Eskişehir ili Alevi Bektaşi geleneğindeki müzik unsurlarının incelenmesi
Examination of music elements in Eskişehir province Alevi Bektashi tradition
- Tez No: 802533
- Danışmanlar: PROF. DR. ZEKİ NACAKCI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Güzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Müzik Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 250
Özet
Bu araştırmanın amacı; Eskişehir ili Alevi-Bektaşi müzik geleneğinde müzik unsurlarının yöresel özellikleri açısından incelenmesidir. Bu bağlamda; Eskişehir Alevi-Bektaşi müzik kültürünün şekillendiği belirli yerleşim yerleri seçilerek ve bu yörelerdeki müzikal unsurlar incelenip, bu unsurların benzerlikleri ve farklılıkları belirlenmiştir. Anadolu Alevi-Bektaşi geleneğindeki müzik unsurları; müzik türleri, usuller, diziler belirlenmiştir. Nitel araştırma yöntemlerinden betimsel ve“tarama”modeliyle desenlenen bu çalışmanın verileri, kaynak (doküman) taraması, görsel ve işitsel materyal çözümlemesi ve yarı yapılandırılmış görüşme yoluyla toplanmıştır. Elde edilen veriler betimsel içerik analizi yapılarak çözümlenmiştir. Yarı yapılandırılmış görüşme soruları Anadolu Alevi-Bektaşi müziğinin icra edildiği belli merkezlerdeki yöresel müzik türlerine göre hazırlanmış, katılımcılara göre şekillenmiştir. Araştırmadan elde edilen veriler nitel araştırma yöntemlerinden içerik analizi yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Alan araştırması ve yerel yazılı, basılı kaynaklardan elde edilen 102 eser notaya alınarak analiz edilmiştir. Analiz aşamasında kullanılan eserlere ilişkin bireysel ses genişlikleri incelendiğinde 4'lü aralıktan 11'li ses aralığına kadar geniş bir yelpazede eser çeşitliliğinin olduğu, buna ek olarak genellikle eserlerin 8'li ses aralığında icra edildiği görülmüştür. Derlenen eserlerin büyük bir kısmının, eserlerin içerisinde bulunduğu makamsal çerçevenin ve yapısal türün etkisi altında güçlü bölgelerini çevreleyen şekilde orta bölgede geliştiği, makam dağılımlarına göre, çok kullanılan makamsal yapının Hüseynî olduğu, sırasıyla Uşşak ve Hicaz makam dizisinde olduğu görülmüştür. Ritmik yapı başlığında en çok kullanım oranına sahip olan ritmik yapının 7/8'lik olduğu, bunu takiben 4/4, 9/16, 2/4, 4/8, 5/8, 9/8'lik ritmik yapıların kullanıldığı tespit edilmiştir. Eserlerde yer alan aralıkların cinsi ve perdeler incelendiğinde genellikle ezgisel hareketin ağırlıklı olarak karar perdesi bölgesinde geliştiği, icra ve vokal bölümlerinde de çoğunlukla yanaşık seslerin tercih edildiği tespit edilmiştir. Genel çerçevede eserlerin orta bölge seyri gösterdiği saptanmıştır. Eserlerin büyük çoğunluğunun Semah türünde olduğu, bunu takiben Nefes, Deyiş türlerinin olduğu sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
The aim of this research is to analyze the musical elements in the Alevi-Bektashi music tradition in Eskişehir province in terms of their regional characteristics. In this context; certain settlements where Eskişehir Alevi-Bektashi music culture was shaped were selected and the musical elements in these regions were examined and the similarities and differences of these elements were determined. Musical elements in the Anatolian Alevi-Bektashi tradition; music genres, methods and scales were determined. The data of this study, which was designed with a descriptive and“survey”model from qualitative research methods, were collected through source (document) scanning, visual and auditory material analysis and semi-structured interviews. The data obtained were analyzed using descriptive content analysis. Semi-structured interview questions were prepared according to the regional music genres in certain centers where Anatolian Alevi-Bektashi music is performed and shaped according to the participants. The data obtained from the research were analyzed using content analysis method, one of the qualitative research methods. The 102 works obtained from field research and local written and printed sources were notated and analyzed. When the individual voice widths of the works used in the analysis phase were examined, it was seen that there was a wide range of works ranging from the 4-part range to the 11-part range, in addition to this, the works were generally performed in the 8-part range. It was observed that most of the collected works developed in the middle region surrounding the strong regions under the influence of the maqam framework and structural type in which the works are located, and according to the makam distribution, the most used maqam structure was Hüseynî, followed by Uşşak and Hicaz. Under the heading of rhythmic structure, it was determined that the rhythmic structure with the highest usage rate was 7/8, followed by 4/4, 9/16, 2/4, 4/8, 5/8, 9/8 rhythmic structures. When the type of intervals and pitches in the pieces were analyzed, it was determined that the melodic movement developed predominantly in the region of the decisive pitch, and in the performance and vocal parts, mostly adjacent voices were preferred. In general, it has been determined that the works show a middle region course. It is concluded that the majority of the works are in Semah genre, followed by Nefes and Deyiş genres.
Benzer Tezler
- Eskişehir ili, Alevi-Bektaşi köylerindeki inanç ritüellerinin sosyolojik analizi
Sociological analysis of the religious rituals in the Alevi-Bektaşi villages in Eskişehir
COŞKUN KÖKEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Halk Bilimi (Folklor)Gebze Yüksek Teknoloji EnstitüsüStrateji Bilimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. LÜTFİHAK ALPKAN
PROF. DR. MEHMET NİYAZİ ÖKTEM
- Alevi Bektaşi kültürünü temsil eden Arslanbeyli Mahallesi'nin müzikal yapısının incelenmesi
Investigation of the musical structure of Arslanbeyli Neighborhood representing Alevi Bektaşi culture
ÇAĞLAR UYSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
MüzikKırıkkale ÜniversitesiMüzik Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BEKİR TANYERİ
- Seyyid Battal Gazi Külliyesi
Başlık çevirisi yok
ABDULLAH DEVECİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Sanat TarihiGazi ÜniversitesiArkeoloji ve Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİT ÇAL
- Şücaaddin Velî Ocağı Alevî geleneğinde Türk din mûsikîsi
Turkish religious music within the Alevi Tradition of Sucaaddin Veli Ocagi
ANIL MERT
Doktora
Türkçe
2024
MüzikAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTürk Din Musikisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET TIRAŞCI
- Huzurevinde ve kendi evlerinde kalan yaşlıların depresyon yaygınlığı ve risk faktörleri açısından karşılaştırılması
Başlık çevirisi yok
ALEV KILIÇOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2005
PsikiyatriEskişehir Osmangazi ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEM KAPTANOĞLU
YRD. DOÇ. DR. ÇINAR YENİLMEZ