Covıd-19'un psikolojik boyutları ile uyku kalitesi arasındaki ilişkide sosyal medya bağımlılığının rolü: Covıd-19 tanısı alıp almamanın etkileri
The role of social media addiction in the relationship between psychological dimensions of Covid-19 and sleep quality: Effects of diagnosis of Covid-19
- Tez No: 803200
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ECE BEKAROĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 129
Özet
Tüm dünyayı etkisi altına alan COVID-19 pandemisi birçok kişinin evlerine kapanmasına ve yaşam biçimlerinin değişmesine yol açmıştır. COVID-19 pandemisi döneminde kişilerin uzun süre evlerinde izole olmaları, dışarıya çıkma kısıtlamalarının gelmesiyle sosyal hayattan uzaklaşmaları ve hastalıkla ilgili gelişmeleri sosyal medya üzerinden takip etmek istemeleri sosyal medya kullanımını artırmıştır. Bu durumun bireylerin sosyal medya alışkanlıklarını etkilediği ve bunun da dolaylı olarak uyku kalitelerini etkilediği düşünülmektedir. Kişilerin problemli sosyal medya kullanımı ve uyku kalitelerinin azalması çağımızın en önemli sorunlarındandır. Sosyal medya ağlarının aşırı kullanımı sosyal medya bağımlılığı kavramını öne çıkarmaktadır. Sosyal medya bağımlılığının bilişsel, psikolojik, sosyolojik ve fiziksel boyutlarda etkilerinin olduğu bilinmektedir. Fiziksel boyuttaki etkilerinden biri olan kalitesiz uykuyu engellemek için bilinçli sosyal medya kullanımı büyük bir öneme sahiptir. Bu araştırmanın amacı, COVID-19'un psikolojik etkileri ile uyku kalitesi düzeyi arasındaki ilişkiyi incelemekle beraber bu ilişkide sosyal medya bağımlılığının aracı rolünü araştırmaktır. Araştırmanın örneklemi Türkiye'de yaşayan, 18-65 yaş aralığındaki COVID-19 tanısı alan ve almayan toplam 404 kişiden oluşturmaktadır. Çalışma verileri Çok Boyutlu COVID-19 Ölçeği, Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği- Yetişkin Formu, Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi, Sosyo-Demografik Bilgi Formu ile toplanmıştır. Verilerin analizinde SPSS 21.0 programı kullanılmıştır ve bağımsız örneklem t testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), çift yönlü varyans analizi, standart çoklu doğrusal regresyon analizi ve aracı değişken analizlerinden yararlanılmıştır. COVID-19 sürecinde psikolojik bozukluğa sahip kişilerin olmayanlara göre anlamlı düzeyde daha fazla kalitesiz uyku deneyimledikleri görülmüştür. Bununla birlikte beliren yetişkinlik yaş grubundaki (18-25) kişilerin sosyal medya bağımlılık düzeylerinin diğer gruplara göre anlamlı derecede yüksek olduğu bulunmuştur. Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği sanal tolerans alt boyutu ve katılımcılarda psikolojik bozukluk olup olmamasının yetişkinlerin uyku kalitesi puanları üzerinde anlamlı yordayıcı değişkenler olduğu görülmüştür. Bunun yanı sıra, COVID-19'un psikolojik etkileri ile kişilerin uyku kalitesi düzeyleri arasındaki ilişkide sosyal medya bağımlılığının tam aracı rolü olduğu saptanmıştır. Elde edilen tüm veriler, alanyazın kapsamında tartışılmış, gelecekte yapılacak araştırmalar için katkı sağlayacağı düşünülen öneriler ve mevcut araştırmanın sınırlılıkları sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The COVID-19 pandemic, which has affected the whole world, has caused many people to stay in their homes and change their lifestyles. During the COVID-19 pandemic, people's being isolated at home for a long time, being away from social life with the coming of restrictions on going out, and wanting to follow the developments related to the disease on social media have increased the use of social media. It is thought that this situation affects the social media habits of individuals and this indirectly affects their sleep quality. Problematic use of social media and decreased sleep quality are among the most important problems of our age. The excessive use of social media networks highlights the concept of social media addiction. It is known that social media addiction has cognitive, psychological, sociological and physical effects. Conscious use of social media is of great importance to prevent poor sleep quality, which is one of its physical effects. The aim of this research is to examine the relationship between the psychological effects of COVID-19 and the level of sleep quality, as well as to investigate the mediating role of social media addiction in this relationship. The sample of the study consists of a total of 404 people between the ages of 18-65 living in Turkey, who were diagnosed with COVID-19 or not. Study data were collected with Multidimensional COVID-19 Scale, Social Media Addiction Scale-Adult Form, Pittsburgh Sleep Quality Index, Socio-Demographic Information Form. SPSS 21.0 program was used in the analysis of the data and independent sample t-test, one-way analysis of variance (ANOVA), two-way analysis of variance, standard multiple linear regression analysis and mediator variable analysis were used. It was observed that people with psychiatric disorders experienced significantly more poor quality sleep during the COVID-19 process than those without. However, it was found that the social media addiction levels of the people in the emerging adulthood age group (18-25) were significantly higher than the other groups. Social Media Addiction Scale virtual tolerance sub-dimension and presence of psychiatric disorders in the participants were found to be significant predictors of sleep quality scores of adults. In addition, it has been determined that social media addiction has a full mediator role in the relationship between the psychological effects of COVID-19 and the sleep quality levels of people. All the data obtained are discussed within the scope of the literature, suggestions that are thought to contribute to future research and the limitations of the current research are presented.
Benzer Tezler
- Associations between personality traits, perception of covid-19 and quality of sleep during quarantine in Turkey
Karantina döneminde Türkiye'de kişilik özellikleri, covid-19 algısı ve uyku kalitesi arasındaki ilişki
MEHMET EMRE ORDULU
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
PsikolojiYeditepe ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAKAN ATALAY
- Türk inşaat sektöründe çalışan motivasyonu ve Covid-19 etkisi
Employee motivation and Covid-19 effect in the construction industry
YAREN BAYIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
EkonomiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiYapı Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KADRİYE SELİN GÜNDEŞ
- Kronik hastalığı olan fazla kilolu bireylerde COVİD-19'A ilişkin risk ve kontrol algısı
Risk perception and control regarding COVİD-19 for overweight individuals with chronic diseases
FATUMO AHMED MOHAMED
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Halk SağlığıManisa Celal Bayar ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DİLAY AÇIL
- COVID-19'un yerel yönetim çalışanlarının yaşam kalitelerine ve kaygı düzeylerine olan etkileri
COVID-19's impact on the quality of life and anxiety of local goverment employees
ÖZLEM ÇAMUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Sağlık YönetimiTrakya ÜniversitesiSağlık Yönetimi Bilim Dalı
PROF. DR. AGAH SİNAN ÜNSAR
- COVİD-19 pandemi sürecinde Dünya'da ve Türkiye'de yapılan spor organizasyonlarının (Açık ve kapalı spor organizasyonları örnekleri ile) genel değerlendirilmesi
Başlık çevirisi yok
NESRİN AKSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Sporİstanbul Gelişim ÜniversitesiAntrenörlük Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KUBİLAY ÇİMEN