. Sabiha Sertel'in ürettiklerine bakıldığında kendisinin üretiminin üç temel kaynak çerçevesinde şekillendiği görülür. Bunlar Büyük Mecmua, Resimli Ay ve Tan yazılarıdır. Dolayısıyla bu çalışma Sabiha Sertel'in bu mecralarda yazdıklarına yoğunlaşacaktır. Özellikle Resimli Ay ve Tan yazıları hacimleri açısından kimi temalar üzerinden ele alınmıştır. Tan yazılarında bugüne kadar gündeme getirilmeyen yön ise şudur: Şubat 1937-Mayıs 1937 arasında önce“Adsız”sonrasında“Adsız Yazıcı”mahlasıyla kaleme alınan bir dizi yazı bulunmaktadır. Memet Fuat kendi anılarında bu yazıları Nâzım Hikmet'in yazdığını söyler. Ancak tez, bu yazıları Sabiha Sertel'in yazdığını kanıtlarıyla ortaya koymaktadır. Bunların yanında Sabiha Sertel'in ilk ve tek edebi çalışması olan Çitra Roy ile Babası romanı da tez içinde gündeme getirilen konulardan birisidir. Gerek kendi yaşamının ve dünya görüşünün enternasyonal karakteri gerekse tek parti döneminde kendi sözünü söylemekte yaşadığı zorluklar onu böyle bir romanı yazmaya iten faktörlerdendir. Bu çalışma Sabiha Sertel'in Selanik'teki erken dönem yaşantısını da kendisine konu edinir. Böylece ailesinin, şehrin, Dönme kimliğinin, babasının annesini boşamasının ve aldığı eğitimin onun entelektüel alt yapısını şekillendirdiği, sonrasındaki yaşamına yön verdiği gündeme getirilir. Dahası Amerika'da“Sosyal İş”(Social Work) eğitimi aldığı dönem de aydın kimliğine katkıda bulunur. Sabiha Sertel Türkiye'de Cumhuriyetin ilanından sonra yargılanan ilk Türk gazeteci, Türkiye'nin yurtdışında eğitim görmüş ilk sosyal hizmet uzmanı,“Türk Feminizmi”ifadesini lafzıyla yazılarında kullanan öncü feminist kadınlardan biridir. Kendisi Türkiye Komünist Partisi üyesidir. Bütün bu yönleri kendisini Geç Osmanlı-Erken Cumhuriyet Dönemi'nde öne çıkaran gelişmelerdir. Sabiha Sertel'in bu yönleri ortaya koyulmaya çalışılırken öncelikle yazdıkları kaynak olarak kullanılmıştır. Bunun yanında ikincil literatürden yararlanılmıştır. Ayrıca Sertel ailesinin halen hayattaki üyeleriyle de temas edilerek tezin bazı bölümlerinin geliştirilmesi için kendileriyle fikir alışverişinde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
This thesis primarily focuses on Sabiha Sertel's life through her works. One of the most important reasons for writing this thesis is the lack of a study specifically focusing on Sabiha Sertel's works and main themes. Sabiha Sertel's works are seen to be shaped by three main sources: Büyük Mecmua, Resimli Ay, and Tan articles. Therefore, this study will focus mainly on her writings in these publications, particularly Resimli Ay and Tan articles which have been approached through various themes due to their volume. One aspect of the Tan articles that have not been addressed until now is the series of articles written between February 1937 and May 1937 under the pseudonym“Adsız”and later as“Adsız Yazıcı”. Memet Fuat mentions in his memoirs that Nâzım Hikmet wrote these articles. However, this thesis presents evidence that these articles were written by Sabiha Sertel. In addition to this, Sabiha Sertel's only literary work, the novel Çitra Roy ile Babası, is also discussed in this thesis. The international character of her own life and worldview and the difficulties she faced in expressing herself during the single-party period were among the factors that led her to write this novel. This study also focuses on Sabiha Sertel's early life in Thessaloniki. Thus, her family, the city, her Dönme identity, her father's divorce, and her education are discussed as factors that shaped her intellectual background and influenced her later life. Furthermore, her“Social Work”education in America also contributed to her intellectual identity. Sabiha Sertel was the first Turkish journalist to be tried in Turkey after the proclamation of the Republic, the first social worker who studied abroad, and one of the pioneering feminist women who used the expression“Turkish Feminism”in her writings. She was also a member of the Turkish Communist Party. All of these aspects made her prominent during the Late Ottoman-Early Republican Period. In order to reveal these aspects of Sabiha Sertel, her writings were primarily used as a source alongside secondary literature. Moreover, the members of the Sertel family who are still alive were contacted, and ideas were exchanged with them to develop some parts of the thesis.
Benzer Tezler
- Sabiha Zekeriya Sertel'in dergilerdeki imzalı ve imzasız yazıları üzerinde bir inceleme (Aktarım-inceleme)
A review on Sabiha Zekeriya Sertel's signed and unsigned articles in magazines
SEMANUR PALA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıGiresun ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİNE BİLGEHAN TÜRK
- Sabiha ve Zekeriya Sertel'in Vakit Gazetesinde yayınlanan Amerika mektupları üzerine tematik bir inceleme
A tematic study on America letters by Sabiha and Zekeriya Sertel published on Vakit Gazette
SEVİM GÜLDÜRMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ ŞÜKRÜ ÇORUK
- İkinci Dünya Savaşı döneminde gazeteci Sabiha Sertel'in döneme ilişkin görüşleri
The opinions of journalist Sabiha Sertel about the period of Second World War
HÜLYA SEMİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Gazetecilikİstanbul ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SUAT GEZGİN
- Mehmet Zekariya Sertel 1890-1980
Mehmet Zekariya Sertel 1890-1980
MURAT KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
GazetecilikAtatürk ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERDAL AYDOĞAN