Eskişehir İli Odunpazarı İlçesi Yörükkırka Cemevi ritüelleri ve müzik pratikleri
Eskişehir Province Odunpazarı District Yörükkırka Cemevi rituals and music practices
- Tez No: 952203
- Danışmanlar: DOÇ. YILDIRIM AKTAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Afyon Kocatepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Müzik Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Müzik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 90
Özet
Evrenin oluşumundan bugüne kadar var olan müzik, insanların en güzel duygu ve düşünce aktarıcısı olmakla birlikte etkili ve en yaygın sanat dallarından biridir. Müzik bir sanat dalı olmasıyla birlikte insanlarda duygusal gelişimi de tamamlayan en büyük kültürel ögelerin başında yer alır. Tarihsel süreçte müzik, çeşitli kültürler içerisinde çok farklı ilerleyiş kaydetmiştir. Türk kültürüne ait Türk Müziği de bunların çeşitli ve karmaşık yapıda olanlarındandır. Geleneksel Türk Müziği başlığı altında temel iki kavram olan Türk Sanat Müziği ve Türk Halk Müziği türleri yer alır. Dini müzik çatısı altında bulunan Alevi Bektaşi Kültürüne ait alt türler ise Türk Halk Müziği başlığının altındaki Tasavvufi Halk Müziğine aittir. Alevi-Bektaşi topluluklarının ibadeti olarak bilinen Cem ibadetlerinde uygulanan hizmetler esnasında icra edilen müzik pratikleri bu kültürün olmazsa olmaz yapı taşlarından biridir. Alevi-Bektaşi inancına mensup toplulukların Cem ibadetleri sırasında icra edilen,Nefes, Duvaz-ı İmam, Mersiye, Semah, Mihraçlama, Gülbang, Nevruziye gibi deyişler her ne kadar müzikal yönleriyle ön planda görünüyor olsada aslında her biri dini birerritüeldir. Bu tezdetasavvufi bir ifadesi olan, Alevi Cem'lerindeki Cem ritüelleri ve müzik pratikleri ele alınırken, çalışmanın evrenini Eskişehir İli Odunpazarı İlçesi Yörükkırka köyü Alevi-Bektaşi Cem Ritüelleri ve müzik pratikleri oluşturmuş, örneklemini Yörükkırka Cemevi Pir Ahmet Ocağı – İrşat/Sohbet Cemi ile sınırlandırılarak incelemeler ve değerlendirmeler yapılmıştır. Tezde, alan araştırması, gözlem, görüşme yöntemleri kullanılmış, Cem ritüeli sırasında görsel ve işitsel kayıtlar alınmıştır. Doğal ortamda yapılan bu araştırmaeğitim niteliğinde yapılan bir Cem ibadeti olmakla birlikte, aynı zamanda yörede bulunan diğer ocaklara bağlı Dedelerin de katılımı ile kapsamlı bir Cem ibadeti olmuştur.Alan yazın gözlemi ve Alanda görüşme ile yapılan araştırmaya ve edinilen bilgiye göre bu çalışma konuyla ilgili yapılan ilk çalışma olmuştur. Sonuç olarak yapılan bu araştırma neticesinde, Anadolu Coğrafyası ve kültürü içerisinde yer alan, Alevi-Bektaşi inancının geçmişten günümüze kadar nasıl geldiği, tarihsel süreç içerisinde Eskişehir İli Odunpazarı İlçesi Yörükkırka köyünde yaşamakta olan ve çeşitli nedenlerden ötürü bu köye göç eden toplulukların Alevi-Bektaşi inancına ve müzik pratiklerine sağladığı katkıları ortaya konmuştur.
Özet (Çeviri)
Music, which has existed from the formation of the universe to the present day, is one of the most effective and widespread forms of art, conveying human emotions and thoughts in the most beautiful way. As a branch of art, music is one of the major cultural elements that not only completes emotional development in humans but also plays a significant role in culture. Historically, music has developed in diverse ways within different cultures. Turkish Music, which belongs to Turkish culture, is among the most varied and complex of these. Under the title of Turkish Music, there are two main branches: Turkish Classical Music and Turkish Folk Music. The sub-genres belonging to the Alevi-Bektashi culture within the religious music category fall under the title of Sufi Folk Music within Turkish Folk Music. Musical practices performed during religious services known as Cem rituals among Alevi-Bektashi communities constitute one of the essential pillars of this culture. The musical elements performed during these rituals, such as Nefes, Duvaz-ı Imam, Mersiye, Semah, Mihraçlama, Gülbang, and Nevruziye, although musically rich, are essentially religious rituals. The aim of this study is to exemplify musical practices in Alevi Cems, focusing on the Yörükırka village Cemevi located in the Odunpazarı district of Eskişehir province. Accordingly, the research question was defined as“What is the role of music in the Cem rituals – İcra/Sohbet Cem and Ayin-i Cem – performed in the Cemevi?”Using field research and a qualitative research model, the study identified rituals accompanied by music based on the statements of ritual participants. As a result, this research has revealed how the Alevi-Bektashi belief system, which has existed within the Anatolian geography and culture, has evolved from past to present, and the contributions made to the Alevi-Bektashi faith and musical practices by the communities living in or having migrated to Yörükırka village of Odunpazarı district, Eskişehir, due to various reasons.
Benzer Tezler
- Eskişehir Odunpazarı ilçesi'nde kadına yönelik şiddetin mekânsal dokusu
Spatial pattern of women violence in Odunpazari district of Eskişehir
ALİ EKİNCEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
CoğrafyaEskişehir Teknik ÜniversitesiUzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMRA GÜNAY AKTAŞ
- Gündüz bakım evlerinde iç ve dış ortam mikrobiyal hava kalitesinin belirlenmesi
Evaluation of indoor and outdoor microbiological air quality of day care centers
ECEM KOLCA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Çevre MühendisliğiEskişehir Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMRA MALKOÇ
- Eskişehir fayı Sultandere segmentinin holosen aktivitesi
Holocene activity of the Eskişehir fault- Sultandere segment
DENİZ SARAÇOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Jeoloji MühendisliğiEskişehir Osmangazi ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VOLKAN KARABACAK
- Kentsel çevre kalitesinin uzaktan algılama ve coğrafi bilgi sistemleri kullanılarak değerlendirilmesi: Eskişehir – Odunpazarı
Urban environmental quality assessment at utilizing remote sensing and geographic information systems: Eskişehir - Odunpazarı
FATMA ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Şehircilik ve Bölge PlanlamaEskişehir Teknik ÜniversitesiUzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SAYE NİHAN ÇABUK
PROF. DR. ÜLKÜ DUMAN
DOÇ. DR. GORDANA KAPLAN
- Bazı silajlık mısır çeşitlerinde verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi
The determination of forage yield and quality characteristics in some silage maize varieties
BATUHAN ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
ZiraatEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT OLGUN