Covıd-19 döneminde belirsizliğe tahammülsüzlük ve psikolojik belirtiler arasındaki ilişkide psikolojik dayanıklılığın aracı rolü: Aşı öncesi ve sonrası karşılaştırması
Mediator role of psychological resillience in the telationship between intolerance of uncertainity and psychological symptoms in the Covid-19 period: Comparison of the pre-and post vaccine sample
- Tez No: 802455
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AYNUR FEYZİOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirsizliğe Tahammülsüzlük, Covid-19, Psikolojik Belirtiler, Psikolojik Dayanıklılık, Covid-19, Intolerance to Uncertainty, Psychological Resilience, Psychological Symptoms
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: Hamidiye Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 161
Özet
Amaç: Araştırmanın amacı psikolojik dayanıklılığın belirsizliğe tahammülsüzlük ve psikolojik belirtiler arasındaki aracı rolü olup olmadığını bulmak ve bahsi geçen değişkenlerin yaklaşık bir yıl arayla aşı öncesinde ve sonrasında ortalamalarını kıyaslayarak aşının ortaya çıkışının ve pandemi üzerinden geçen bir yılın bu değişkenler üzerindeki etkisini görmektir. Gereç ve Yöntem: Çalışmada araştırmacı tarafından geliştirilen demografik bilgi formu, Belirsizliğe Tahammülsüzlük Ölçeği (BTÖ), Kısa Semptom Envanteri (KES) ve Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği (KPSÖ) kullanılmıştır. Ölçek puanları arasındaki ilişki Pearson korelasyon yöntemi kullanılmış olup aracılık analizinde ise hiyerarşik regresyon yöntemi kullanılmıştır. Gruplar arasında karşılaştırma yöntemleri olarak iki gruba ilişkin karşılaştırmada bağımsız gruplar t testi yöntemi, üç veya daha fazla gruba sahip ölçümlerin karşılaştırılmasında ise tek yönlü varyans analizi (ANOVA) yöntemi kullanılmıştır. Bulgular: Araştırmanın bulgularına göre, psikolojik dayanıklılığın psikolojik belirtiler ve belirsizliğe tahammülsüzlük düzeyi arasında kısmi aracılık rolü mevcuttur. Belirsizliğe tahammülsüzlük psikolojik belirtilerle pozitif ve psikolojik dayanıklılıkla negatif ilişkilidir. Aşı öncesi ve aşı sonrası grup karşılaştırmasında, aşı sonrası yani bir yıl arayla ölçümü yapılan grubun psikolojik belirtiler ve belirsizliğe tahammülsüzlük puanı aşı öncesi ve pandeminin ilk başladığı zamanlara tekabül eden gruba göre daha yüksektir. Covid-19 pandemisinin yaşam kalitesini etkileme düzeyi arttıkça belirsizliğe tahammülsüzlük ve psikolojik belirtiler puanları artarken, psikolojik dayanıklılık puanları azalmıştır. Sonuç: Psikolojik dayanıklılığı güçlendirmenin hem belirsizliğe tahammülsüzlüğün azalmasına katkıda bulunacağı hem de psikolojik belirtilerin ortaya çıkması konusunda koruyucu bir rol oynayacağı düşünülmektedir. Aşı sonrası değişkenlerin ortalaması artmıştır ve bunun da pandeminin uzayan etkilerinin aşıya rağmen ruh sağlığı üzerindeki olumsuz yansımasına örnek teşkil ettiğine inanılmaktadır.
Özet (Çeviri)
Aim: The aim of this study is to investigate whether psychological resilience plays a mediating role in the relationship between intolerance of uncertainty and psychological symptoms, and to compare the averages of these variables before and after the emergence of the vaccine and one year after the pandemic, in order to see the impact of the vaccine and a year of pandemic on these variables. Materials and Methods: The study utilized a demographic information form which were developed by the researcher, the Intolerance of Uncertainty Scale (IUS), the Brief Symptom Inventory (BSI), and the Brief Resilience Scale (BRS). Pearson correlation was used to examine the relationships between the scale scores, and hierarchical regression analysis was used for the mediation analysis. Independent samples t-test was used to compare two groups, while one-way analysis of variance (ANOVA) was used to compare three or more groups. Results: According to the findings of the research, there is a partial mediating role of psychological intolerance and symptoms of psychological distress between psychological resilience and uncertainty. Intolerance of uncertainty is positively related to psychological symptoms and negatively related to psychological resilience. In the comparison of groups before and after vaccination, the group measured one year after vaccination has higher scores for psychological symptoms and intolerance of uncertainty than the group corresponding to pre-vaccination and the beginning of the pandemic. As the level of the impact of the Covid-19 pandemic on quality of life increases, intolerance of uncertainty and psychological symptoms scores increase while psychological resilience scores decrease. Conclusion: Strengthening psychological resilience will contribute to reducing intolerance to uncertainty and playing a protective role in the emergence of psychological symptoms. The average of post-vaccination variables has increased, indicating the negative impact of the prolonged effects of the pandemic on mental health despite the vaccination.
Benzer Tezler
- Pozitif bireysel faktörlerin Covid-19 kaygısı ile olan ilişkisinin obsesif kompulsif bozukluk ve yaygın kaygı bozukluğu belirtileri kapsamında incelenmesi: Belirsizliğe tahammülsüzlük ve COVİD-19 kaygısının aracı rolü
Investigating the relationship between positive individual factors and Covid-19 anxiety in the scope of obsessive-compulsive disorder and generalized anxiety disorder symptomatology: The mediating role of intolerance of uncertainity and COVİD-19 anxiety
EDA UMUTLU AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiHacettepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MÜJGAN İNÖZÜ MERMERKAYA
- Belirsizliğe tahammülsüzlüğün ayrılma anksiyetesi ile ilişkisinde duygu düzenleme güçlüğünün aracı rolü: Sağlık çalışanları ve toplum örneklemi karşılaştırması
The mediating role of difficulty in emotion regulation in the relationship between intolerance of uncertainty and separation anxiety: A comparison of healthcare professionals and community sample
EMEL ÇULHA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiIşık ÜniversitesiKlinik Psikoloji Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MİRAY AKYUNUS
- Obsesif kompulsif belirtiler, belirsizliğe tahammülsüzlük ve kaygı arasındaki ilişki: Covid-19 sürecine özgü bir çalışma
The relationship between obsessive compulsive symptoms, intolerance of uncertainty, and anxiety: A Covid-19 pandemic study
İREM İSKENDEROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiIşık ÜniversitesiKlinik Psikoloji Bilim Dalı
PROF. DR. FERYAL ÇELİKEL
- Üniversite mezunu genç yetişkin bireylerde belirsizliğe tahammülsüzlük, psikolojik esneklik ve endişe arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigating the relationship between intolerance of uncertainty, psychological flexibility and worry in university graduate young adults
MERVE YAĞAR KALAYCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YASİN AYDIN
- COVID 19 pandemisinde üniversite öğrencilerinin belirsizliğe tahammülsüzlük ve travma sonrası büyüme düzeyleri arasındaki ilişkide bilişsel esneklik, yalnızlık ve sosyal desteğin aracılık rolü: Farklı modellerin denenmesi
The mediation role of cognitive flexibility, loneliness and social support in the relationship between university students' levels of uncertainty intolerance and post-traumatic growth in the COVID 19 pandemic: Testing different models
İCLAL CİVAN İLGÜN
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAHTİYAR ERASLAN ÇAPAN