Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesi kararları ışığında adil yargılanma hakkı
The right to a fair trial in light of the decisions of the European Court of Human Rights and the decisions of the Constitutional Court
- Tez No: 802722
- Danışmanlar: PROF. DR. HARUN TEPE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Felsefe, Hukuk, Philosophy, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İnsan Hakları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İnsan Hakları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 137
Özet
İnsan hakları kavramı insanların salt insan olmalarından kaynaklanan birtakım vazgeçilmez ve devredilmez haklara sahip olmaları gerektiğini anlatır, genellikle bu şekilde tanımlanmıştır. Adaletin bazı standartlara uygunluğu ise adil yargılanma hakkını anlatır. Adil yargılanma hakkı söz konusu olduğunda adil bir şekilde karar verilebilmesi için gerekli şartların bulunup bulunmadığı değerlendirilir. Adil yargılanma önemli bir hak olmasının yanı sıra diğer birçok hak ile yakından ilişkili olmasından dolayı ulusal ve uluslararası mevzuatta kendisine yer bulmuş, ulusal ve uluslararası yargısal koruma mekanizmalarının içtihatlarıyla da korunmuştur. Bu çalışmada da ulusal yargısal koruma mekanizması olarak Anayasa Mahkemesi (AYM) ile uluslararası yargısal koruma mekanizması olan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) çeşitli kararlarından faydalanılarak adil yargılanma hakkının alt unsurunu teşkil eden mahkemeye erişim hakkının ne olduğu ile hakkın korunmasını sağlamak, ihlâl kararlarına neden olmamak için bu iki yüksek mahkemenin derece mahkemelerinden beklentilerinin neler olduğu anlatılmaya çalışılacaktır. Çalışmanın birinci bölümünde, adil yargılanma hakkının alt unsurlarını oluşturan makul sürede yargılanma hakkı, ikinci bölümünde ise hakkaniyete uygun yargılanma hakkı (çelişmeli yargılanma ilkesi, silahların eşitliği ilkesi, gerekçeli karar hakkı) alt ilkeleriyle AYM ve AİHM tanımlamalarıyla incelenmiştir. Üçüncü bölüm, adil yargılanma hakkının bir unsurunu teşkil eden mahkemeye erişim hakkının tanımlanmasına ve hakkın anlatılması ile hakkın gerçekleşebilmesi için erişilecek mahkemenin taşıması gereken özelliklerin neler olduğunun tartışılmasına ayrılmıştır. Dördüncü bölümde AYM ve AİHM'in bireysel başvurularda idari yargı alanında verdiği kararlar ışığında mahkemeye erişim hakkının hangi koşullarda ne gibi ihlâllere maruz kaldığı, somut olaylardaki hususlar göz önüne alınarak, iki yüksek mahkemenin içtihatlarının ne ölçüde benzediği belirtilmeye çalışılmıştır. Sonuç bölümünde ise insan haklarını korumak için yüksek mahkemelerin birtakım uluslararası geçerliliği olabilecek ve hala gelişmekte olan kriterler belirlemek suretiyle hakları bazı asgari güvencelere kavuşturduğu, hak ihlâllerini engellemek için en büyük görevin, karar verirken yüksek mahkeme kararlarında belirlenen temel kriterleri göz önünde bulundurmak anlamında karar verici mahkemelere düştüğü, uygulayıcıların karar verirken içtihatları göz önünde bulundurması hâlinde hak ihlâllerinin azalabileceği ihtimali değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
The concept of human rights speaks of the necessity of having a set of indispensable and non-negotiable rights just because of being a human. The adaptation of justice to some standards shows right to fair trial. When fair trial is at issue, conditions are evaluated for a fair trial. Along with being a crucial right, fair trial has taken place in national and international legislations and has been protected in precedents in national and international judicial protection. Making use of some of the decisions of Constitutional Court (CC) as a national judicial protection mechanism and European Court of Human Rights (ECHR) as an international judicial protection mechanism, this thesis attempts to explain the right to access to court as a sub-constituent of fair trial and the expectations of CC and ECHR from the trial courts to protect certain rights and not to result in violations. The first chapter of this thesis examines the right for fair trial in a reasonable time which sub-constitutes fair trial while the second chapter showcases equal and fair trial with its sub-constituents within the definitions of CC and ECHR. The third chapter discusses the right for access to court, which sub-constitutes right for fair trial, as well as the properties for courts that legislate the right for access to court. The fourth chapter explicates what forms of violations under what conditions are exposed to the access to court within the light of AYM's and AİHM's decisions on administrative justice over individual applications. Taking concrete cases into consideration, this chapter also analyses to what extent the precedents of these two high courts of justice resemble. The concluding chapter evaluates three main points: high courts reach at a minimum assurance for human rights by means of some internationally prevailing and ongoing criteria, decision-making courts have a bigger responsibility for preventing violations within the framework of foundational criteria of high courts, and violations can be lessened if the executives keep the precedents in mind in decision-making process.
Benzer Tezler
- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ile Anayasa Mahkemesi kararları ışığında adil yargılanma hakkı
The right to a fair trial in the light of the decisions of the European Court of Human Rights and the decisions of the Constitutional Court
RAMAZAN ÖĞE
- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesi kararları ışığında mahkemeye erişim hakkı
The right to access to court in the light of the case-law of the European Court of Human Rights and the Constitutional Court of the Republic of Turkey
FUNDA GÖRGÜLÜ ERGENÇ
- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesi bireysel başvuru kararları ışığında ceza muhakemesinde silahların eşitliği ilkesi
The principle of equality of arms in criminal procedure in the light of individual application decisions of the European Court of Human Rights and the Constitutional Court
HASAN EMRE ÇAVUŞOĞLU
- T.C. Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları ışığında vergilendirme yetkisi
Taxation authority in the light of the decisions of the Constitutional Court of the Republic of Turkey and the European Court of Human Rights
YALÇIN KÜÇÜKYAVUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
HukukAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiMali Hukuk Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERDAR ALTINOK
- Mülkiyet hakkı ve Anayasa Mahkemesinin mülkiyet hakkına bakışı
Proprietary right and the outlook of Constitutional Court on proprietary right
BAHADIRHAN TABAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
HukukÇankaya ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. CEM DURAN UZUN