Hüsn ü aşk, hüsn ü dil ve sıhhat u maraz anlatılarının sembolik açıdan karşılaştırmalı analizi
Comparative analysis of hüsn ü aşk, hüsn ü dil, and sihhat u maraz narratives from a symbolic perspective
- Tez No: 802676
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET İÇLİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ardahan Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 388
Özet
Hüsn ü Aşk, Hüsn ü Dil ve Sıhhat u Maraz anlatıları klasik Türk edebiyatının önemli sembolik anlatılarındandır. Bu anlatılardaki sembollerin analiz edilmesi ve bütüncül bir bakış açısıyla değerlendirilmesi, klasik Türk edebiyatı metin çözümlemelerine önemli katkılar sağlayabilir. Çalışmada bu amaçla söz konusu üç anlatıdaki semboller bütüncül bir yaklaşımla analiz edilmiştir. Semboller çözümlenirken yöntem olarak göstergebilimsel yaklaşımlardan yararlanılmıştır. Anlatılarda yer alan her sembol, öncelikle metin içerisindeki diğer göstergelerle ilişkisi açısından, sonra gelenek içerisinde kazandığı anlam alanları açısından çözümlenmiştir. Çalışmada ele alınan anlatılar“kendini ve hakikati bilme yolculuğu”konusunu işlediği için sembollerin anlam alanları konusunda çoğunlukla İslam düşünce geleneğinden yararlanılmıştır. Teorileri ve kavramlarından yararlanılan düşünce okulları kelam, felsefe ve tasavvuf okullarıdır. Çalışmayı özgün kılan özellik, çözümlenen her sembolün İslam düşünce geleneğindeki üç düşünce okulundan yararlanılarak temellendirilmesi ve bir bütünlük içerisinde ele alınmasıdır. Bununla hem keyfî yorumlardan kaçınmak hem de anlam alanları özellikle modern zamanlarda değiştiği için sembolleri gerekçelendirerek sunmak ve böylece anlaşılır kılmak amaçlanmıştır. Çalışmada incelenen anlatılar“nefsini bilen Rabbini bilir”fikrinin kurgusal ifadesi olarak tanımlanabilir. Sembollerin anlaşılması için çalışmada yanıtlanmaya çalışılan en temel soru, insanın kendini ve hakikati nasıl bilebileceği sorusudur. Çalışmada bu temel soru aşk, akıl, güzellik, ruh, nefs, hayal, söz, kalp/gönül gibi kavramlar; kendini bilmek, ölümsüzlük, acı-haz tartışmaları, insan-evren-gönül ilişkisi gibi felsefi ve tasavvufi konular; sudûr, akıllar, nefs veya bilgi, cevher-araz, Allah'ın isimleri, vahdet-i vücûd, ayân-ı sâbite, devir nazariyesi gibi ontolojik, epistemolojik ve psikolojik teoriler ve kavramlar üzerinden yanıtlanmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The narratives Hüsn ü Aşk, Hüsn ü Dil and Sıhhat u Maraz are among the remarkable symbolic narratives of classical Turkish literature. Analyzing the symbols in these narratives and evaluating them from a holistic perspective can make significant contributions to the analysis of the texts of classical Turkish literature. For this purpose, the symbols in the three narratives have been analyzed with a holistic approach in the thesis. While analyzing symbols, semiotic approaches have been utilized as a method. Each symbol in the narratives has been analyzed first in terms of its relationship with other signs in the narrative, and then in terms of the meaning areas it has gained in the tradition. Since all three narratives analyzed in the study fictionalize the subject of“the journey to knowledge of self and truth”, the tradition of Islamic thought has been mostly used for the meaning areas of symbols. The schools of thought whose theories and concepts are utilized are the schools of theology, philosophy, and sûfîsm. What makes the thesis distinctive is that each symbol analyzed is based on the three schools of thought in the Islamic tradition of thought and analyzed as a part of a whole. In doing so, the aim is to avoid arbitrary interpretations and to present the symbols with justification, since their meaning areas have changed especially in modern times, and thus try to make them comprehensible. The three narratives analyzed in the thesis can be defined as the fictional expression of the idea“if you know about your soul (nafs), you will know your God”. The most fundamental question to be answered in the thesis for the comprehension of symbols is the question“How does a person know himself and the Truth?”. This thesis attempts to answer this fundamental question through concepts such as love, intellect (and reason), beauty, spirit, nafs (soul and self), imagination, parole (and language), and heart; the topics of philosophy and sûfîsm such as self-knowledge, immortality, pain and pleasure debates, and the relationship of human-universe-heart; ontological, epistemological, and psychological theories and concepts such as emanation, intellects, the nafs or knowledge, substance-accident, Divine Names, wahdat al-wujûd, ayn thâbita, and revolution.
Benzer Tezler
- Hüsn ü Aşk'ın teşbih ve mecaz sözlüğü
Simile and metaphor dictionary of Hüsn ü Aşk
AYSEL YALÇIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÜLKÜ ÇETİNKAYA KARAKOYUN
- Hüsn ü Aşk'ta metaforik üslup bağlamında eğitsel ögeler üzerine bir inceleme
A study on educational components within the frame work of methaphoric language use in Hüsn ü Aşk
DEVRİM SILA KARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖMER İNCE
- Hüsn ü Aşk'ın anlam dünyası ve Hüsn ü Aşk bağlamında Şeyh Galib'in üslup özellikleri
The world of meaning of Hüsn ü Aşk and Sheikh Galib?s stylistic features in the context of Hüsn?ü Aşk
İBRAHİM GÜLTEKİN
Doktora
Türkçe
2011
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET MERMER
- XVI. asır aşk mesnevilerinde edebî tasvirler
Literary descriptions in love masnavis of XVI. century
MERVE İNCİ
Doktora
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET KARTAL
- Türkçeye çevrilmiş edebî metinlerde anlam ve biçim kırılmaları
Semantic and stylistic deviations in literary texts translated into Turkish
NAGİHAN ŞENYILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
DilbilimErzincan ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FARUK GÜRBÜZ