Kâdî Beyzâvî'nin Tuhfetü'l-ebrâr'ı ile İbn Melek'in Şerhu Mesâbîhi's-sünne'sinin muhteva ve yöntem açısından mukayesesi
A comparison of Kâdi al-Bayzâvî's Tuhfah al-Abrâr and Ibn Melek's Sherhi Masâbîh al-sunnah in terms and content
- Tez No: 802264
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HİKMET GÜLTEKİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Uşak Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Hadis Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 308
Özet
Kâdî Beyzâvî, İslâmî ilimlerin hemen her sahasında eser vermiş velûd bir âlimdir. Hadis ilmine dair tek eseri Mesâbîhu's-sünne şerhi olan Tuhfetü'l ebrâr'ıdır. İbn Melek de Osmanlı döneminde Anadolu'da yaşamış ilmî aile geleneğine sahip bir âlimdir. O da Mesâbîhu's-sünne üzerine Şerhu Mesâbîhi's-sünne adıyda bir şerh yazmıştır. Bu araştırmada bu iki âlimin zikredilen eserleri hadis şerh yöntemleri ve muhteva analizi merkeze alınarak çeşitli başlıklar altında mukayese edilmiştir. Bu çalışmanın amacı genelde hadis şerh literatürüne özelde ise Mesâbîhu's-sünne şerhleri bağlamında alana mütevazı bir katkı sunmaktır. Bu kapsamda çalışmanın birinci bölümünde şârihlerin hayatları ele alınmış, yaşadıkları dönemin siyâsî ve ilmî durumları incelenmiştir. İkinci bölümde şerhlerin hadis şerh yöntemleri açısından, kaynakları ve sonraki dönemlere etkileri bakımından incelemesi yapılmış, bu bağlamda mukayeseli olarak çeşitli mülahazalar ifade edilmiştir. Hadis şerh yöntemleri seçilen çeşitli örnekler üzerinden yapılmıştır. Şerhlerin kaynakları incelenirken şârihleri kullandığı hadisler üzerinden taramalar yapılmış ve doğrudan hadisçiliklerine etki edecek sonuçlar zikredilmiştir. Sonraki dönemlere tesirleri tercihe bağlı olarak bazı âlimler üzerinden daha detaylı olarak ele alınmıştır. Üçüncü bölümde ise şerhlerin muhteva bakımından mukayesesi ele alınmıştır. Muhteva açısından seçilen ana başlıklar etrafında değerlendirmeler yapılmıştır. Burada şârihlerin mezhebi âidiyetlerinin fıkhî ve kelâmî rivâyetlere etkisinin boyutları tahlil edilmiştir. Şârihlerin yaşadıkları dönem itibariyle güncel bazı olaylarla hadisler arasında bağ kurup kurmadıkları üzerinde durulmuştur. Bunun dışında tasavvufî yorumlar, hadis ilmindeki bazı tartışmalı rivâyetlere bakışları incelenmiştir.
Özet (Çeviri)
Kadî al-Bayzâvî is a prolific scholar who has written works in almost every field of Islamic sciences. His only work on the science of hadith is Tuhfah al-Abrâr, an annotation of Masâbîh al-sunnah. Ibn Melek is also a scholar with a scientific family tradition who lived in Anatolia during the Ottoman period. He also wrote a commentary on Masâbîh al-sunnah called Sherhi Masâbîh al-sunnah. In this research, the mentioned works of these two scholars were compared under various headings, focusing on hadith commentary methods and content analysis. The aim of this study is to make a modest contribution to the field in the context of hadith commentary literature in general and Masâbîh al-sunnah commentaries in particular. In this context, in the first part of the study, the lives of the commentators were discussed and the political and scientific conditions of the period they lived in were examined. In the second part, the annotations were examined in terms of hadith commentary methods, their sources and their effects on the following periods, and in this context, various considerations were expressed comparatively. Hadith commentary methods were made on various selected examples. While examining the sources of the commentaries, the hadiths used by the commentators were scanned and the results that would directly affect their hadiths were mentioned. Its effects on the following periods are discussed in more detail by some scholars, depending on preference. In the third part, the annotations are compared in terms of content. Evaluations were made around the main topics selected in terms of content. Here, the dimensions of the effect of the sectarian affiliation of the commentators on the fiqh and theological narrations are analyzed. It has been focused on whether the commentators have established a connection between some current events and hadiths in terms of the period in which they lived. Apart from this, mystical interpretations and their views on some controversial narrations in the science of hadith were also examined.
Benzer Tezler
- Kâdî Beyzâvî'nin Envârü't-Tenzîl ve Esrârü't-Te'vîladlı tefsirinde Müşkilü'l-Kur'ân'a yaklaşımı
Kadi Beyzâvî's approach to Müşkilü'l-Qur'an in his tafsîr Envârü't-Tenzîl ve Esrârü't-Te'vîl
İBRAHİM ATAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinBurdur Mehmet Akif Ersoy ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET MAHFUZ ATA
- Kadı Beyzavi'nin 'Tavali'u'l-Envar' ının Mustafa Sıtkı'ya ait tercümesi
Başlık çevirisi yok
KAMİL TİFTİK
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
DinMarmara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KASIM TURHAN
- Kâdî Beyzâvî'nin Envârü't-Tenzîl ve Esrârü't-Te'vîl adlı tefsirinde ahiret inancı
Belife circumstances in Kâdî Beydawi's work named 'Anvaru't-Tanzil wa Asraru't-Ta'vil'
AHMET KÖK
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DinYüzüncü Yıl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BURHANEDDİN KIYICI
- رسالة في الرد على ما دسه البيضاوي في تفسيره من أوهام الفلاسفة للعلامة محمد بن أبي بكر المرعشي المدعو بساجقلي زاده (ت 1145ه)دراسة وتحقيقاً
El-Beyżāvî'nin tefsirine soktuğu felsefi önyargılara karşı Saçaklızade adıyla bilinen Allâme Muḥammed b. Ebî Bekr el-MarꜤaşî (Ö.H. 1145)'nin cevabı inceleme ve araştırma
MOHAMMED THAMER NAJM NAJM
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULSALAM YOUSUF ESSA AL-YAGOOB
- Kâdî abdülcebbâr ve Kâdî beyzâvî'nin müteşâbih ayetlere yaklaşımının mukayesesi
Comparison of Qâdî abd al-Jabbâr and Qâdî Baydâwî?s approaches to mutashâbih verses
SELAHATTİN ÖZ
Doktora
Türkçe
2011
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SADRETTİN GÜMÜŞ