Üç eski Anadolu topluluğunda biyolojik uzaklık çalışması
A study of biological distance in three ancient Anatolian populations
- Tez No: 802730
- Danışmanlar: PROF. DR. SERPİL EROĞLU ÇELEBİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Antropoloji, Anthropology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Antropoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Antropoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 119
Özet
Anadolu, Paleolitik dönemlerden bu yana çok sayıda insan topluluğuna ev sahipliği yapmış ve Avrupa, Asya ve Orta Doğu arasında bir köprü görevi görmesi nedeniyle yoğun popülasyon hareketliliklerinin yaşandığı bir coğrafya olmuştur. Anadolu'da yürütülen biyoarkeolojik çalışmalar, eski insan topluluklarına ilişkin popülasyon hareketliliğine dair önemli bilgiler sunmaktadır. İnsan toplulukları arasındaki biyolojik ilişkilerin araştırılması ve popülasyon hareketliliklerinin incelenmesinde kafatasının ölçülemeyen özelliklerinin kullanıldığı biyolojik uzaklık çalışmaları kayda değer bir veri sağlamaktadır. Bu verilerin analizi sonucunda Anadolu'ya ilişkin popülasyon tarihinin oluşturulmasına katkı sağlamak mümkün görünmektedir. Anadolu'da popülasyon hareketliliği Tunç Çağı sonrasında artış göstermiş ve bu artış, Orta Çağ'da oldukça belirgin hale gelmiştir. Ancak, Orta Çağ'a tarihlendirilmiş Anadolu topluluklarıyla yapılan biyolojik uzaklık çalışmalarının sayısı oldukça sınırlıdır. Bu çalışmada, Anadolu'da yaşamış ve Roma ve Bizans dönemlerine tarihlendirilen üç eski topluluk (Hatunköy, Gre Fılla ve Hastane Höyük) arasındaki biyolojik ilişkiler 92 bireyin kafatasında bulunan 39 ölçülemeyen özellik kullanılarak incelenmektedir. Üç topluluktan elde edilen veriler, diğer Anadolu ve dünya topluluklarının verileriyle karşılaştırılarak Anadolu'nun Orta Çağ dönemindeki popülasyon hareketliliğine ilişkin bir bakış açısı sunmak amaçlanmaktadır. Yapılan AnthropMMD analizi sonucunda, birbirleriyle daha yakın yüzyıllara tarihlendirilen Hastane Höyük ve Gre Fılla topluluklarının daha yakın biyolojik ilişkilere sahip olduğu tespit edilmiştir. Daha erken bir döneme tarihlendirilen Hatunköy topluluğu ise diğer iki toplulukla daha uzak biyolojik ilişkilere sahiptir. Diğer Anadolu topluluklarıyla yapılan karşılaştırma sonucunda Hastane Höyük ve Gre Fılla topluluklarının tarihsel olarak kendilerine yakın topluluklarla kümelendiği görülmüştür. Dünya topluluklarıyla yapılan karşılaştırmalarda Anadolu toplulukları, Avrupa topluluklarıyla birlikte kümelenmiştir. Sonuç olarak, biyolojik uzaklık analizi sonuçlarının tarihsel veriler ve antik DNA çalışmalarının sonuçları ile paralellik sergilediği görülmüştür. Elde edilen veriler, Orta Çağ'da Anadolu ve Avrupa arasındaki çift taraflı popülasyon hareketliliğinin topluluklar arasındaki biyolojik ilişkileri etkilediğini ve Avrupa ve Anadolu toplulukları arasındaki biyolojik benzerliği arttırdığını göstermektedir.
Özet (Çeviri)
Anatolia has been home to several human populations since the Paleolithic period and has been a bridge between Europe, Asia, and Middle East. Bioarcheological studies conducted in Anatolia provide significant information on the movement of ancient populations. Biological distance studies, in which the non-metric cranial traits are used to analyze biological relationships among populations and to examine population movements, provide significant data. As a result of the analysis of such data, it is possible to contribute to the reconstruction of the population history of Anatolia. Population movements in Anatolia increased durin the Bronze Age and became more pronounced in the Middle Ages. Yet, the number of biological distance studies on Anatolian populations dated to the Middle Ages is very limited. This study examines the biological relationships among three ancient Anatolian populations (Hatunköy, Gre Fılla and Hastane Höyük) that lived during the Roman and Byzantine periods, using 39 non-metric cranial traits found in the skulls of 92 individuals. The data obtained is compared with data from other Anatolian and world populations to provide a perspective on population movements in Anatolia in the Middle Ages. AnthropMMD analysis reveals that the Hastane Höyük ve Gre Fılla populations are biologically closer to each other, while Hatunköy population, which dates to an earlier period, is biologically distant to the other two. Comparisons with other Anatolian populations show that Hastane Höyük and Gre Fılla populations cluster with historically close populations. In comparisons with world populations, Anatolian populations cluster with European ones. In conclusion, the results of the biological distance analysis are in line with historical data and the results of ancient DNA studies. The data suggest that the bidirectional population movement between Europe and Anaatolia in the Middle Ages affected the biological relationships between populations and increased the similarity between European and Anatolian populations.
Benzer Tezler
- Antik dönem Anadolu tiyatrolarında oturma alanları; Ionia bölgesi örnekleri
Seating areas in ancient period Anatolian theaters; Ionian region examples
LATİFE BABAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
ArkeolojiNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BİLSEN ŞERİFE ÖZDEMİR
- İznik Geç Bizans Dönemi insanlarının çene ve dişlerinin antropolojik açıdan incelenmesi
Anthropological analyses of jaws and teeth of nicaea late Byzantine population
YILMAZ SELİM ERDAL
- Dünden bugüne rebab ve yeniden ele alınması
Başlık çevirisi yok
M. REFİK KAYA
Sanatta Yeterlik
Türkçe
1998
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiTürk Sanat Müziği Ana Sanat Dalı
DOÇ. M. CAHİT ATASOY
- Ordu ili Çamaş ilçesi halk kültürü
Investigation of Çamaş folk culture
HAYDAR CUMHUR KIZILKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Halk Bilimi (Folklor)Ordu ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET DAĞLI
- Anadolu üst miyosen dönem rhinocerotidae faunası
Rhinocerotidae from the late miocene of Anatolia
ÖZGE KAHYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
AntropolojiCumhuriyet ÜniversitesiAntropoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. PINAR GÖZLÜK KIRMIZIOĞLU