Sosyal bilgiler ders kitaplarında çokkültürlülük ve öğretmenlerin ders kitaplarındaki çokkültürlülüğe ilişkin görüşleri
Multiculturalism in social studies text books and teachers' views on multiculturalism in text books
- Tez No: 801656
- Danışmanlar: PROF. DR. EBRU OĞUZ CANOL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 213
Özet
Bu araştırma 5. 6. ve 7. sınıf sosyal bilgiler ders kitaplarında çokkültürlü öğelerin mevcut durumunu ortaya çıkarmayı ve İstanbul ili Beyoğlu ve Şişli ilçelerinde devlet ve azınlık okullarında görev yapan sosyal bilgiler öğretmenlerinin sosyal bilgiler ders kitaplarında çokkültürlülüğe ilişkin görüşlerini ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Sosyal bilgiler ders kitaplarının incelenmesinde doküman analizi, öğretmen görüşlerinin incelenmesinde betimsel analizi yapılmıştır. Araştırmada 2021-2022 yılında MEB yayınlarına ait 5. 6. ve 7. sınıf Sosyal Bilgiler ders kitapları incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu İstanbul ili Beyoğlu ilçesi ve Şişli ilçelerinde resmi ve azınlık okullarında görev yapan 14 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada ilk olarak ders kitapları alanyazına dayalı olarak belirlenen çokkültürlük öğeleri açısından incelenmiştir. Elde edilen veriler betimsel analiz kullanılarak sistematik hale getirilmiştir. Araştırmanın diğer aşamasında devlet ve azınlık okullarında görev yapan sosyal bilgiler öğretmenleri ile yarı yapılandırılmış görüşme formu üzerinden yüz yüze görüşmeler yapılmıştır. Öğretmenlerin vermiş oldukları yanıtlar ses kayıt cihazı ile kaydedilmiş daha sonra yazıya geçirilmiştir. Yazıya geçirilen yanıtlar betimsel analiz tekniği kullanılarak yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda 5. 6. ve 7. sınıf sosyal bilgiler ders kitaplarında çokkültürlü öğelerin yer aldığı fakat belirli ünitelerde bu öğelerin yoğun olduğu görülmüştür. Sosyal bilgiler ders kitaplarında belirli kimliklere, dinlere veya ırksal gruplara vurguların olduğu, farklılıkların sosyal bilgiler ders kitaplarında yeterince yer almadığı söylenebilir. Sosyal bilgiler ders kitaplarında çokkültürlülük ile ilişkili görülen bazı öğelerde farklı kültürlere yönelik olumsuz bir bakış açısının olduğu tespit edilmiştir. Araştırmaya katılan sosyal bilgiler öğretmenlerinin tamamına yakını, sosyal bilgiler ders kitaplarında çokkültürlü öğelere yeteri kadar yer verilmediğini ve sosyal bilgiler ders kitaplarının farklı kültürleri anlama ve farklı kültürlere değer verme açısından yetersiz olduğunu ifade etmektedirler. Sosyal bilgiler dersinin ve kitaplarının farklılık taşıyan tüm öğrencilerin öğrenme sürecine katkı sağlayabilmesi için ders kitaplarında kullanılan metin, görsel ve soruların çokkültürlü eğitime katkı verecek şekilde gözden geçirilip değiştirilmesi öğrencilerin kendi kültürlerini öğrenmelerine katkı sağlayabilir. Sosyal bilgiler ders kitaplarında çokkültürlü eğitim ile ilgili yapılacak düzenlemelerde öğretmen görüşlerine başvurulabilir.
Özet (Çeviri)
This study aimed to reveal the present condition of multicultural elements in grade 5, 6 and 7 social studies text books and the views of social studies teachers who carried out a duty in public and minority schools in İstanbul province Beyoğlu and Şişli districts on multiculturalism in social studies text books. The researchers performed document analysis, and descriptive analysis in reviewing social studies text books and teachers' views. In the study, the researchers reviewed grade 5, 6 and 7 social studies text books by MEB Publications between 2021 and 2022. The working group of the study comprised 14 teachers who carried out a duty in public and minority schools in İstanbul province Beyoğlu and Şişli districts. In the study, the researchers initially reviewed the text books in terms of multiculturalism elements which were specified based on the literature. The researchers systematized the data acquired via descriptive analysis. In the other stage of the study, the researchers conducted face-to-face interviews with the social studies teachers who carried out a duty in public and minority schools on the basis of a semi-structured interview form. The researchers recorded the teachers' answers on a tape recorder and then transcribed them. They interpreted the answers transcribed using descriptive analysis technic. As a result of the study, the researchers found that grade 5, 6 and 7 social studies text books included multicultural elements. However, these elements were intense in specific units. It is possible to say that social studies text books stressed specific identities, religions or racial groups. However, these books never mentioned certain differences. The researchers found that social studies text books had a negative perspective on different cultures in specific elements that seemed to be related with multiculturalism. The social studies teachers who took part in the study stated that social studies text books did not include multicultural elements adequately and these books remained incapable in understanding and appreciating different cultures. It is possible to say that in order for social studies lesson and text books to contribute to the learning process of all students with differences, there is a need for specific novelties. Reviewing ang changing the texts, images and questions used in text books in such a way to contribute to multicultural education may enable students to know their own cultures. Teachers' views can be utilized in arrangements to be made concerning multicultural education in social studies text books.
Benzer Tezler
- Almanca ders kitaplarındaki kültürel öğelerin öğrencilerin çokkültürlülük algılarına ve Almanca öğrenme motivasyonlarına etkileri
The effects of cultural elements in German studentsbooks' onstudents' multiculturalism perception and motivation in learning German language / Die auswirkungen kultureller elemente in DaF-lehrwerken auf die wahrnehmung von multikulturalismus der DaF-lernenden und deren motivation in hinblick auf das Deutschlernen als fremdsprache
TUĞBA ÇARIKÇI KULA
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimTrakya ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVİNÇ SAKARYA MADEN
- Çokkültürlü eğitim programlarının tasarlanmasına ilişkin öğretim elemanı görüşlerinin incelenmesi
Examining faculty's opinions regarding multicultural curriculum design
NEVCAN DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimEge ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. BÜNYAMİN YURDAKUL
- Sosyal bilgiler eğitiminde çok kültürlülük üzerine öğretmen görüşlerinin incelenmesi: Akdeniz bölgesinde bir il
Investigation of teachers 'views on multi culturality in social studies education: A province in the Mediterranean region
NİHAL ÇETİNKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimAkdeniz ÜniversitesiSosyal Bilgiler ve Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYHAN AKIŞ
- Sosyal bilgiler dersi öğretim programları ve ders kitaplarında çok kültürlülük: 1998 – 2017 sosyal bilgiler ders kitaplarının karşılaştırılması
Multiculturalism in social studies courses and curriculum: A comparison of social studies books 1998 –2017
CİHAN TAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiSosyal Bilimler ve Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YUSUF KESKİN
- Sosyal bilgiler dersi öğretim programında ve ders kitaplarında çokkültürlülüğün incelenmesi
Examination of multiculturalism in social studies curriculum and textbooks
OSMAN BEKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimKütahya Dumlupınar ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAYKAL BİÇER